English    Türkçe    فارسی   

2
3484-3508

  • چون به درد آمد دل درویش از آن ** سر برون کردند هر سو در زمان‏
  • When the heart of the dervish was pained by that (suspicion), at once there put forth their heads on every side

  • صد هزاران ماهی از دریای ژرف ** در دهان هر یکی دری شگرف‏ 3485
  • From the deep sea myriads of fishes, and in the mouth of each (was) a superb pearl:

  • صد هزاران ماهی از دریای پر ** در دهان هر یکی در و چه در
  • Myriads of fishes out of the full sea, each with a pearl in its mouth—and what (marvellous) pearls!—

  • هر یکی دری خراج ملکتی ** کز اله است این ندارد شرکتی‏
  • Every pearl the revenue of a kingdom. “These,” they said (to him), “are from  God, they have no association (with any one but God).”

  • در چند انداخت در کشتی و جست ** مر هوا را ساخت کرسی و نشست‏
  • He dropped a quantity of pearls on the ship and sprang (aloft): he made the air his high-seat and sate (thereon),

  • خوش مربع چون شهان بر تخت خویش ** او فراز اوج و کشتی‏اش به پیش‏
  • (Resting) at ease, cross-legged, as kings upon their thrones— he above the zenith, and the ship before him.

  • گفت رو کشتی شما را حق مرا ** تا نباشد با شما دزد گدا 3490
  • He said, “Begone! The ship for you, God for me, so that a beggarly thief may not be with you!

  • تا که را باشد خسارت زین فراق ** من خوشم جفت حق و با خلق طاق‏
  • Let us see who will be the loser by this separation! I am pleased, (being) paired (united) with God and singled (isolated) from (His) creatures.

  • نه مرا او تهمت دزدی نهد ** نه مهارم را به غمازی دهد
  • He does not accuse me of theft, He does not hand me over to (the mercy of) an informer.”

  • بانگ کردند اهل کشتی کای همام ** از چه دادندت چنین عالی مقام‏
  • The people in the ship cried out, “O noble chief, wherefore has such a high estate been given to thee?”

  • گفت از تهمت نهادن بر فقیر ** و ز حق آزاری پی چیزی حقیر
  • He answered, “For throwing suspicion on dervishes and offending God on account of a despicable thing (as ye have done)!

  • حاش لله بل ز تعظیم شهان ** که نبودم در فقیران بد گمان‏ 3495
  • God forbid! Nay, (it was) for showing reverence to (the spiritual) kings, inasmuch as I did not conceive ill thoughts against dervishes—

  • آن فقیران لطیف خوش نفس ** کز پی تعظیمشان آمد عبس‏
  • Those gracious dervishes of sweet breath (pure spirit), for whose magnification (the chapter of the Qur’án entitled) ‘Abasa was revealed.”

  • آن فقیری بهر پیچا پیچ نیست ** بل پی آن که بجز حق هیچ نیست‏
  • That dervishhood is not for the sake of (avoiding) entanglement (with the world); no, (it is) because nothing exists but God.

  • متهم چون دارم آنها را که حق ** کرد امین مخزن هفتم طبق‏
  • How should I hold in suspicion those whom God hath entrusted with the treasury of the Seventh Heaven?

  • متهم نفس است نه عقل شریف ** متهم حس است نه نور لطیف‏
  • The fleshly soul is suspect, not the sublime Reason: the senses are suspect, not the subtle Light.

  • نفس سوفسطایی آمد می‏زنش ** کش زدن سازد نه حجت گفتنش‏ 3500
  • The fleshly soul is a sophist: beat it constantly, for beating does it good, not arguing with it.

  • معجزه بیند فروزد آن زمان ** بعد از آن گوید خیالی بود آن‏
  • It sees a miracle (wrought by a prophet), and at the moment it glows (with belief); (but) afterwards it says, “’Twas (only) a phantasy;

  • ور حقیقت بودی آن دید عجب ** چون مقیم چشم نامد روز و شب‏
  • For if that wondrous sight was real, why did it not become abiding, day and night, in the eye?”

  • آن مقیم چشم پاکان می‏بود ** نه قرین چشم حیوان می‏شود
  • It is abiding in the eyes of the pure, (but) it does not haunt the eyes of animals (sensual men);

  • کان عجب زین حس دارد عار و ننگ ** کی بود طاوس اندر چاه تنگ‏
  • For the miracle is ashamed and scornful of these (bodily) senses: how should a peacock be (confined) in a narrow pit?

  • تا نگویی مر مرا بسیار گو ** من ز صد یک گویم و آن همچو مو 3505
  • Take heed not to call me garrulous: I say (only) one in a hundred, and that (one) like a hair.

  • تشنیع صوفیان بر آن صوفی که پیش شیخ بسیار می‏گوید
  • How some Súfís abused a certain Súfí, saying that he talked too much in the presence of the Shaykh.

  • صوفیان بر صوفیی شنعت زدند ** پیش شیخ خانقاهی آمدند
  • Some Súfís abused a certain Súfí, and came to the Shaykh of the convent,

  • شیخ را گفتند داد جان ما ** تو از این صوفی بجو ای پیشوا
  • And said to the Shaykh, “Demand justice for our souls from this Súfí, O Guide!”

  • گفت آخر چه گله ست ای صوفیان ** گفت این صوفی سه خو دارد گران‏
  • He said, “Why, what is the complaint, O Súfís?” He (their spokesman) replied, “This Súfí has three annoying habits: