English    Türkçe    فارسی   

1
2370-2394

  • گفت من آیینه‌‌ام مصقول دست ** ترک و هندو در من آن بیند که هست‌‌ 2370
  • He replied, ‘I am a mirror polished by the (Divine) hand: Turcoman and Indian behold in me that which exists (in themselves).’

  • ای زن ار طماع می‌‌بینی مرا ** زین تحری زنانه برتر آ
  • O wife, if thou deemest me very covetous, rise above this womanish care (for worldly things).

  • این طمع را ماند و رحمت بود ** کو طمع آن جا که آن نعمت بود
  • This (state of mine) resembles cupidity and (in reality) it is a (Divine) mercy: where that (spiritual) blessing is, where is cupidity?

  • امتحان کن فقر را روزی دو تو ** تا به فقر اندر غنا بینی دو تو
  • Make trial of poverty for a day or two, that thou mayst see (find) in poverty double riches.

  • صبر کن با فقر و بگذار این ملال ** ز آن که در فقر است عز ذو الجلال‌‌
  • Have patience with poverty and abandon this disgust, because in poverty there is the majesty of the Lord of glory.

  • سرکه مفروش و هزاران جان ببین ** از قناعت غرق بحر انگبین‌‌ 2375
  • Do not look sour, and (thou wilt) see thousands of souls plunged, through contentment, in an ocean of honey.

  • صد هزاران جان تلخی کش نگر ** همچو گل آغشته اندر گل شکر
  • Behold hundreds of thousands of bitterly suffering souls steeped in rose-syrup, like the rose.

  • ای دریغا مر ترا گنجا بدی ** تا ز جانم شرح دل پیدا شدی‌‌
  • Oh, alas, would that thou hadst comprehension, so that the unfolded tale of my heart might be shown forth to thee from my soul.

  • این سخن شیر است در پستان جان ** بی‌‌کشنده خوش نمی‌‌گردد روان‌‌
  • This discourse is milk in the teat of the soul: it will not flow well without some one to suck (the teat).

  • مستمع چون تشنه و جوینده شد ** واعظ ار مرده بود گوینده شد
  • When the hearer has become thirsty and craving, the preacher, (even) if he be (as good as) dead, becomes eloquent.

  • مستمع چون تازه آمد بی‌‌ملال ** صد زبان گردد به گفتن گنگ و لال‌‌ 2380
  • When the hearer is fresh and without fatigue (not bored), the dumb and mute will find a hundred tongues to speak withal.

  • چون که نامحرم در آید از درم ** پرده در پنهان شوند اهل حرم‌‌
  • When a stranger comes in at my door, the women of the harem hide themselves in the veil,

  • ور در آید محرمی دور از گزند ** بر گشایند آن ستیران روی‌‌بند
  • But if a harmless relative should come in, those covered ones will lift up their face-veils.

  • هر چه را خوب و خوش و زیبا کنند ** از برای دیده‌‌ی بینا کنند
  • Everything that is made beautiful and fair and lovely is made (so) for the eye of him that sees.

  • کی بود آواز چنگ و زیر و بم ** از برای گوش بی‌‌حس اصم‌‌
  • How should the sound of the harp and treble and bass be (made) for the insentient ear of one who is deaf?

  • مشک را بی‌‌هوده حق خوش دم نکرد ** بهر حس کرد او پی اخشم نکرد 2385
  • Not in vain did God make musk fragrant: He made it (so) for the sense (of smell), He did not make it for one whose nostrils are stopped (by disease).

  • حق زمین و آسمان بر ساخته ست ** در میان بس نار و نور افراخته ست‌‌
  • God hath fashioned the earth and the sky, He hath raised in the midst much fire and light.

  • این زمین را از برای خاکیان ** آسمان را مسکن افلاکیان‌‌
  • (He made) this earth for those (created) of clay, (He made) heaven to be the abode of the celestials.

  • مرد سفلی دشمن بالا بود ** مشتری هر مکان پیدا بود
  • The low (base) man is the enemy of what is high: the purchaser (seeker) of each place (Heaven or Hell) is manifest (made known by his actions).

  • ای ستیره هیچ تو برخاستی ** خویشتن را بهر کور آراستی‌‌
  • O chaste woman, hast thou ever risen up and decked thyself for the sake of him that is blind?

  • گر جهان را پر در مکنون کنم ** روزی تو چون نباشد چون کنم‌‌ 2390
  • If I should fill the world with hidden pearls (of wisdom), how should I fare (what good would it do me), since they are not thy portion (since thou art unfit to receive them)?

  • ترک جنگ و ره زنی ای زن بگو ** ور نمی‌‌گویی به ترک من بگو
  • O wife, take leave of quarrelling and waylaying, and if thou wilt not, (then) take leave of me!

  • مر مرا چه جای جنگ نیک و بد ** کاین دلم از صلحها هم می‌‌رمد
  • What room have I for quarrelling with the good or the bad? —for this heart of mine is recoiling (even) from acts of peace.

  • گر خمش کردی و گرنه آن کنم ** که همین دم ترک خان و مان کنم‌‌
  • If thou keep silence, (’tis well), and if not, I will so do that at this very moment I will leave my house and home.”

  • مراعات کردن زن شوهر را و استغفار کردن از گفته‌‌ی خویش‌‌
  • How the wife paid regard to her husband and begged God to forgive her for what she had said.

  • زن چو دید او را که تند و توسن است ** گشت گریان گریه خود دام زن است‌‌
  • When the wife saw that he was fierce and unmanageable, she began to weep: tears in sooth are a woman's lure.