قبض دل قبض عوان شد لاجرم ** گشت محسوس آن معانی زد علم
The contraction that grips the heart turns into the grip of the policeman: inevitably those ideas become sensible (materialised) and display themselves.
غصه‌ها زندان شدست و چارمیخ ** غصه بیخست و بروید شاخ بیخ
The pangs have become prison and the cross (crucifixion): the pang is (as) the root, and the root produces boughs.
بیخ پنهان بود هم شد آشکار ** قبض و بسط اندرون بیخی شمار360
The root was hidden, it is (now) revealed. Consider (your) inward contraction and expansion as a root.
چونک بیخ بد بود زودش بزن ** تا نروید زشت‌خاری در چمن
When it is a bad root, smite it quickly, so that an ugly thorn may not grow in the garden.
قبض دیدی چاره‌ی آن قبض کن ** زانک سرها جمله می‌روید ز بن
You have felt the contraction: seek a remedy for it, because all heads (excrescences) grow from the bottom (root).
بسط دیدی بسط خود را آب ده ** چون بر آید میوه با اصحاب ده
You have felt the expansion: water your expansion, and when the fruit appears, give it to your friends.
باقی قصه‌ی اهل سبا
The remainder of the Story of the people of Saba.
آن سبا ز اهل صبا بودند و خام ** کارشان کفران نعمت با کرام
Saba were folk given over to dalliance and foolish; ‘twas their practice to show ingratitude to the generous.
باشد آن کفران نعمت در مثال ** که کنی با محسن خود تو جدال365
By was of illustration, it would be ingratitude to dispute with your benefactor,
که نمی‌باید مرا این نیکوی ** من برنجم زین چه رنجم می‌شوی
Saying, “O do not want this kindness, I am annoyed by it: why art thou troubling me?
لطف کن این نیکوی را دور کن ** من نخواهم چشم زودم کور کن
Do (me) a favour, take away this kindness; I do not desire an eye: blind me at once!”