-
سنگ و آهن زین جهت که سابق است ** در عمل فوقی این دو لایق است
- Forasmuch as the stone and iron are prior in action, the superiority of these twain is proper;
-
و آن شرر از روی مقصودی خویش ** ز آهن و سنگ است زین رو پیش و بیش 1965
- But those sparks, in respect of their being the final cause, are from this point of view far in front of (superior to) the iron and stone.
-
سنگ و آهن اول و پایان شرر ** لیک این هر دو تنند و جان شرر
- The stone and iron are first, and the sparks last; but these twain are the body, and the sparks are the soul.
-
آن شرر گر در زمان واپستر است ** در صفت از سنگ و آهن برتر است
- If those sparks are posterior in time, (yet) in quality they are higher than the stone and iron.
-
در زمان شاخ از ثمر سابقتر است ** در هنر از شاخ او فایقتر است
- The bough is prior to the fruit in time, (but) it (the fruit) is superior to the bough in excellence.
-
چون که مقصود از شجر آمد ثمر ** پس ثمر اول بود و آخر شجر
- Since the fruit is the final cause of the tree, it follows that the fruit is (really) first, the tree last.
-
خرس چون فریاد کرد از اژدها ** شیر مردی کرد از جنگش جدا 1970
- When the bear cried out for help against the dragon, a valiant man removed it from the (dragon's) claws.
-
حیلت و مردی بهم دادند پشت ** اژدها را او بدین قوت بکشت
- Cunning and courage gave support to each other: by this strength he slew the dragon.
-
اژدها را هست قوت حیله نیست ** نیز فوق حیلهی تو حیلهای است
- The dragon has strength, (but) it has not cunning; again, there is a cunning above your cunning.
-
حیلهی خود را چو دیدی باز رو ** کز کجا آمد سوی آغاز رو
- When you have regarded your own cunning, go back (and see) whence it came: go to the origin.