ای که خاک شوره را تو نان کنی ** وی که نان مرده را تو جان کنی
O Thou who makest nitrous earth to be bread, and O Thou who makest dead bread to be life,
ای که جان خیره را رهبر کنی ** وی که بی‌ره را تو پیغمبر کنی
O Thou who makest the distracted soul to be a Guide, and O Thou who makest the wayless wanderer to be a Prophet,
می‌کنی جزو زمین را آسمان ** می‌فزایی در زمین از اختران 785
Thou makest a piece of earth to be heaven, Thou givest increase in the earth from the stars.
هر که سازد زین جهان آب حیات ** زوترش از دیگران آید ممات
Whosoever makes the Water of Life to consist of (the pleasures of) this world, death comes to him sooner than to the others.
دیده‌ی دل کو به گردون بنگریست ** دید که اینجا هر دمی میناگریست
The eye of the heart (the inward eye) that contemplated the (spiritual) firmament perceived that here (in the sensible world) is a continual alchemy.
قلب اعیانست و اکسیری محیط ** ایتلاف خرقه‌ی تن بی‌مخیط
The harmonious cohesion of the patched garment, (which is) the body, without being stitched (together), is (owing to) the transmutation of essences and (to) an all-embracing elixir.
تو از آن روزی که در هست آمدی ** آتشی یا بادی یا خاکی بدی
From the day when thou camest into existence, thou wert fire or air or earth.
گر بر آن حالت ترا بودی بقا ** کی رسیدی مر ترا این ارتقا 790
If thou hadst remained in that condition, how should this (present) height have been reached by thee?
از مبدل هستی اول نماند ** هستی بهتر به جای آن نشاند
The Transmuter did not leave thee in thy first (state of) existence: He established a better (state of) existence in the place of that (former one);
هم‌چنین تا صد هزاران هستها ** بعد یکدیگر دوم به ز ابتدا
And so on till (He gave thee) a hundred thousand states of existence, one after the other, the second (always) better than the beginning.