English    Türkçe    فارسی   

2
143-167

  • مر مرا آموز تا احسان کنم ** استخوانها را بدان با جان کنم
  • Teach (it) me, that I may do good and by means of it endow the bones with life.”

  • گفت خامش کن که آن کار تو نیست ** لایق انفاس و گفتار تو نیست‏
  • Jesus said, “Be silent, for that is not thy work: ’tis not meet for thy breath and speech,

  • کان نفس خواهد ز باران پاک‏تر ** وز فرشته در روش دراک‏تر 145
  • For it wants breath purer than rain and more piercing in action than the angels.

  • عمرها بایست تا دم پاک شد ** تا امین مخزن افلاک شد
  • (Many) lifetimes were needed that the breath might be purified, so that he (its owner) was entrusted with the treasury of the Heavens.

  • خود گرفتی این عصا در دست راست ** دست را دستان موسی از کجاست‏
  • (Suppose that) thou hast grasped this rod firmly in thy hand: whence will accrue to thy hand the cunning of Moses?”

  • گفت اگر من نیستم اسرار خوان ** هم تو بر خوان نام را بر استخوان‏
  • He said, “If I am not one to pronounce (such sacred) mysteries, do thou pronounce the Name over the bones.”

  • گفت عیسی یا رب این اسرار چیست ** میل این ابله در این بیگار چیست‏
  • Jesus cried, “O Lord, what are these hidden purposes (of Thine)? What is (the meaning of) this fool's inclination (to engage) in this fruitless work?

  • چون غم خود نیست این بیمار را ** چون غم جان نیست این مردار را 150
  • How has this sick man no care for himself? How has this corpse no care for (spiritual) life?

  • مرده‏ی خود را رها کرده ست او ** مرده‏ی بیگانه را جوید رفو
  • He has left (uncared for) his own dead (soul) and seeks to mend (revive) the dead (bones) of a stranger.”

  • گفت حق ادبارگر ادبار جوست ** خار روییده جزای کشت اوست‏
  • God (answered and) said, “The backslider seeks backsliding: the thistle that has grown (in him) is the retribution for (consequence of) his sowing.”

  • آن که تخم خار کارد در جهان ** هان و هان او را مجو در گلستان‏
  • He that sows the seed of thistles in the world, be warned not to look for him in the rose-garden.

  • گر گلی گیرد به کف خاری شود ** ور سوی یاری رود ماری شود
  • If he take a rose in his hand, it becomes a thistle; and if he go to a friend, he (the friend) becomes a snake.

  • کیمیای زهر و مار است آن شقی ** بر خلاف کیمیای متقی‏ 155
  • The damned wretch is an elixir which transmutes into poison and snakes; (his elixir is) contrary to the elixir of the God-fearing man.

  • اندرز کردن صوفی خادم را در تیمار داشت بهیمه و لاحول گفتن خادم
  • How the Súfí enjoined the servant to take care of his beast and how the servant said, “Lá hawl.”

  • صوفیی می‏گشت در دور افق ** تا شبی در خانقاهی شد قنق‏
  • A Súfí was wandering round the world till one night he became a guest at a monastery (for Súfís).

  • یک بهیمه داشت در آخر ببست ** او به صدر صفه با یاران نشست‏
  • He had a beast (ass): he tied it in the stable, (while) he (himself) sat at the top of the dais with his friends.

  • پس مراقب گشت با یاران خویش ** دفتری باشد حضور یار بیش‏
  • Then he engaged with his friends in (mystical) meditation: the presence of a friend (of God) is (like) a book (which is open) before (one).

  • دفتر صوفی سواد حرف نیست ** جز دل اسپید همچون برف نیست‏
  • The Súfí's book is not (composed of) ink of letters (letters written with ink): it is naught but a heart white as snow.

  • زاد دانشمند آثار قلم ** زاد صوفی چیست آثار قدم‏ 160
  • The scholar's provision is (consists of) pen-marks (written letters and words). What is the Súfí's provision? Footmarks.

  • همچو صیادی سوی اشکار شد ** گام آهو دید بر آثار شد
  • He (the Súfí) stalks the game, like a hunter: he sees the musk-deer's track and follows the footprints.

  • چند گاهش گام آهو در خور است ** بعد از آن خود ناف آهو رهبر است‏
  • For some while the track of the deer is (the) proper (clue) for him, (but) afterwards ’tis the navel (musk-gland) of the deer that is his guide.

  • چون که شکر گام کرد و ره برید ** لاجرم ز آن گام در کامی رسید
  • When he has given thanks for (having been favoured with knowledge of) the track and has traversed the way, of necessity by means of that track he arrives at a goal.

  • رفتن یک منزلی بر بوی ناف ** بهتر از صد منزل گام و طواف‏
  • To go one stage (guided) by the scent of the musk-gland is better than a hundred stages of (following) the track and roaming about.

  • آن دلی کاو مطلع مهتابهاست ** بهر عارف فتحت ابوابهاست‏ 165
  • The heart that is the rising-place of the moonbeams (of Divine light) is for the gnostic (the means of revelation indicated by the words) its doors shall be opened.

  • با تو دیوار است و با ایشان در است ** با تو سنگ و با عزیزان گوهر است‏
  • To you it is a wall, to them it is a door; to you a stone, to (those) venerated ones a pearl.

  • آن چه تو در آینه بینی عیان ** پیر اندر خشت بیند بیش از آن‏
  • What you see plainly in the mirror—the Pír sees more than that in the brick.