English    Türkçe    فارسی   

2
11-35

  • این دهان بر بند تا بینی عیان ** چشم بند آن جهان حلق و دهان‏
  • Close this mouth that you may see plainly: gullet and mouth are the eye-bandage (which makes you blind) to yonder world.

  • ای دهان تو خود دهانه‌ای دوزخی ** وی جهان تو بر مثال برزخی
  • O mouth, verily thou art the mouth of Hell; and, O world, thou art like the intermediate state.

  • نور باقی پهلوی دنیای دون ** شیر صافی پهلوی جوهای خون‏
  • The everlasting light is beside this low world, the pure milk is beside rivers of blood.

  • چون در او گامی زنی بی‏احتیاط ** شیر تو خون می‏شود از اختلاط
  • When you take one step in it (the world) without precaution, your milk will be turned to blood through commixture.

  • یک قدم زد آدم اندر ذوق نفس ** شد فراق صدر جنت طوق نفس‏ 15
  • Adam took one step in sensual pleasure: separation from his high place in Paradise became a collar on the neck of his (fleshly) soul.

  • همچو دیو از وی فرشته می‏گریخت ** بهر نانی چند آب چشم ریخت‏
  • The angels were fleeing from him as from a devil: how many tears did he shed for the sake of a single loaf!

  • گر چه یک مو بد گنه کاو جسته بود ** لیک آن مو در دو دیده رسته بود
  • Although the sin which he had compassed was (but) a hair, yet that hair had grown in his eyes.

  • بود آدم دیده‏ی نور قدیم ** موی در دیده بود کوه عظیم‏
  • Adam was the eye of the Eternal Light: a hair in the eye is a great mountain.

  • گر در آن آدم بکردی مشورت ** در پشیمانی نگفتی معذرت‏
  • If Adam had taken counsel in that (matter), he would not have uttered excuses in penitence,

  • ز آن که با عقلی چو عقلی جفت شد ** مانع بد فعلی و بد گفت شد 20
  • Because when one intellect is joined with another intellect, it prevents evil action and evil speech;

  • نفس با نفس دگر چون یار شد ** عقل جزوی عاطل و بی‏کار شد
  • (But) when the fleshly soul is associated with another fleshly soul, the partial (individual) intellect becomes idle and useless.

  • چون ز تنهایی تو نومیدی شوی ** زیر سایه‏ی یار خورشیدی شوی‏
  • When because of loneliness you fall into despair, you become (bright as) a sun (if you go) under the shadow (protection) of the friend.

  • رو بجو یار خدایی را تو زود ** چون چنان کردی خدا یار تو بود
  • Go, seek at once the friend of God: when you have done so, God is your friend.

  • آن که در خلوت نظر بر دوخته ست ** آخر آن را هم ز یار آموخته ست‏
  • He who has fixed his gaze upon seclusion (and made it his object), after all ’tis from the friend (of God) that he has learned that (lesson).

  • خلوت از اغیار باید نه ز یار ** پوستین بهر دی آمد نه بهار 25
  • One must seclude one's self from strangers, (but) not from the friend: the fur-coat is for winter, not for spring.

  • عقل با عقل دگر دو تا شود ** نور افزون گشت و ره پیدا شود
  • (If) the intellect is paired with another intellect, light increases and the way becomes plain;

  • نفس با نفس دگر خندان شود ** ظلمت افزون گشت و ره پنهان شود
  • (But if) the fleshly soul makes merry with another fleshly soul, darkness increases, the way becomes hidden.

  • یار چشم تست ای مرد شکار ** از خس و خاشاک او را پاک دار
  • The friend is thine eye, O huntsman: keep him pure from (unsoiled by) sticks and straws.

  • هین به جاروب زبان گردی مکن ** چشم را از خس ره آوردی مکن‏
  • Beware! Do not make a dust with thy tongue's broom, do not make a present of rubbish to thine eye.

  • چون که مومن آینه‏ی مومن بود ** روی او ز آلودگی ایمن بود 30
  • Since the true believer is a mirror for the true believer, his face is safe from defilement.

  • یار آیینه ست جان را در حزن ** در رخ آیینه‏ای جان دم مزن‏
  • The friend is a mirror for the soul in sorrow: breathe not on the face of the mirror, O my soul!

  • تا نپوشد روی خود را در دمت ** دم فرو خوردن بباید هر دمت‏
  • Lest it cover its face to (conceal itself from) thee at once, thou must swallow (suppress) thy breath at every moment.

  • کم ز خاکی چون که خاکی یار یافت ** از بهاری صد هزار انوار یافت‏
  • Art thou less than earth? When a plot of earth finds a friend, that is, a springtide, it finds (gains) a hundred thousand flowers.

  • آن درختی کاو شود با یار جفت ** از هوای خوش ز سر تا پا شکفت‏
  • The tree that is united with a friend, that is, the sweet air (of spring), blossoms from head to foot;

  • در خزان چون دید او یار خلاف ** در کشید او رو و سر زیر لحاف‏ 35
  • In autumn, when it sees (meets with) a repugnant companion, it withdraws its face and head under the coverlet