English    Türkçe    فارسی   

2
2344-2368

  • چون ولیی آشکارا با تو گفت ** صد هزاران غیب و اسرار نهفت‏
  • When a manifest saint has declared unto you hundreds of thousands of unseen things and hidden mysteries,

  • مر ترا آن فهم و آن دانش نبود ** واندانستی تو سرگین را ز عود 2345
  • And you have not had the (proper) understanding and knowledge, (so that) you have not distinguished dung from aloes-wood—

  • از جنون خود را ولی چون پرده ساخت ** مر و را ای کور کی خواهی شناخت‏
  • How, when the saint has made for himself a veil of madness, will you recognise him, O blind one?

  • گر ترا باز است آن دیده‏ی یقین ** زیر هر سنگی یکی سرهنگ بین‏
  • If your eye of intuitive certainty is open, behold a (spiritual) captain under every stone.

  • پیش آن چشمی که باز و رهبر است ** هر گلیمی را کلیمی در بر است‏
  • To the eye that is open and (as) a guide, every dervish-cloak hath a Moses in its embrace.

  • مر ولی را هم ولی شهره کند ** هر که را او خواست با بهره کند
  • ’Tis only the saint (himself) that makes the saint known and makes fortunate whomsoever he will.

  • کس نداند از خرد او را شناخت ** چون که او مر خویش را دیوانه ساخت‏ 2350
  • No one can recognise him by means of wisdom when he has feigned to be mad.

  • چون بدزدد دزد بینایی ز کور ** هیچ یابد دزد را او در عبور
  • When a seeing thief steals from a blind man, can he at all detect (the identity of) the thief (who is) in the act of passing?

  • کور نشناسد که دزد او که بود ** گر چه خود بر وی زند دزد عنود
  • The blind man does not know who it was that robbed him, even though the wicked thief may knock against him.

  • چون گزد سگ کور صاحب ژنده را ** کی شناسد آن سگ درنده را
  • When a dog bites a blind ragged mendicant, how should he recognise that ferocious dog?

  • حمله بردن سگ بر کور گدا
  • How the dog attacked the mendicant who was blind.

  • یک سگی در کوی بر کور گدا ** حمله می‏آورد چون شیر وغا
  • A dog was attacking, as (though it were) a warlike lion, a blind mendicant in a certain street.

  • سگ کند آهنگ درویشان به خشم ** در کشد مه خاک درویشان به چشم‏ 2355
  • The dog rushes angrily at dervishes; the moon smears her eyes with dust of (the feet of) dervishes.

  • کور عاجز شد ز بانگ و بیم سگ ** اندر آمد کور در تعظیم سگ‏
  • The blind man was made helpless by the dog's barking and by (his) fear of the dog; the blind man began to pay honour to the dog.

  • کای امیر صید و ای شیر شکار ** دست دست تست دست از من بدار
  • Saying, “O prince of the chase, and O lion of the hunt, thine is the (upper) hand: refrain thy hand from me!”—

  • کز ضرورت دم خر را آن حکیم ** کرد تعظیم و لقب دادش کریم‏
  • For, (moved) by necessity, that (renowned) philosopher paid honour to (one vile as) the tail of an ass, and gave him the title of “noble.”

  • گفت او هم از ضرورت کای اسد ** از چو من لاغر شکارت چه رسد
  • He (the blind man) too, of necessity, said, “O lion, what (good) will come to thee from such a meagre prey as I am?

  • گور می‏گیرند یارانت به دشت ** کور می‏گیری تو در کوچه به گشت‏ 2360
  • Thy friends are catching onagers in the desert; thou art catching a blind man in the street; this is bad.

  • گور می‏جویند یارانت به صید ** کور می‏جویی تو در کوچه به کید
  • Thy friends seek on agers by hunting (them); thou in (mere) malice seekest a blind man in the street.”

  • آن سگ عالم شکار گور کرد ** وین سگ بی‏مایه قصد کور کرد
  • The knowing dog has made the onager his prey, while this worthless dog has attacked a blind man.

  • علم چون آموخت سگ رست از ضلال ** می‏کند در بیشه‏ها صید حلال‏
  • When the dog has learned the knowledge (imparted to him), he has escaped from error: he hunts lawful prey in the jungles.

  • سگ چو عالم گشت شد چالاک زحف ** سگ چو عارف گشت شد ز اصحاب کهف‏
  • When the dog has become knowing (‘álim), he marches briskly; when the dog has become a knower of God (‘árif), he becomes (as) the Men of the Cave.

  • سگ شناسا شد که میر صید کیست ** ای خدا آن نور اشناسنده چیست‏ 2365
  • The dog has come to know who is the Master of the hunt. O God, what is that knowing light?

  • کور نشناسد نه از بی‏چشمی است ** بلکه این ز آن است کز جهل است مست‏
  • (If) the blind man knows it not, ’tis not from (his) having no eye (to see); nay, ’tis because he is drunken with ignorance.

  • نیست خود بی‏چشم تر کور از زمین ** این زمین از فضل حق شد خصم بین‏
  • Truly, the blind man is not more eyeless than the earth; and this earth, by the grace of God, has become a seer of (God's) enemies.

  • نور موسی دید و موسی را نواخت ** خسف قارون کرد و قارون را شناخت‏
  • It saw the Light of Moses and showed kindness to Moses; (but) Qárún it engulfed, (for) it knew Qárún.