English    Türkçe    فارسی   

2
1370-1394

  • گرد پایه‏ی حوض دل گرد ای پسر ** هان ز پایه‏ی حوض تن می‏کن حذر 1370
  • Haunt the steps of the heart's tank, O son; take heed and always beware of the steps of the body's tank.

  • بحر تن بر بحر دل بر هم زنان ** در میانشان برزخ لا یبغیان‏
  • The sea of the body is dashing against the sea of the heart, (but) between them is a barrier which they shall not cross.

  • گر تو باشی راست ور باشی تو کژ ** پیشتر می‏غژ بدو واپس مغژ
  • Whether you be straight (righteous) or crooked, always creep forwards to Him; do not creep backwards.

  • پیش شاهان گر خطر باشد به جان ** لیک نشکیبد از او با همتان‏
  • If in the presence of kings there be danger to life, yet they that aspire cannot refrain from (presence with) Him.

  • شاه چون شیرین‏تر از شکر بود ** جان به شیرینی رود خوشتر بود
  • Since the King is sweeter than sugar, ’tis better that life should go (as a sacrifice) to (that) sweetness.

  • ای ملامت گر سلامت مر ترا ** ای سلامت جو تویی واهی العری‏ 1375
  • O blamer (of lovers), safety be thine! O seeker of safety, thou art infirm.

  • جان من کوره ست با آتش خوش است ** کوره را این بس که خانه‏ی آتش است‏
  • My soul is a furnace: it is happy with the fire: ’tis enough for the furnace that it is the fire's house.

  • همچو کوره عشق را سوزیدنی است ** هر که او زین کور باشد کوره نیست‏
  • For Love, as (for) the furnace, there is something to be burned: any one that is blind to this is not a furnace.

  • برگ بی‏برگی ترا چون برگ شد ** جان باقی یافتی و مرگ شد
  • When the provision of unprovidedness has become your provision, you have gained life everlasting, and death is gone.

  • چون ترا غم شادی افزودن گرفت ** روضه‏ی جانت گل و سوسن گرفت‏
  • When the pain (of love) has begun to increase your (spiritual) joy, roses and lilies have taken possession of the garden of your soul.

  • آن چه خوف دیگران آن امن تست ** بط قوی از بحر و مرغ خانه سست‏ 1380
  • That which is the dread of others is your safety (safeguard): the duck is (made) strong by the river, the domestic fowl weak.

  • باز دیوانه شدم من ای طبیب ** باز سودایی شدم من ای حبیب‏
  • Once more have I become mad, O Physician! Once more have I become frenzied, O Beloved!

  • حلقه‏های سلسله‏ی تو ذو فنون ** هر یکی حلقه دهد دیگر جنون‏
  • The rings (links) of Thy chain are multiform: every single ring gives a different madness.

  • داد هر حلقه فنونی دیگر است ** پس مرا هر دم جنونی دیگر است‏
  • The gift of every ring is (consists in) different forms: therefore I have a different madness at every moment.

  • پس فنون باشد جنون این شد مثل ** خاصه در زنجیر این میر اجل‏
  • So “Madness is of different forms”—this has become a proverb; especially (is it true) as regards the chain of this most glorious Prince.

  • آن چنان دیوانگی بگسست بند ** که همه دیوانگان پندم دهند 1385
  • Such a madness has broken the bonds (of my reason) that all madmen would give me admonition.

  • آمدن دوستان به بیمارستان جهت پرسش ذو النون مصری
  • How friends came to the madhouse for Dhu ’l-Nún—may God sanctify his honoured spirit!

  • این چنین ذو النون مصری را فتاد ** کاندر او شور و جنونی نو بزاد
  • It so happened to Dhu ’l-Nún the Egyptian that a new agitation and madness was born within him.

  • شور چندان شد که تا فوق فلک ** می‏رسید از وی جگرها را نمک‏
  • His agitation became so great that salt (bitterness) from it was reaching (all) hearts up to above the sky.

  • هین منه تو شور خود ای شوره خاک ** پهلوی شور خداوندان پاک‏
  • Beware, O (thou of) salty soil, do not put thy agitation beside (in comparison with) the agitation of the holy lords (saints).

  • خلق را تاب جنون او نبود ** آتش او ریشهاشان می‏ربود
  • The people could not endure his madness: his fire was carrying off their beards.

  • چون که در ریش عوام آتش فتاد ** بند کردندش به زندانی نهاد 1390
  • When (that) fire fell on the beards of the vulgar, they bound him and put him in a prison.

  • نیست امکان واکشیدن این لگام ** گر چه زین ره تنگ می‏آیند عام‏
  • There is no possibility of pulling back this rein, though the vulgar be distressed by this way.

  • دیده این شاهان ز عامه خوف جان ** کاین گره کورند و شاهان بی‏نشان‏
  • These (spiritual) kings have seen (themselves in) danger of their lives from the vulgar; for this multitude are blind, and the kings (are) without (a visible) mark.

  • چون که حکم اندر کف رندان بود ** لاجرم ذو النون در زندان بود
  • When authority is in the hands of profligates, (a) Dhu ’l-Nún is inevitably in prison.

  • یک سواره می‏رود شاه عظیم ** در کف طفلان چنین در یتیم‏
  • The great king rides alone! Such a unique pearl in the hands of children!