هم ز جنس او به صورت چون سگان ** گر نشد مشهور هست اندر جهان 2010
Moreover, in the world there is (many a one) of its kind, dog-like in appearance, though it is not celebrated (like the dog of the Cave).
بو نبردی تو دل اندر جنس خویش ** کی بری تو بوی دل از گرگ و میش
You have not smelt (discerned) the heart in your own kind: how should you smell the heart in wolf and sheep?
گر نبودی عشق هستی کی بدی ** کی زدی نان بر تو و کی تو شدی
If there had not been Love, how should there have been existence? How should bread have attached itself to you and become (assimilated to) you?
نان تو شد از چه ز عشق و اشتها ** ورنه نان را کی بدی تا جان رهی
The bread became you: through what? Through (your) love and appetite; otherwise, how should the bread have had any access to the (vital) spirit?
عشق نان مرده را می جان کند ** جان که فانی بود جاویدان کند
Love makes the dead bread into spirit: it makes the spirit that was perishable everlasting.
گفت مجنون من نمی‌ترسم ز نیش ** صبر من از کوه سنگین هست بیش 2015
Majnún said, “I do not fear the lancet: my endurance is greater than the mountain formed of rock.
منبلم بی‌زخم ناساید تنم ** عاشقم بر زخمها بر می‌تنم
I am a vagabond: my body is not at ease without blows; I am a lover: I am always in close touch with blows.
لیک از لیلی وجود من پرست ** این صدف پر از صفات آن درست
But my (whole) being is full of Laylá: this shell is filled with the qualities of that Pearl.
ترسم ای فصاد گر فصدم کنی ** نیش را ناگاه بر لیلی زنی
I am afraid, O cupper, lest if you let my blood you suddenly inflict a wound with your lancet upon Laylá.
داند آن عقلی که او دل‌روشنیست ** در میان لیلی و من فرق نیست
The (man of) reason whose heart is enlightened knows that between Laylá and me there is no difference.”
معشوقی از عاشق پرسید کی خود را دوست‌تر داری یا مرا گفت من از خود مرده‌ام و به تو زنده‌ام از خود و از صفات خود نیست شده‌ام و به تو هست شده‌ام علم خود را فراموش کرده‌ام و از علم تو عالم شده‌ام قدرت خود را از یاد داده‌ام و از قدرت تو قادر شده‌ام اگر خود را دوست دارم ترا دوست داشته باشم و اگر ترا دوست دارم خود را دوست داشته باشم هر که را آینه‌ی یقین باشد گرچه خود بین خدای بین باشد اخرج به صفاتی الی خلقی من رآک رآنی و من قصدک قصدنی و علی هذا
A beloved asked her lover, “Do you love yourself more or me?” He replied, “I am dead to myself and living by thee; I have become non-existent to myself and my own attributes and existent through thee; I have forgotten my own knowledge and have become knowing through thy knowledge; I have lost all thought of my own power and have become powerful through thy power. If I love myself, I must have loved thee, and if I love thee, I must have loved myself.” (Verse): “Whoever possesses the mirror of clairvoyance sees God (even) though he see himself.” (God said to Báyazíd): “Go forth with My attributes to My creatures. Whoso shall see thee shall see Me and whoso shall betake himself unto thee shall betake himself unto Me”; and so on.