-
گفت شاهنشاه کردم اختیار ** از برای جستن یک شاخسار 3665
- He answered, “The Emperor chose me out to seek a certain branching tree,
-
که درختی هست نادر در جهات ** میوهی او مایهی آب حیات
- For there is a tree, unique in (all) the quarters (of the world): its fruit is (of) the substance of the Water of Life.
-
سالها جستم ندیدم یک نشان ** جز که طنز و تسخر این سر خوشان
- I have sought (it) for years and seen no sign (of it) except the gibes and ridicule of these merry men.”
-
شیخ خندید و بگفتش ای سلیم ** این درخت علم باشد در علیم
- The Shaykh laughed and said to him, “O simpleton, this is the tree of knowledge in the sage—
-
بس بلند و بس شگرف و بس بسیط ** آب حیوانی ز دریای محیط
- Very high and very grand and very far-spreading: (it is) a Water of Life from the all-encompassing Sea (of God).
-
تو به صورت رفتهای ای بیخبر ** ز آن ز شاخ معنیی بیبار و بر 3670
- Thou hast gone after the form, O ignorant man: hence thou art without fruit and produce from the bough of reality.
-
گه درختش نام شد گه آفتاب ** گاه بحرش نام گشت و گه سحاب
- Sometimes it is named ‘tree,’ sometimes ‘sun’; sometimes it is named ‘sea,’ sometimes ‘cloud.’
-
آن یکی کش صد هزار آثار خاست ** کمترین آثار او عمر بقاست
- (It is) that one (thing) from which a hundred thousand effects arise: its least effects are everlasting life.
-
گر چه فرد است او اثر دارد هزار ** این یکی را نام شاید بیشمار
- Although (in essence) it is single, it hath a thousand effects: innumerable names befit (may be properly applied to) that one (thing).
-
آن یکی شخص ترا باشد پدر ** در حق شخصی دگر باشد پسر
- One person may be father in relation to thee; in regard to another individual he may be son.