ور نباشد گوهر و نبود غنی ** عادت شیرین خود افزون کنی 3700
And if the pearl be not (in its hand) and it be not rich, (yet) thou wilt increase (strengthen) thy sweet habit.
جای دیگر سود دارد عادتت ** ناگهان روزی بر آید حاجتت
Thy habit will profit thee on another occasion: some day thy need will suddenly be fulfilled.
فکرتی کز شادیت مانع شود ** آن به امر و حکمت صانع شود
The thought that hinders thee from joy comes by the command and wise purpose of the Maker.
تو مخوان دو چار دانگش ای جوان ** بوک نجمی باشد و صاحب‌قران
O youth, do not call it worthless: it may be a (happy) star and endowed with imperial fortune.
تو مگو فرعیست او را اصل گیر ** تا بوی پیوسته بر مقصود چیر
Do not say it is a branch: take it to be the root, in order that thou mayst always be master of thy object of desire;
ور تو آن را فرع گیری و مضر ** چشم تو در اصل باشد منتظر 3705
For if thou take it to be (merely) a branch (derivative) and pernicious, thine eye will be waiting to see the root.
زهر آمد انتظارش اندر چشش ** دایما در مرگ باشی زان روش
Waiting to see is poison to (spiritual) perception: by that method thou wilt remain perpetually in death.
اصل دان آن را بگیرش در کنار ** بازره دایم ز مرگ انتظار
Recognise it as the root, clasp it to thy bosom, and be for ever delivered from the death of waiting to see.
نواختن سلطان ایاز را
How the Sultan (Mahmud) showed favour to Ayáz.
ای ایاز پر نیاز صدق‌کیش ** صدق تو از بحر و از کوهست بیش
“O Ayáz, who art full of humbleness and sincere in all thy ways, thy sincerity is mightier than sea and mountain.
نه به وقت شهوتت باشد عثار ** که رود عقل چو کوهت کاه‌وار
For thee there is no stumbling in the hour of lust, so that thy reason, which resembles a mountain (in solidity), should go (hither and thither) like a straw;