English    Türkçe    فارسی   

2
3538-3562

  • آن یکی تا کعبه حافی می‏رود ** و آن یکی تا مسجد از خود می‏شود
  • One goes bare-foot (all the way) to the Ka‘ba, and one becomes beside himself (with exhaustion in going) as far as the mosque.

  • آن یکی در پاکبازی جان بداد ** وین یکی جان کند تا یک نان بداد
  • One in utter self-devotion gives his life, one is agonised at giving a single loaf.

  • این وسط در با نهایت می‏رود ** که مرا آن را اول و آخر بود 3540
  • This mean belongs to (the realm of) the finite, for that (finite) has a beginning and end.

  • اول و آخر بباید تا در آن ** در تصور گنجد اوسط یا میان‏
  • A beginning and end are necessary in order that the mean or middle (point) between them may be conceived in imagination.

  • بی‏نهایت چون ندارد دو طرف ** کی بود او را میانه منصرف‏
  • Inasmuch as the infinite has not (these) two limits, how should the mean be applicable to it?

  • اول و آخر نشانش کس نداد ** گفت لو کان له البحر مداد
  • No one has shown it to have beginning or end. He (God) said, ‘If the sea were to become ink for it (the Word of God)…’

  • هفت دریا گر شود کلی مداد ** نیست مر پایان شدن را هیچ امید
  • If the Seven Seas should become entirely ink, (still) there is no hope of coming to an end.

  • باغ و بیشه گر بود یک سر قلم ** زین سخن هرگز نگردد هیچ کم‏ 3545
  • If orchards and forests should become pens altogether, there would never be any decrease in this Word.

  • آن همه حبر و قلم فانی شود ** وین حدیث بی‏عدد باقی بود
  • All that ink and (all those) pens pass away, and this numberless Word is everlasting.

  • حالت من خواب را ماند گهی ** خواب پندارد مر آن را گمرهی‏
  • At times my state resembles sleep: a misguided person may think it is sleep.

  • چشم من خفته دلم بیدار دان ** شکل بی‏کار مرا بر کار دان‏
  • Know that my eyes are asleep, (but) my heart is awake: know that my (seemingly) inactive form is (really) in action.

  • گفت پیغمبر که عینای تنام ** لا ینام قلبی عن رب الأنام‏
  • The Prophet said, ‘My eyes sleep, (but) my heart is not asleep to the Lord of created beings.’

  • چشم تو بیدار و دل خفته به خواب ** چشم من خفته دلم در فتح باب‏ 3550
  • Your eyes are awake, and your heart is sunk in slumber; my eyes are asleep, (but) my heart is in (contemplation of) the opening of the door (of Divine grace).

  • مر دلم را پنج حس دیگر است ** حس دل را هر دو عالم منظر است‏
  • My heart hath five senses other (than the physical): both the worlds (external and spiritual) are the stage (theatre) for the senses of the heart.

  • تو ز ضعف خود مکن در من نگاه ** بر تو شب بر من همان شب چاشت‏گاه‏
  • Do not regard me from (the standpoint of) your infirmity: to you ’tis night, to me that same night is morningtide.

  • بر تو زندان بر من آن زندان چو باغ ** عین مشغولی مرا گشته فراغ‏
  • To you ’tis prison, to me that prison is like a garden: to me the most absolute state of occupation (with the world) has become (a state of spiritual) freedom.

  • پای تو در گل مرا گل گشته گل ** مر ترا ماتم مرا سور و دهل‏
  • Your feet are in the mud; to me the mud has become roses. You have mourning; I have feasting and drums.

  • در زمینم با تو ساکن در محل ** می‏دوم بر چرخ هفتم چون زحل‏ 3555
  • (Whilst) I am dwelling with you in some place on the earth, I am coursing over the seventh sphere (of Heaven), like Saturn.

  • همنشینت من نیم سایه‏ی من است ** برتر از اندیشه‏ها پایه‏ی من است‏
  • ’Tis not I that am seated beside you, ’tis my shadow: my rank is higher than (the reach of) thoughts,

  • ز انکه من ز اندیشه‏ها بگذشته‏ام ** خارج اندیشه پویان گشته‏ام‏
  • Because I have passed beyond (all) thoughts, and have become a swift traveler outside (the region of) thought.

  • حاکم اندیشه‏ام محکوم نی ** ز انکه بنا حاکم آمد بر بنا
  • I am the ruler of thought, not ruled (by it), because the builder is ruler over the building.

  • جمله خلقان سخره‏ی اندیشه‏اند ** ز آن سبب خسته دل و غم پیشه‏اند
  • All creatures are subjugated to thought; for that reason they are sore in heart and practised in sorrow.

  • قاصدا خود را به اندیشه دهم ** چون بخواهم از میانشان بر جهم‏ 3560
  • I yield myself to thought purposely, (but) when I will I spring up from the midst of them (that are under its sway).

  • من چو مرغ اوجم اندیشه مگس ** کی بود بر من مگس را دست‏رس‏
  • I am as a bird of the zenith, thought is a gnat: how should a gnat have power over me?

  • قاصدا زیر آیم از اوج بلند ** تا شکسته پایگان بر من تنند
  • Purposely I come down from the lofty zenith, that those of base degree may attain to me.