English    Türkçe    فارسی   

2
662-686

  • پیش هر حمام و هر بازارگاه ** کرده مردم جمله در شکلش نگاه‏
  • Before every bath and market-place all the people gazed on his (features and) figure.

  • ده منادی گر بلند آوازیان ** کرد و ترک و رومیان و تازیان‏
  • (There were) ten loud-voiced criers, Turks and Kurds and Anatolians and Arabs, (proclaiming),

  • مفلس است این و ندارد هیچ چیز ** قرض تا ندهد کس او را یک پشیز
  • “This man is insolvent and has nothing: let no one lend him a single brass farthing;

  • ظاهر و باطن ندارد حبه‏ای ** مفلسی قلبی دغایی دبه‏ای‏ 665
  • He does not possess a single mite, patent or latent: he is a bankrupt, a piece of falsehood, a cunning knave, an oil-bag.

  • هان و هان با او حریفی کم کنید ** چون که کاو آرد گره محکم کنید
  • Beware and beware! Have no dealings with him; when he brings the ox (to sell), make fast the knot.

  • ور به حکم آرید این پژمرده را ** من نخواهم کرد زندان مرده را
  • And if ye bring this decayed fellow to judgement, I will not put a corpse in prison.

  • خوش دم است او و گلویش بس فراخ ** با شعار نو دثار شاخ شاخ‏
  • He is fair-spoken and his throat is very wide; (he is clad) with a new inner garment (of plausibility) and a tattered outer garment.

  • گر بپوشد بهر مکر آن جامه را ** عاریه است او و فریبد عامه را
  • If he puts on that (inner) garment for the purpose of deceiving, it is borrowed in order that he may beguile the common folk.”

  • حرف حکمت بر زبان ناحکیم ** حله‏های عاریت دان ای سلیم‏ 670
  • Know, O simple man, that words of wisdom on the tongue of the unwise are (as) borrowed robes.

  • گر چه دزدی حله‏ای پوشیده است ** دست تو چون گیرد آن ببریده دست‏
  • Although a thief has put on a (fine) robe, how should he whose hand is cut off take your hand (lend you a helping hand)?

  • چون شبانه از شتر آمد به زیر ** کرد گفتش منزلم دور است و دیر
  • When at nightfall he (the insolvent) came down from the camel, the Kurd said to him, “My abode is far (from here) and a long way off.

  • بر نشستی اشترم را از پگاه ** جو رها کردم کم از اخراج کاه‏
  • You have ridden on my camel since early morning: I (will) let the barley go, (but I will not take) less than the cost of (some) straw.”

  • گفت تا اکنون چه می‏کردیم پس ** هوش تو کو، نیست اندر خانه کس‏
  • "What, then," he rejoined, "have we been doing until now? Where are your wits? Is nobody at home?

  • طبل افلاسم به چرخ سابعه ** رفت و تو نشنیده‏ای بد واقعه‏ 675
  • The (sound of the) drum (giving notice) of my insolvency reached the Seventh Heaven, and you have not heard the bad news!

  • گوش تو پر بوده است از طمع خام ** پس طمع کر می‏کند کور ای غلام‏
  • Your ear has been filled with foolish hope; (such) hope, then, makes (one) deaf (and) blind, my lad.”

  • تا کلوخ و سنگ بشنید این بیان ** مفلس است و مفلس است این قلتبان‏
  • Even clods and stones heard this advertisement—“he is insolvent, he is insolvent, this scoundrel.”

  • تا به شب گفتند و در صاحب شتر ** بر نزد کاو از طمع پر بود پر
  • They (the criers) said it till nightfall, and it made no impression on the owner of the camel, because he was full of (idle) hope, full.

  • هست بر سمع و بصر مهر خدا ** در حجب بس صورت است و بس صدا
  • God's seal lies upon the hearing and sight: within the veils is many a form and many a sound.

  • آن چه او خواهد رساند آن به چشم ** از جمال و از کمال و از کرشم‏ 680
  • He communicates to the eye that which He wills of beauty and of perfection and of amorous looks;

  • و انچه او خواهد رساند آن به گوش ** از سماع و از بشارت وز خروش‏
  • And He communicates to the ear that which He wills of music and glad tidings and cries (of rapture).

  • کون پر چاره ست و هیچت چاره نی ** تا که نگشاید خدایت روزنی‏
  • The world is full of remedies, but you have no remedy till God opens a window for you.

  • گر چه تو هستی کنون غافل از آن ** وقت حاجت حق کند آن را عیان‏
  • Though you are unaware of that (remedy) just now, God will make it plain in the hour of need.

  • گفت پیغمبر که یزدان مجید ** از پی هر درد درمان آفرید
  • The Prophet said that the glorious God has created a remedy for every pain;

  • لیک ز آن درمان نبینی رنگ و بو ** بهر درد خویش بی‏فرمان او 685
  • But of that remedy for your pain you will not see (even) the colour or scent without His command.

  • چشم را ای چاره جو در لامکان ** هین بنه چون چشم کشته سوی جان‏
  • Come, O you that seek the remedy, set your eye on non-spatiality, as the eye of one (about to be) killed (turns) towards the spirit.