گفت پیغمبر که عینای تنام ** لا ینام قلبی عن رب الأنام
The Prophet said, ‘My eyes sleep, (but) my heart is not asleep to the Lord of created beings.’
چشم تو بیدار و دل خفته به خواب ** چشم من خفته دلم در فتح باب3550
Your eyes are awake, and your heart is sunk in slumber; my eyes are asleep, (but) my heart is in (contemplation of) the opening of the door (of Divine grace).
مر دلم را پنج حس دیگر است ** حس دل را هر دو عالم منظر است
My heart hath five senses other (than the physical): both the worlds (external and spiritual) are the stage (theatre) for the senses of the heart.
تو ز ضعف خود مکن در من نگاه ** بر تو شب بر من همان شب چاشتگاه
Do not regard me from (the standpoint of) your infirmity: to you ’tis night, to me that same night is morningtide.
بر تو زندان بر من آن زندان چو باغ ** عین مشغولی مرا گشته فراغ
To you ’tis prison, to me that prison is like a garden: to me the most absolute state of occupation (with the world) has become (a state of spiritual) freedom.
پای تو در گل مرا گل گشته گل ** مر ترا ماتم مرا سور و دهل
Your feet are in the mud; to me the mud has become roses. You have mourning; I have feasting and drums.
در زمینم با تو ساکن در محل ** میدوم بر چرخ هفتم چون زحل3555
(Whilst) I am dwelling with you in some place on the earth, I am coursing over the seventh sphere (of Heaven), like Saturn.
همنشینت من نیم سایهی من است ** برتر از اندیشهها پایهی من است
’Tis not I that am seated beside you, ’tis my shadow: my rank is higher than (the reach of) thoughts,
ز انکه من ز اندیشهها بگذشتهام ** خارج اندیشه پویان گشتهام
Because I have passed beyond (all) thoughts, and have become a swift traveler outside (the region of) thought.
حاکم اندیشهام محکوم نی ** ز انکه بنا حاکم آمد بر بنا
I am the ruler of thought, not ruled (by it), because the builder is ruler over the building.