English    Türkçe    فارسی   

2
2679-2703

  • گر به سوی استخوان آید سگ است ** ور گیا خواهد یقین آهو رگ است‏
  • If it comes towards the bones, it is canine; and if it craves the grass, it is assuredly of the antelope race.

  • قهر و لطفی جفت شد با همدگر ** زاد از این هر دو جهانی خیر و شر 2680
  • A wrath and a mercy were wedded to one another: from these twain was born the world of good and evil.

  • تو گیاه و استخوان را عرضه کن ** قوت نفس و قوت جان را عرضه کن‏
  • Offer grass and bones, offer the food of the flesh and the food of the spirit.

  • گر غذای نفس جوید ابتر است ** ور غذای روح خواهد سرور است‏
  • If he seek the food of the flesh, he is bobtailed (worthless), and if he desire the food of the spirit, he is a (spiritual) chief.

  • گر کند او خدمت تن هست خر ** ور رود در بحر جان یابد گهر
  • If he serve the body, he is an ass; and if he go into the sea of the spirit, he will find pearls.

  • گر چه این دو مختلف خیر و شراند ** لیک این هر دو به یک کار اندراند
  • Although these twain—good and evil—are different, yet these twain are (engaged) in one work.

  • انبیا طاعات عرضه می‏کنند ** دشمنان شهوات عرضه می‏کنند 2685
  • The prophets offer devotions, the enemies (of God) offer lusts.

  • نیک را چون بد کنم یزدان نی‏ام ** داعیم من خالق ایشان نی‏ام‏
  • How should I make the good man bad? I am not God. I am (only) a prompter, I am not their creator.

  • خوب را من زشت سازم رب نه‏ام ** زشت را و خوب را آیینه‏ام‏
  • (How) should I make the fair foul? I am not the Lord. I am (only) a mirror for the foul and the fair.

  • سوخت هندو آینه از درد را ** کاین سیه رو می‏نماید مرد را
  • The Hindoo burnt a mirror in vexation, saying, ‘This (mirror) causes a man to look black-faced.’

  • او مرا غماز کرد و راست گو ** تا بگویم زشت کو و خوب کو
  • He (God) hath made me an informer and truth-teller, that I may tell where the ugly one is and where the beautiful.

  • من گواهم بر گوا زندان کجاست ** اهل زندان نیستم ایزد گواست‏ 2690
  • I am a witness: how is prison (the right place) for a witness? I do not deserve (to go to) prison, God is the witness (to my innocence).

  • هر کجا بینم نهال میوه‏دار ** تربیتها می‏کنم من دایه‏وار
  • Wherever I see a fruitful sapling, I foster (it) diligently like a nurse.

  • هر کجا بینم درخت تلخ و خشک ** می‏برم تا وارهد از پشک مشک‏
  • Wherever I see a sour and dry tree, I cut it down, in order that the musk may be delivered (separated) from the dung.

  • خشک گوید باغبان را کای فتی ** مر مرا چه می‏بری سر بی‏خطا
  • The dry (tree) says to the gardener, ‘O young man, why do you cut off my head without fault (on my part)?’

  • باغبان گوید خمش ای زشت خو ** بس نباشد خشکی تو جرم تو
  • The gardener says, ‘Be silent, O evil-natured one! Is not thy dryness sin enough in thee?’

  • خشک گوید راستم من کژ نی‏ام ** تو چرا بی‏جرم می‏بری پیم‏ 2695
  • The dry (tree) says, ‘I am straight, I am not crooked: why are you houghing me (who am) without guilt?’

  • باغبان گوید اگر مسعودی‏ای ** کاشکی کژ بودی‏ای تر بودی‏ای‏
  • The gardener says, ‘Hadst thou been blest, would that thou wert crooked (if only) thou wert moist (full of sap).

  • جاذب آب حیاتی گشته‏ای ** اندر آب زندگی آغشتی‏ای‏
  • Thou wouldst have drawn (into thyself) the Water of Life: thou wouldst have been steeped in the Water of Life.

  • تخم تو بد بوده است و اصل تو ** با درخت خوش نبوده وصل تو
  • Thy seed and thy root were bad, and thou hast not been joined to a good tree.

  • شاخ تلخ ار با خوشی وصلت کند ** آن خوشی اندر نهادش بر زند
  • If the sour branch be joined to a sweet one, that sweetness will strike (impress itself) on its nature.’”

  • عنف کردن معاویه با ابلیس‏
  • How Mu‘áwiya dealt sternly with Iblís.

  • گفت امیر ای راه زن حجت مگو ** مر ترا ره نیست در من ره مجو 2700
  • Said the Amír, “O brigand, do not argue: there is no way for you (to penetrate) into me, (so) do not seek the way.

  • ره زنی و من غریب و تاجرم ** هر لباساتی که آری کی خرم‏
  • You are a brigand, and I am a stranger and merchant: how should I purchase any garments that you may bring?

  • گرد رخت من مگرد از کافری ** تو نه ای رخت کسی را مشتری‏
  • Do not prowl about my property, infidel as you are: you are not one to buy the property of anybody.

  • مشتری نبود کسی را راه زن ** ور نماید مشتری مکر است و فن‏
  • The brigand is not a buyer for (from) any person, and if he seem to be a buyer, ’tis (only his) deceit and artfulness.