-
پیل خود چه بود که سه مرغ پران ** کوفتند آن پیلکان را استخوان
- What is the elephant even? for three flying birds crushed the bones of those wretched elephants.
-
اضعف مرغان ابابیلست و او ** پیل را بدرید و نپذیرد رفو
- The abábíl is the weakest of birds, and (yet) it rent the elephant irreparably.
-
کیست کو نشنید آن طوفان نوح ** یا مصاف لشکر فرعون و روح 2820
- Who is there that has not heard of the Flood of Noah, or of the battle of Pharaoh's host with the Spirit?
-
روحشان بشکست و اندر آب ریخت ** ذره ذره آبشان بر میگسیخت
- The Spirit routed them and cast them pell-mell into the water: the water was shattering them to atoms.
-
کیست کو نشنید احوال ثمود ** و آنک صرصر عادیان را میربود
- Who is there that has not heard what happened to Thamúd and how the sarsar wind swept the ‘Ádites away?
-
چشم باری در چنان پیلان گشا ** که بدندی پیلکش اندر وغا
- Open thine eyes for once (and look) upon such elephants (mighty prophets), who were killers of elephants (tyrants) in war.
-
آنچنان پیلان و شاهان ظلوم ** زیر خشم دل همیشه در رجوم
- Such elephants and unjust kings as those are always in excommunication under the wrath of the (prophet's) heart.
-
تا ابد از ظلمتی در ظلمتی ** میروند و نیست غوثی رحمتی 2825
- Unto everlasting they go from a darkness to a darkness, and there is no succour, no mercy.
-
نام نیک و بد مگر نشنیدهاید ** جمله دیدند و شما نادیدهاید
- Perchance ye have not heard the name of good and evil. All have seen, and ye are seeing not.
-
دیده را نادیده میآرید لیک ** چشمتان را وا گشاید مرگ نیک
- Ye feign not to see the visible, but death will open your eyes well.
-
گیر عالم پر بود خورشید و نور ** چون روی در ظلمتی مانند گور
- Suppose the world is full of sun and light: when thou goest into a darkness like the grave,
-
بی نصیب آیی از آن نور عظیم ** بستهروزن باشی از ماه کریم
- Thou becomest without (any) share in that great light; thou art window-shut to the bounteous moon.
-
تو درون چاه رفتستی ز کاخ ** چه گنه دارد جهانهای فراخ 2830
- Thou hast gone from the belvedere into the pit: how are the spacious worlds to blame (for their being invisible to thee)?
-
جان که اندر وصف گرگی ماند او ** چون ببیند روی یوسف را بگو
- The soul that has remained in the quality of wolfishness, how should it behold the face of Joseph? Say!
-
لحن داودی به سنگ و که رسید ** گوش آن سنگین دلانش کم شنید
- The music of David reached (affected) rock and mountain, (but) the ears of those stony-hearted ones heard it not.
-
آفرین بر عقل و بر انصاف باد ** هر زمان والله اعلم بالرشاد
- Blessing ever be on reason and justice!—and God best knoweth the right way.
-
صدقوا رسلا کراما یا سبا ** صدقوا روحا سباها من سبا
- Believe noble Messengers, O Sabá! Believe a spirit made captive by Him who captured it.
-
صدقوهم هم شموس طالعه ** یومنوکم من مخازی القارعه 2835
- Believe them—they are rising suns—and they will preserve thee from the ignominies of al-Qári‘a.
-
صدقوهم هم بدور زاهره ** قبل ان یلقوکم بالساهره
- Believe them—they are shining full-moons—ere they confront thee with al- Sáhira.
-
صدقوهم هم مصابیح الدجی ** اکرموهم هم مفاتیح الرجا
- Believe them—they are the lamps of darkness; honour them— they are the keys of hope.
-
صدقوا من لیس یرجو خیرکم ** لا تضلوا لا تصدوا غیرکم
- Believe those who hope not for your bounty; do not go astray, do not turn others away (from the Truth).
-
پارسی گوییم هین تازی بهل ** هندوی آن ترک باش ای آب و گل
- Let us speak Persian: come, abandon Arabic. Be the Hindú (slave) of that Turcoman (the Divine Beloved), O (man of) water and clay.
-
هین گواهیهای شاهان بشنوید ** بگرویدند آسمانها بگروید 2840
- Hark, listen to the testimonies of the (spiritual) kings; the heavens have believed (them): believe ye!
-
معنی حزم و مثال مرد حازم
- The meaning of prudence, and a parable of the prudent man.
-
یا به حال اولینان بنگرید ** یا سوی آخر بحزمی در پرید
- Either consider what happened to the former (peoples), or fly with a (great) prudence towards the latter end.
-
حزم چه بود در دو تدبیر احتیاط ** از دو آن گیری که دورست از خباط
- What is prudence? Precaution in (the case of) two (alternative) plans: of the two you will take that one which is far from craziness.