-
باز گرد از هست سوی نیستی ** طالب ربی و ربانیستی
- Turn back from existence towards non-existence, (if) you seek the Lord and belong to the Lord.
-
جای دخل است این عدم از وی مرم ** جای خرج است این وجود بیش و کم
- This non-existence is the place of income: do not flee from it; this existence of more and less is the place of expenditure.
-
کارگاه صنع حق چون نیستی است ** پس برون کارگه بیقیمتی است 690
- Since God's workshop is non-existence, in the world of (phenomenal) existence who is (to be found) except the idle?
-
یاد ده ما را سخنهای دقیق ** که ترا رحم آورد آن ای رفیق
- Put into our heart subtle words which may move Thee to mercy, O Gracious One!
-
هم دعا از تو اجابت هم ز تو ** ایمنی از تو مهابت هم ز تو
- From Thee (come) both the prayer and the answer; from Thee safety, from Thee also dread.
-
گر خطا گفتیم اصلاحش تو کن ** مصلحی تو ای تو سلطان سخن
- If we have spoken faultily, do Thou correct it: Thou art the Corrector, O Thou (who art the) Sultan of speech.
-
کیمیا داری که تبدیلش کنی ** گر چه جوی خون بود نیلش کنی
- Thou hast the alchemy whereby Thou mayst transmute it, and though it be a river of blood, mayst make it a Nile.
-
این چنین میناگریها کار تست ** این چنین اکسیرها اسرار تست 695
- Such alchemical operations are Thy work, such elixirs are Thy secrets.
-
آب را و خاک را بر هم زدی ** ز آب و گل نقش تن آدم زدی
- Thou didst beat water and earth together: from water and clay Thou didst mould the body of Adam.
-
نسبتش دادی و جفت و خال و عم ** با هزار اندیشه و شادی و غم
- Thou gavest him (Man) lineage and wife and uncles, maternal and paternal, with a thousand thoughts and joys and griefs.
-
باز بعضی را رهایی دادهای ** زین غم و شادی جدایی دادهای
- Again, to some Thou hast given deliverance: Thou hast parted them from this grief and joy;
-
بردهای از خویش و پیوند و سرشت ** کردهای در چشم او هر خوب زشت
- Thou hast borne them away from kindred and relatives and (their own) nature, Thou hast made every fair thing foul in his (such a one's) eyes.
-
هر چه محسوس است او رد میکند ** و انچه ناپیداست مسند میکند 700
- He spurns all that is perceived by the senses, and leans for support on that which is invisible.
-
عشق او پیدا و معشوقش نهان ** یار بیرون فتنهی او در جهان
- His love is manifest and his Beloved is hidden: the Friend is outside (of the world), (but) His fascination is in the world.
-
این رها کن عشقهای صورتی ** نیست بر صورت نه بر روی ستی
- Give up this (belief). Loves (felt) for what is endued with form have not as their object the (outward) form or the lady's face.
-
آن چه معشوق است صورت نیست آن ** خواه عشق این جهان خواه آن جهان
- That which is the object of love is not the form, whether it be love for (the things of) this world or yonder world.
-
آن چه بر صورت تو عاشق گشتهای ** چون برون شد جان چرایش هشتهای
- That which you have come to love for its form—why have you abandoned it after the spirit has fled?
-
صورتش بر جاست این سیری ز چیست ** عاشقا واجو که معشوق تو کیست 705
- Its form is still there: whence (then) this satiety (disgust)? O lover, inquire who your beloved (really) is.
-
آن چه محسوس است اگر معشوقه است ** عاشق استی هر که او را حس هست
- If the beloved is that which the senses perceive, every one that has senses would be in love (with it).
-
چون وفا آن عشق افزون میکند ** کی وفا صورت دگرگون میکند
- Inasmuch as constancy is increased by that (spiritual) love, how is constancy altered (impaired) by the (decay of the material) form?
-
پرتو خورشید بر دیوار تافت ** تابش عاریتی دیوار یافت
- The sunbeam shone upon the wall: the wall received a borrowed splendour.
-
بر کلوخی دل چه بندی ای سلیم ** واطلب اصلی که تابد او مقیم
- Why set your heart on a piece of turf, O simple man? Seek out the source which shines perpetually.
-
ای که تو هم عاشقی بر عقل خویش ** خویش بر صورت پرستان دیده بیش 710
- You who are in love with your intellect, deeming yourself superior to worshippers of form,
-
پرتو عقل است آن بر حس تو ** عاریت میدان ذهب بر مس تو
- That (intellect) is a beam of (Universal) Intellect (cast) on your sense-perception; regard it as borrowed gold on your copper.
-
چون زر اندود است خوبی در بشر ** ور نه چون شد شاهد تو پیر خر
- Beauty in humankind is like gilding; else, how did your sweetheart become (as ugly as) an old ass?