English    Türkçe    فارسی   

2
1814-1838

  • میل روحت چون سوی بالا بود ** در تزاید مرجعت آن جا بود
  • When the propensity of your spirit is upwards, (you are) in (the state of) increase, and that (lofty) place is the place to which you will return;

  • ور نگون ساری سرت سوی زمین ** آفلی حق لا یحب الآفلین‏ 1815
  • But if you are upside down, (with) your head towards the earth, (then) you are one that sinks: God loves not them that sink.

  • پرسیدن موسی علیه السلام از حق تعالی سر غلبه‏ی ظالمان‏
  • How Moses, on whom be peace, asked the high God (to explain) the secret of the predominance of the unjust.

  • گفت موسی ای کریم کارساز ** ای که یک دم ذکر تو عمر دراز
  • Moses said, “O Bounteous Disposer, O Thou whom to commemorate for one moment is (worth) a long life,

  • نقش کژمژ دیدم اندر آب و گل ** چون ملایک اعتراضی کرد دل‏
  • I have seen the crooked, misshapen image in (the mould of) water and clay, and like the angels, my heart has raised an objection,

  • که چه مقصود است نقشی ساختن ** و اندر او تخم فساد انداختن‏
  • As to what is the purpose of making an image and casting therein the seed of corruption.

  • آتش ظلم و فساد افروختن ** مسجد و سجده کنان را سوختن‏
  • To kindle the fire of iniquity and corruption; to burn the mosque and those who bend low in prayer;

  • مایه‏ی خونابه و زردآبه را ** جوش دادن از برای لابه را 1820
  • To set boiling the source of bloody tears for the sake of (receiving) humble entreaties (from the suffering and oppressed)—

  • من یقین دانم که عین حکمت است ** لیک مقصودم عیان و رویت است‏
  • I know for certain that it is the essence of wisdom (on Thy part), but my aim is (to know this by) actual seeing and vision.

  • آن یقین می‏گویدم خاموش کن ** حرص رویت گویدم نه جوش کن‏
  • That certainty (of mine) says to me, ‘keep silence’; the craving for vision says to me, ‘Make a stir (and outcry).’

  • مر ملایک را نمودی سر خویش ** کاین چنین نوشی همی‏ارزد به نیش‏
  • Thou hast shown Thy secret to the angels, (namely) that such honey as this is worth the sting.

  • عرضه کردی نور آدم را عیان ** بر ملایک گشت مشکلها بیان‏
  • Thou hast displayed the Light of Adam manifestly to the angels, (so that all) the difficulties were explained.

  • حشر تو گوید که سر مرگ چیست ** میوه‏ها گویند سر برگ چیست‏ 1825
  • Thy Resurrection declares what is the secret of death: the fruits declare what is the secret of the leaves.”

  • سر خون و نطفه حسن آدمی است ** سابق هر بیشیی آخر کمی است‏
  • The secret of blood and seed is the excellence of Man; after all, inferiority is antecedent to every superiority.

  • لوح را اول بشوید بی‏وقوف ** آن گهی بروی نویسد او حروف‏
  • The ignorant (child) first washes the tablet, then he writes the letters upon it.

  • خون کند دل را و اشک مستهان ** بر نویسد بر وی اسرار آن گهان‏
  • (So) He (God) turns the heart into blood and abject tears, then He writes the (spiritual) mysteries upon it.

  • وقت شستن لوح را باید شناخت ** که مر آن را دفتری خواهند ساخت‏
  • At the time of washing the tablet (of the heart) one must recognise that it will be made into a book (of mysteries).

  • چون اساس خانه‏ای می‏افگنند ** اولین بنیاد را بر می‏کنند 1830
  • When they lay the foundation of a house (to rebuild it), they dig up the first foundation.

  • گل بر آرند اول از قعر زمین ** تا به آخر بر کشی ماء معین‏
  • (Also), people first fetch up clay from the depths of the earth in order that at last you may draw up flowing water.

  • از حجامت کودکان گریند زار ** که نمی‏دانند ایشان سر کار
  • Children weep piteously at cupping, for they know not the secret of the matter;

  • مرد خود زر می‏دهد حجام را ** می‏نوازد نیش خون آشام را
  • (But) a man, in sooth, gives the cupper gold and fondles the blood-drinking lancet.

  • می‏دود حمال زی بار گران ** می‏رباید بار را از دیگران‏
  • The porter runs to the heavy load: he snatches the load from others.

  • جنگ حمالان برای بار بین ** این چنین است اجتهاد کار بین‏ 1835
  • Behold the struggle of the porters for the load! Such is the endeavour of him that sees (the truth of) things,

  • چون گرانیها اساس راحت است ** تلخها هم پیشوای نعمت است‏
  • Inasmuch as burdens are the foundation of ease, and bitter things, too, are the forerunners of enjoyment.

  • حفت الجنة بمکروهاتنا ** حفت النیران من شهواتنا
  • Paradise is compassed about with the things we dislike (to do); the fires (of Hell) are compassed about with our lusts.

  • تخم مایه‏ی آتشت شاخ تر است ** سوخته‏ی آتش قرین کوثر است‏
  • The seed (source) of the substance of your fire (of torment) is the fresh bough (of lust); (but) he that is burned by the fire (of renunciation) is the comrade of Kawthar.