تیغ آن تیغست مرد آن مرد نیست ** لیک این صورت ترا حیران کنیست
The sword is that (same) sword, the man is not that (same) man; but this appearance (of identity) is a cause of bewilderment to you.
نفس چون مبدل شود این تیغ تن ** باشد اندر دست صنع ذوالمنن
When the soul is transformed, this sword, namely, the body, remains in the hand of (is wielded by) the action of the Beneficent (God).
آن یکی مردیست قوتش جمله درد ** این دگر مردی میانتی همچو گرد 3830
The one (whose fleshly soul is dead) is a man whose food is entirely (Divine) love; the other is a man hollow as dust.
صفت کردن مرد غماز و نمودن صورت کنیزک مصور در کاغذ و عاشق شدن خلیفهی مصر بر آن صورت و فرستادن خلیفه امیری را با سپاه گران بدر موصل و قتل و ویرانی بسیار کردن بهر این غرض
How an informer described a girl and exhibited the picture of her on paper, and how the Caliph of Egypt fell in love with it and sent an Amír with a mighty army to the gates of Mawsil (Mosul) and made great slaughter and devastation for the purpose (of obtaining the girl).
مر خلیفهی مصر را غماز گفت ** که شه موصل به حوری گشت جفت
An informer said to the Caliph of Egypt, “The King of Mawsil is wedded to a houri.
یک کنیزک دارد او اندر کنار ** که به عالم نیست مانندش نگار
He holds in his arms a girl like whom there is no (other) beauty in the world.
در بیان ناید که حسنش بیحدست ** نقش او اینست که اندر کاغذست
She does not admit of description, for her loveliness is beyond (all) limits: here is her portrait on paper.”
نقش در کاغذ چو دید آن کیقباد ** خیره گشت و جام از دستش فتاد
When the Emperor saw the portrait on the paper, he became distraught and the cup dropped from his hand.
پهلوانی را فرستاد آن زمان ** سوی موصل با سپاه بس گران 3835
Immediately he despatched to Mawsil a captain with a very mighty army,
که اگر ندهد به تو آن ماه را ** برکن از بن آن در و درگاه را
Saying, “If he will not give up that moon (beauty) to thee, rase his court and palace to the ground;
ور دهد ترکش کن و مه را بیار ** تا کشم من بر زمین مه در کنار
But if he give her up, leave him alone and bring the moon (hither), that on the earth I may embrace the moon.”