بهر این لفظ الست مستبین ** نفی و اثباتست در لفظی قرین 2125
Hence the perspicuous word Alast is (a case of) negation and affirmation joined in one word,
زانک استفهام اثباتیست این ** لیک در وی لفظ لیس شد قرین
Because this (Alast) is an affirmative question, but (nevertheless) the word laysa is buried in it.
ترک کن تا ماند این تقریر خام ** کاسه‌ی خاصان منه بر خوان عام
Leave off, and let this exposition remain incomplete: do not lay the bowl for the elect on the table of the vulgar.
قهر و لطفی چون صبا و چون وبا ** آن یکی آهن‌ربا وین که‌ربا
(’Tis) a wrath and a mercy like the zephyr (sabá) and the plague (wabá): the former is (like) the iron-attracting (magnet) and the latter (like) the straw attracting (amber).
می‌کشد حق راستان را تا رشد ** قسم باطل باطلان را می‌کشد
The truth draws the righteous to righteousness; the false class (of things) draws the false (the wicked).
معده حلوایی بود حلوا کشد ** معده صفرایی بود سرکا کشد 2130
(If) the belly be sweet, it draws sweets (to itself); (if) the belly be bilious (acid), it draws vinegar (to itself).
فرش سوزان سردی از جالس برد ** فرش افسرده حرارت را خورد
A burning (hot) carpet takes away coldness from one who sits (on it); a frozen (cold) carpet consumes (his) heat.
دوست بینی از تو رحمت می‌جهد ** خصم بینی از تو سطوت می‌جهد
(When) you see a friend, mercy is aroused in you; (when) you see an enemy, violence is aroused in you.
ای ایاز این کار را زوتر گزار ** زانک نوعی انتقامست انتظار
“O Ayáz, finish this affair quickly, for expectation is a sort of vengeance.”
تعجیل فرمودن پادشاه ایاز را کی زود این حکم را به فیصل رسان و منتظر مدار و ایام بیننا مگو کی الانتظار موت الاحمر و جواب گفتن ایاز شاه را
How the King bade Ayáz make haste, saying, “Give judgement and bring the matter to decision immediately, and do not keep them waiting or say, ‘We shall meet after some days,’ for expectation is the red death”; and how Ayáz answered the King.
گفت ای شه جملگی فرمان تراست ** با وجود آفتاب اختر فناست
He said, “O King, the command belongs entirely to thee: when the sun is there, the star is naughted.