English    Türkçe    فارسی   

1
3559-3583

  • همچو چشمه‌‌ی سلسبیل و زنجبیل ** هست در حکم بهشتی جلیل‌‌
  • Even as the fountains of Salsabíl and Zanjabíl are under the control of the exalted ones of Paradise.

  • چار جوی جنت اندر حکم ماست ** این نه زور ما ز فرمان خداست‌‌ 3560
  • The four rivers of Paradise are under our control; this is not (by) our might, ’tis (by) the command of God:

  • هر کجا خواهیم داریمش روان ** همچو سحر اندر مراد ساحران‌‌
  • We keep them flowing wheresoever we will, like magic (which takes its course) according to the desire of the magicians,

  • همچو این دو چشمه‌‌ی چشم روان ** هست در حکم دل و فرمان جان‌‌
  • Just as these two flowing eye-fountains (the two eyes) are under the control of the heart and subject to the command of the spirit.

  • گر بخواهد رفت سوی زهر و مار ** ور بخواهد رفت سوی اعتبار
  • If it (the heart) will, they turn towards poison and the snake, and if it will, they turn to (edifying) consideration.

  • گر بخواهد سوی محسوسات رفت ** ور بخواهد سوی ملبوسات رفت‌‌
  • If it will, they turn to sensuous things, and if it will, they turn to things clothed (in the forms of thought and phantasy).

  • گر بخواهد سوی کلیات راند ** ور بخواهد حبس جزویات ماند 3565
  • If it will, they advance towards universals, and if it will, they remain in bondage to particulars.

  • همچنین هر پنج حس چون نایزه ** بر مراد و امر دل شد جایزه‌‌
  • Similarly all the five senses are passing (in movement) according to the will and command of the heart, like the spool (in the hand of a weaver).

  • هر طرف که دل اشارت کردشان ** می‌‌رود هر پنج حس دامن کشان‌‌
  • All the five senses are moving and trailing their skirts (sweeping along) in whatever direction the heart indicates to them.

  • دست و پا در امر دل اندر ملا ** همچو اندر دست موسی آن عصا
  • Hand and foot are plainly under command of the heart, like the staff in the hand of Moses.

  • دل بخواهد پا در آید زو به رقص ** یا گریزد سوی افزونی ز نقص‌‌
  • If the heart will, at once the foot begins to dance, or flees from defect towards increase.

  • دل بخواهد دست آید در حساب ** با اصابع تا نویسد او کتاب‌‌ 3570
  • If the heart will, the hand comes to terms with the fingers to write a book.

  • دست در دست نهانی مانده است ** او درون تن را برون بنشانده است‌‌
  • The hand remains in (the grasp of) a hidden hand: it (the hidden hand) within has set the body outside (as its instrument).

  • گر بخواهد بر عدو ماری شود ** ور بخواهد بر ولی یاری شود
  • If it (the hidden hand) will, it (the external hand) becomes a snake to the enemy; and if it will, it becomes a helper to the friend;

  • ور بخواهد کفچه‌‌ای در خوردنی ** ور بخواهد همچو گرز ده منی‌‌
  • And if it will, a spoon in food; and if it will, a mace weighing ten maunds.

  • دل چه می‌‌گوید بدیشان ای عجب ** طرفه وصلت طرفه پنهانی سبب‌‌
  • I wonder what the heart is saying to them (the members of the body). ’Tis a marvelous connexion, a marvellous hidden link.

  • دل مگر مهر سلیمان یافته ست ** که مهار پنج حس بر تافته ست‌‌ 3575
  • Surely the heart has gotten the seal of Solomon, so that it has pulled the reins of (exerted control over) the five senses.

  • پنج حسی از برون میسور او ** پنج حسی از درون مأمور او
  • Five external senses are easy for it to manage, five internal senses (faculties) are under its command.

  • ده حس است و هفت اندام و دگر ** آن چه اندر گفت ناید می‌‌شمر
  • There are ten senses and seven limbs (of the body) et cetera: count over (to yourself) what is not mentioned (here).

  • چون سلیمانی دلا در مهتری ** بر پری و دیو زن انگشتری‌‌
  • O heart, since thou art a Solomon in empire, cast thy seal-ring (powerful spell) upon peri and demon.

  • گر در این ملکت بری باشی ز ریو ** خاتم از دست تو نستاند سه دیو
  • If in this kingdom thou art free from deceit, the three demons will not take the seal out of thy hand;

  • بعد از آن عالم بگیرد اسم تو ** دو جهان محکوم تو چون جسم تو 3580
  • After that, thy name will conquer the world: the two worlds (will be) ruled by thee like thy body.

  • ور ز دستت دیو خاتم را ببرد ** پادشاهی فوت شد بختت بمرد
  • And if the demon take the seal off thy hand, thy kingdom is past, thy fortune is dead;

  • بعد از آن یا حسرتا شد یا عباد ** بر شما محتوم تا یوم التناد
  • After that, O servants (of God), “O sorrow!” is your inevitable doom till the day when ye are gathered together (for Judgement).

  • مکر خود را گر تو انکار آوری ** از ترازو و آینه کی جان بری‌‌
  • And if thou art denying thy deceit, how wilt thou save thy soul from the scales and the  mirror?

  • متهم کردن غلامان و خواجه‌‌تاشان مر لقمان را که آن میوه‌‌های ترونده که می‌‌آوردیم او خورده است‌‌
  • How suspicion was thrown upon Luqmán by the slaves and fellow-servants who said that he had eaten the fresh fruit which they were bringing (to their master).