گفت این نیکو لباسست ای فتی ** درمصاف و جنگ دفع زخم را
“This,” he said, “is an excellent garment, O young man, for warding off blows on the battle-field and in war.”
گفت لقمان صبر هم نیکو دمیست ** که پناه و دافع هر جا غمیست
Luqmán said, “Patience too is of good effect, for it is the protection and defence against pain everywhere.”
صبر را با حق قرین کرد ای فلان ** آخر والعصر را آگه بخوان
He (God) hath joined sabr (patience) with haqq (the real and permanent): O reader, recite attentively the end of (the Súra) Wa’l-‘asr.
صد هزاران کیمیا حق آفرید ** کیمیایی همچو صبر آدم ندید
God created hundreds of thousands of elixirs, (but) Man hath not seen an elixir like patience.
بقیه‌ی حکایت نابینا و مصحف
The remainder of the story of the blind man and his reading the Qur’án.
مرد مهمان صبرکرد و ناگهان ** کشف گشتش حال مشکل در زمان1855
The guest showed patience, and of a sudden the difficult case was unveiled to him all at once.
نیم‌شب آواز قرآن را شنید ** جست از خواب آن عجایب را بدید
At midnight he heard the sound of (recitation of) the Qur’án; he sprang up from sleep and beheld a marvel—
که ز مصحف کور می‌خواندی درست ** گشت بی‌صبر و ازو آن حال جست
That the blind man was reading correctly from the Qur’án. He became impatient and sought from him (an explanation of) that matter.
گفت آیا ای عجب با چشم کور ** چون همی‌خوانی همی‌بینی سطور
“Oh, wonderful!” he cried. “Thou with sightless eyes, how art thou reading, (how art thou) seeing the lines?
آنچ می‌خوانی بر آن افتاده‌ای ** دست را بر حرف آن بنهاده‌ای
Thou hast touched that which thou art reading: thou hast laid thy hand upon the words of that (passage).
اصبعت در سیر پیدا می‌کند ** که نظر بر حرف داری مستند1860
Thy finger, in motion, makes it evident that thou hast thine eye resting on the words.”
گفت ای گشته ز جهل تن جدا ** این عجب می‌داری از صنع خدا
He replied, “O thou who hast been separated from the body's ignorance, dost thou feel this wonder at the work of God?
من ز حق در خواستم کای مستعان ** بر قرائت من حریصم همچو جان
I begged of God, crying, ‘O Thou whose help is sought, I am (as) covetous of reading the Book as (I am) of life.
نیستم حافظ مرا نوری بده ** در دو دیده وقت خواندن بی‌گره
I do not know it by heart: at the time of reading it, bestow on my two eyes an untroubled light.
باز ده دو دیده‌ام را آن زمان ** که بگیرم مصحف و خوانم عیان
Give me back my eyes at that moment, so that I may take the Book and read it plain.’
آمد از حضرت ندا کای مرد کار ** ای بهر رنجی به ما اومیدوار1865
From the Divine Presence came the cry (in response): ‘O man of (devotional) work, O thou that hast hope of Me in every grief,
حسن ظنست و امیدی خوش ترا ** که ترا گوید بهر دم برتر آ
Thou hast the good thought (of Me) and the fair hope that at each moment bids thee mount higher.
هر زمان که قصد خواندن باشدت ** یا ز مصحفها قرائت بایدت
Whensoever thou intendest to read (the Qur’án) or wantest the lection from (different) copies,
من در آن دم وا دهم چشم ترا ** تا فرو خوانی معظم جوهرا
At that moment I will restore thine eye, in order that thou mayst read, O venerable being.’
همچنان کرد و هر آنگاهی که من ** وا گشایم مصحف اندر خواندن
Even so He did, and whenever I open the Book to read,
آن خبیری که نشد غافل ز کار ** آن گرامی پادشاه و کردگار1870
That all-knowing One who never becomes forgetful of His work, that honoured Sovereign and Maker,
باز بخشد بینشم آن شاه فرد ** در زمان همچون چراغ شب‌نورد
That incomparable King at once gives my sight back to me, like a lamp that makes an end of the (darkness of) night.”
زین سبب نبود ولی را اعتراض ** هرچه بستاند فرستد اعتیاض
On this account the saint has no objection (to raise against the Divine ordainment): whatsoever He (God) takes away, He sends compensation.
گر بسوزد باغت انگورت دهد ** در میان ماتمی سورت دهد
If He burn your vineyard, He will give you grapes; in the midst of mourning He will give you festivity.
آن شل بی‌دست را دستی دهد ** کان غمها را دل مستی دهد
To the handless paralytic He gives a hand, to the (person who is a) mine of grief He gives the (joyous) heart of an intoxicated one.
لا نسلم و اعتراض از ما برفت ** چون عوض می‌آید از مفقود زفت1875
(The feeling denoted by the words) “We will not submit” and (the desire to raise) objection have gone from us (saints), since there is coming a great recompense for what has been lost.