که بدانم سگ چه می‌گوید به بانگ ** قوم گفتندش ز دیناری دو دانگ
(It is this), that I know what a dog is saying when it barks.” The (rest of the) party replied, “Two dángs of a dínár.”
آن دگر گفت ای گروه زرپرست ** جمله خاصیت مرا چشم اندرست
Another (thief) said, “O company of gold-worshippers, my specialty lies wholly in my eyes.
هر که را شب بینم اندر قیروان ** روز بشناسم من او را بی‌گمان
If I see any one in the world by night, I know him by day without (having any) doubt (as to his identity).”
گفت یک خاصیتم در بازو است ** که زنم من نقبها با زور دست
Another said, “My specialty lies in my arm: I make tunnels (through walls) by strength of hand.”
گفت یک خاصیتم در بینی است ** کار من در خاکها بوبینی است 2825
Another said, “My specialty lies in my nose: my business is to detect the (characteristic) smell in (different) earths (soils).
سرالناس معادن داد دست ** که رسول آن را پی چه گفته است
The secret of ‘men are mines’ has yielded itself (to me), so that (I know the reason) why the Prophet has said it.
من ز خاک تن بدانم کاندر آن ** چند نقدست و چه دارد او ز کان
From (smelling) the earth of the body I know how much good ore is (hidden) therein and what (sort of) mine it holds.
در یکی کان زر بی‌اندازه درج ** وان دگر دخلش بود کمتر ز خرج
In one mine is contained gold immeasurable, while (in the case of) another the revenue (derived) from it is less than the expenditure (cost of working it).
هم‌چو مجنون بو کنم من خاک را ** خاک لیلی را بیابم بی‌خطا
Like Majnún, I smell the soil and detect the soil (abode) of Laylá without mistake.
بو کنم دانم ز هر پیراهنی ** گر بود یوسف و گر آهرمنی 2830
I smell and know from (the scent of) every shirt whether ’tis (belongs to) a Joseph or an Ahriman (devil).