English    Türkçe    فارسی   

1
3753-3777

  • و آن یکی سه ماه می‌‌بیند به هم ** این سه کس بنشسته یک موضع نعم‌‌
  • And another beholds three moons together. These three persons (beholders) are seated in one place, yea (verily).

  • چشم هر سه باز و گوش هر سه تیز ** در تو آویزان و از من در گریز
  • The eyes of all three are open, and the ears of all three are sharp (attentive); (they are) fastened on thee and in flight from me.

  • سحر عین است این عجب لطف خفی است ** بر تو نقش گرگ و بر من یوسفی است‌‌ 3755
  • Is this an enchantment of the eye? (Or) is it a marvellous hidden grace? On thee is the form of the wolf, and on me is the quality (beauty) of Joseph.

  • عالم ار هجده هزار است و فزون ** هر نظر را نیست این هجده زبون‌‌
  • If the worlds are eighteen thousand and more, these eighteen (thousand) are not subject (accessible) to every eye.

  • راز بگشا ای علی مرتضی ** ای پس سوء القضاء حسن القضاء
  • “Reveal the mystery, O ‘Alí, thou who art approved (by God), O thou who art (like) the goodliness of a wide expanse after (the oppressive confinement of) evil fate.

  • یا تو واگو آن چه عقلت یافته ست ** یا بگویم آن چه بر من تافته ست‌‌
  • Either do thou declare that which thy reason hath found, or I will tell that which hath shone forth on me.

  • از تو بر من تافت چون داری نهان ** می‌‌فشانی نور چون مه بی‌‌زبان‌‌
  • From thee it shone forth on me: how shouldst thou hide it? Without tongue thou art scattering light, like the moon.

  • لیک اگر در گفت آید قرص ماه ** شب روان را زودتر آرد به راه‌‌ 3760
  • But if the moon's orb come to speech, it more quickly leads the night-travellers into the (right) way.

  • از غلط ایمن شوند و از ذهول ** بانگ مه غالب شود بر بانگ غول‌‌
  • They become safe from error and heedlessness: the voice of the moon prevails over the voice of the ghoul.

  • ماه بی‌‌گفتن چو باشد رهنما ** چون بگوید شد ضیا اندر ضیا
  • Inasmuch as the moon (even) without speech is showing the way, when it speaks it becomes light upon light.

  • چون تو بابی آن مدینه‌‌ی علم را ** چون شعاعی آفتاب حلم را
  • Since thou art the gate of the city of Knowledge, since thou art the beams of the sun of Clemency,

  • باز باش ای باب بر جویای باب ** تا رسد از تو قشور اندر لباب‌‌
  • Be open, O Gate, to him that seeks the gate, so that by means of thee the husks may reach the core.

  • باز باش ای باب رحمت تا ابد ** بارگاه ما له کفوا أحد 3765
  • Be open unto everlasting, O Gate of Mercy, O Entrance-hall to None is like unto Him.”

  • هر هوا و ذره‌‌ای خود منظری است ** ناگشاده کی گود کانجا دری است‌‌
  • Every air and mote is indeed a place for vision (of God), (but so long as it is) unopened, who says “Yonder is a door”?

  • تا بنگشاید دری را ديدبان ** در درون هرگیز نجنبك این گمان
  • Unless the Watcher open a door, this idea never stirs within.

  • چون گشاه شد دری حیران شود ** مرغ اومید و طمع پُران شود
  • When a door is opened, he (on whom this idea has dawned) becomes amazed, the bird of hope and desire begins to fly.

  • غافلی ناگه به ویران گنج یافت ** سوی هر ویران از آن پس می‌‌شتافت‌‌
  • A careless man suddenly found the treasure in the ruin: after that, he was hastening to (search in) every ruin.

  • تا ز درویشی نیابی تو گهر ** کی گهر جویی ز درویشی دگر 3770
  • Till you gain the pearl from one dervish, how should you seek the pearl from another dervish?

  • سالها گر ظن دود با پای خویش ** نگذرد ز اشکاف بینیهای خویش‌‌
  • Though opinion run with its own feet for (many) years, it will not pass beyond the cleft of its own nostrils.

  • تا به بینی نایدت از غیب بو ** غیر بینی هیچ می‌‌بینی بگو
  • Until the scent from the Unseen shall come to your nose, say, will you see anything except your nose?

  • سوال کردن آن کافر از امیر المومنین علی علیه السلام که بر چون منی مظفر شدی شمشیر را از دست چون انداختی // پس بگفت آن نومسلمان ولی ** از سر مستی و لذت با علی
  • How that infidel asked 'Ali, may God honour his person, saying, "Since thou wert victorious over such a man,as I am, how didst thou drop the sword from thy hand?" // Then that devoted friend, who had been newly converted to Islam, in his enthusiasm and delight said to 'Ali,

  • که بفرما یا امیر المومنین.** تا بجنبد جان به تن در چون جنین
  • He said, "Speak, O Prince of the Faithful, that my soul may stir within my body, like the embryo."

  • هفت اختر هر جنین را مدتی ** می‌‌کنند ای جان به نوبت خدمتی‌‌
  • O (dear) soul, the seven planets, (each) in turn, do a (particular) service for a time to every embryo.

  • چون که وقت آید که جان گیرد جنین ** آفتابش آن زمان گردد معین‌‌ 3775
  • When the time comes for the embryo to receive the (vital) spirit, at that time the sun becomes its helper.

  • این جنین در جنبش آید ز آفتاب ** کافتابش جان همی‌‌بخشد شتاب‌‌
  • This embryo is brought into movement by the sun, for the sun is quickly endowing it with spirit.

  • از دگر انجم بجز نقشی نیافت ** این جنین تا آفتابش بر نتافت‌‌
  • From the other stars this embryo received only an impression, until the sun shone upon it.