-
چونک محمول به نبود لدیه ** نیست ممکن بود محمول علیه
- When there is no ‘predicate’ (relative quality) in him (any one), the existence of the ‘subject’ (the correlative term) is impossible.
-
چونک رنج صبر نبود مر ترا ** شرط نبود پس فرو ناید جزا
- When thou hast not the pain of self-restraint, there is no protasis: therefore the apodosis (recompense) does not follow.
-
حبذا آن شرط و شادا آن جزا ** آن جزای دل‌نواز جان‌فزا 585
- How admirable is that protasis and how joyful is that apodosis (recompense), a recompense that charms the heart and increases the life of the spirit!
-
در بیان آنک ثواب عمل عاشق از حق هم حق است
- Explaining that God (Himself) is the reward bestowed by Him for the (devotional) work of the lover.
-
عاشقان را شادمانی و غم اوست ** دست‌مزد و اجرت خدمت هم اوست
- For (His) lovers He (alone) is (all their) joy and sorrow; He (alone) is their wages and hire for service.
-
غیر معشوق ار تماشایی بود ** عشق نبود هرزه سودایی بود
- If there be any spectacle (object of regard for them) except the Beloved, ’tis not love: ’tis an idle passion.
-
عشق آن شعله‌ست کو چون بر فروخت ** هرچه جز معشوق باقی جمله سوخت
- Love is that flame which, when it blazes up, consumes everything else but the Beloved.
-
تیغ لا در قتل غیر حق براند ** در نگر زان پس که بعد لا چه ماند
- He (the lover) drives home the sword of Not in order to kill all other than God: thereupon consider what remains after Not.
-
ماند الا الله باقی جمله رفت ** شاد باش ای عشق شرکت‌سوز زفت 590
- There remains except God: all the rest is gone. Hail, O mighty Love, destroyer of polytheism!
-
خود همو بود آخرین و اولین ** شرک جز از دیده‌ی احول مبین
- Verily, He is the First and the Last: do not regard polytheism as arising from aught except the eye that sees double.
-
ای عجب حسنی بود جز عکس آن ** نیست تن را جنبشی از غیر جان
- Oh, wonderful! Is there any beauty but from the reflexion of Him? The (human) body hath no movement but from the spirit.