گر نبودی در جهان نقدی روان ** قلبها را خرج کردن کی توان
If there were no current (genuine) coin in the world, how would it be possible to issue false coins?
تا نباشد راست کی باشد دروغ ** آن دروغ از راست میگیرد فروغ2930
Unless there be truth, how should there be falsehood? That falsehood receives brilliance (prestige and reputation) from truth.
بر امید راست کژ را میخرند ** زهر در قندی رود آن گه خورند
They buy (desire) the wrong in hope of (its being) the right: (if) poison go into a piece of sugar, then (and then only) they eat (poison).
گر نباشد گندم محبوب نوش ** چه برد گندمنمای جو فروش
If there be no savoury wheat, what shall he get who sells barley, pretending that it is wheat?
پس مگو کاین جمله دمها باطلند ** باطلان بر بوی حق دام دلند
Do not say, then, that all these utterances are false: the false (pretenders) are a snare to the heart on the ground of (because they give) hope of truth.
پس مگو جمله خیال است و ضلال ** بیحقیقت نیست در عالم خیال
Do not say, then, that all (this) is phantasy and error: without truth phantasy exists not in the world.
حق شب قدر است در شبها نهان ** تا کند جان هر شبی را امتحان2935
Truth is the Night of Power (which is) hidden amidst the (other) nights in order that the soul may make trial of every night.
نه همه شبها بود قدر ای جوان ** نه همه شبها بود خالی از آن
Not all nights are (the Night of) Power, O youth, nor are all nights void of that (Night).
در میان دلق پوشان یک فقیر ** امتحان کن و آن که حق است آن بگیر
Amongst the wearers of the dervish-cloak there is one (true) dervish: make trial, and accept him that is true.
مومن کیس ممیز کو که تا ** باز داند هیزکان را از فتی
Where is the sagacious and discerning believer, that he may distinguish effeminate wretches from men?