English    Türkçe    فارسی   

2
1741-1765

  • گر تو مردی را بخوانی فاطمه ** گر چه یک جنسند مرد و زن همه‏
  • If you should call a man ‘Fátima’—though men and women are all of one kind—

  • قصد خون تو کند تا ممکن است ** گر چه خوش خو و حلیم و ساکن است‏
  • He will seek to murder you, so far as it is possible (for him), albeit he is good-natured and forbearing and quiet.

  • فاطمه مدح است در حق زنان ** مرد را گویی بود زخم سنان‏
  • (The name) Fátima is (a term of) praise in regard to women, (but) if you address it to a man, ’tis (like) the blow of a spearhead.

  • دست و پا در حق ما استایش است ** در حق پاکی حق آلایش است‏
  • Hand and foot are (terms of) praise in relation to us; in relation to the holiness of God they are pollution.

  • لم یلد لم یولد او را لایق است ** والد و مولود را او خالق است‏ 1745
  • (The words) He begat not, He was not begotten are appropriate to Him: He is the Creator of begetter and begotten.

  • هر چه جسم آمد ولادت وصف اوست ** هر چه مولود است او زین سوی جوست‏
  • Birth is the attribute of everything that is (a) body: whatever is born is on this side of the river,

  • ز انکه از کون و فساد است و مهین ** حادث است و محدثی خواهد یقین‏
  • Because it is of (the world of) becoming and decay and (is) contemptible: it is originated and certainly requires an Originator.”

  • گفت ای موسی دهانم دوختی ** و ز پشیمانی تو جانم سوختی‏
  • He (the shepherd) said, “O Moses, thou hast closed my mouth and thou hast burned my soul with repentance.”

  • جامه را بدرید و آهی کرد تفت ** سر نهاد اندر بیابانی و رفت‏
  • He rent his garment and heaved a sigh, and hastily turned his head towards a desert and went (his way).

  • عتاب کردن حق تعالی با موسی علیه السلام از بهر آن شبان‏
  • How the high God rebuked Moses, on whom be peace, on account of the shepherd.

  • وحی آمد سوی موسی از خدا ** بنده‏ی ما را ز ما کردی جدا 1750
  • A revelation came to Moses from God—“Thou hast parted My servant from Me.

  • تو برای وصل کردن آمدی ** نی برای فصل کردن آمدی‏
  • Didst thou come (as a prophet) to unite, or didst thou come to sever?

  • تا توانی پا منه اندر فراق ** أبغض الأشیاء عندی الطلاق‏
  • So far as thou canst, do not set foot in separation: of (all) things the most hateful to Me is divorce.

  • هر کسی را سیرتی بنهاده‏ام ** هر کسی را اصطلاحی داده‏ام‏
  • I have bestowed on every one a (special) way of acting: I have given to every one a (peculiar) form of expression.

  • در حق او مدح و در حق تو ذم ** در حق او شهد و در حق تو سم‏
  • In regard to him it is (worthy of) praise, and in regard to thee it is (worthy of) blame: in regard to him honey, and in regard to thee poison.

  • ما بری از پاک و ناپاکی همه ** از گران جانی و چالاکی همه‏ 1755
  • I am independent of all purity and impurity, of all slothfulness and alacrity (in worshipping Me).

  • من نکردم امر تا سودی کنم ** بلکه تا بر بندگان جودی کنم‏
  • I did not ordain (Divine worship) that I might make any profit; nay, but that I might do a kindness to (My) servants.

  • هندوان را اصطلاح هند مدح ** سندیان را اصطلاح سند مدح‏
  • In the Hindoos the idiom of Hind (India) is praiseworthy; in the Sindians the idiom of Sind is praiseworthy.

  • من نگردم پاک از تسبیحشان ** پاک هم ایشان شوند و در فشان‏
  • I am not sanctified by their glorification (of Me); ’tis they that become sanctified and pearl-scattering (pure and radiant).

  • ما زبان را ننگریم و قال را ** ما روان را بنگریم و حال را
  • I look not at the tongue and the speech; I look at the spirit and the state (of feeling).

  • ناظر قلبیم اگر خاشع بود ** گر چه گفت لفظ ناخاضع رود 1760
  • I gaze into the heart (to see) whether it be lowly, though the words uttered be not lowly,

  • ز انکه دل جوهر بود گفتن عرض ** پس طفیل آمد عرض جوهر غرض‏
  • Because the heart is the substance, speech (only) the accident; so the accident is subservient, the substance is the (real) object.

  • چند ازین الفاظ و اضمار و مجاز ** سوز خواهم سوز با آن سوز ساز
  • How much (more) of these phrases and conceptions and metaphors? I want burning, burning: become friendly with that burning!

  • آتشی از عشق در جان بر فروز ** سربه‏سر فکر و عبارت را بسوز
  • Light up a fire of love in thy soul, burn thought and expression entirely (away)!

  • موسیا آداب دانان دیگرند ** سوخته جان و روانان دیگرند
  • O Moses, they that know the conventions are of one sort, they whose souls and spirits burn are of another sort.”

  • عاشقان را هر نفس سوزیدنی ست ** بر ده ویران خراج و عشر نیست‏ 1765
  • To lovers there is a burning (which consumes them) at every moment: tax and tithe are not (imposed) on a ruined village.