English    Türkçe    فارسی   

3
4312-4336

  • لنگر عقلست عاقل را امان ** لنگری در یوزه کن از عاقلان
  • To the intelligent man the anchor of intelligence is security: beg (such) an anchor from the intelligent.

  • او مددهای خرد چون در ربود ** از خزینه در آن دریای جود
  • Since he (the Sage) has borne away the succours (supplies) of intelligence from the pearl-treasury of that Sea of Bounty,

  • زین چنین امداد دل پر فن شود ** بجهد از دل چشم هم روشن شود
  • By such succours (replenishments) the heart is filled with knowledge: it (that knowledge) shoots from the heart, and the eye too becomes illuminated,

  • زانک نور از دل برین دیده نشست ** تا چو دل شد دیده‌ی تو عاطلست 4315
  • Because the light from the heart has settled upon this eye so that your eye, having become the heart, is (physically) inactive.

  • دل چو بر انوار عقلی نیز زد ** زان نصیبی هم بدو دیده دهد
  • When the heart too has come into contact with the intellectual Lights, it bestows a portion thereof on the eyes also.

  • پس بدان کاب مبارک ز آسمان ** وحی دلها باشد و صدق بیان
  • Know, then, that the blessed Water from Heaven is the inspiration of (men's) hearts and the true explanation (of every mystery).

  • ما چو آن کره هم آب جو خوریم ** سوی آن وسواس طاعن ننگریم
  • Let us also, like that foal, drink the water of the stream; let us pay no regard to the evil suggestions of the railer.

  • پی‌رو پیغمبرانی ره سپر ** طعنه‌ی خلقان همه بادی شمر
  • (If) you are a follower of the prophets, tread the Way: deem all the railing of (human) creatures to be a (vain and empty) wind.

  • آن خداوندان که ره طی کرده‌اند ** گوش فا بانگ سگان کی کرده‌اند 4320
  • When have the Masters who have traversed the Way lent ear to the clamour of curs?

  • بقیه‌ی ذکر آن مهمان مسجد مهمان‌کش
  • The remainder of the story of the guest in the guest-killing mosque.

  • باز گو کان پاک‌باز شیرمرد ** اندر آن مسجد چه بنمودش چه کرد
  • Relate what appeared in the mosque to that self-sacrificing valiant man, and what he did.

  • خفت در مسجد خود او را خواب کو ** مرد غرقه گشته چون خسپد بجو
  • He slept in the mosque, (but) where (how) in sooth had he sleep? How should a submerged man sleep in the river?

  • خواب مرغ و ماهیان باشد همی ** عاشقان را زیر غرقاب غمی
  • Always, for the lovers (of God) beneath the flood of a (great) passion, there is (only) the sleep of birds and fishes.

  • نیمشب آواز با هولی رسید ** کایم آیم بر سرت ای مستفید
  • At midnight came an awful voice, “I come, I come upon thee, O thou that seekest advantage.”

  • پنج کرت این چنین آواز سخت ** می‌رسید و دل همی‌شد لخت‌لخت 4325
  • Five times came such a terrible voice, and his heart was being rent piecemeal.

  • تفسیر آیت واجلب علیهم بخیلک و رجلک
  • Commentary on the verse (of the Qur’án): “And raise the battle-cry against them with thy horsemen and men on foot.”

  • تو چو عزم دین کنی با اجتهاد ** دیو بانگت بر زند اندر نهاد
  • When you earnestly resolve to be religious, the Devil in your nature cries out at you,

  • که مرو زان سو بیندیش ای غوی ** که اسیر رنج و درویشی شوی
  • “Go not in that direction! Bethink you, O misguided one; for you will become captive to distress and poverty.

  • بی‌نوا گردی ز یاران وابری ** خوار گردی و پشیمانی خوری
  • You will become destitute, you will be cut off from friends, you will be despised, you will feel sorry.”

  • تو ز بیم بانگ آن دیو لعین ** وا گریزی در ضلالت از یقین
  • From fear of the outcry of that accursed Devil you flee away from certain truth into error,

  • که هلا فردا و پس فردا مراست ** راه دین پویم که مهلت پیش ماست 4330
  • Saying, “Ho, to-morrow is mine and after to-morrow: I will run in the Way of religion, I have (plenty of) time.”

  • مرگ بینی باز کو از چپ و راست ** می‌کشد همسایه را تا بانگ خاست
  • Then again you see Death killing your neighbours on left and right, so that the cry (of lamentation) is raised.

  • باز عزم دین کنی از بیم جان ** مرد سازی خویشتن را یک زمان
  • Now, in fear of (your) life, you resolve to be religious: for a while, you make yourself a (true) man;

  • پس سلح بر بندی از علم و حکم ** که من از خوفی نیارم پای کم
  • So you put on the armour of knowledge and wisdom, saying, “I will not shrink from any danger.”

  • باز بانگی بر زند بر تو ز مکر ** که بترس و باز گرد از تیغ فقر
  • Again he (the Devil) deceitfully cries out at you—“Be afraid and turn away from the sword of poverty!”

  • باز بگریزی ز راه روشنی ** آن سلاح علم و فن را بفکنی 4335
  • Once more you flee from the Way of Light and cast off that armour of knowledge and virtue.

  • سالها او را به بانگی بنده‌ای ** در چنین ظلمت نمد افکنده‌ای
  • (For many) years, you are a slave to him because of a cry: you have laid down the blanket (have lain down to rest) in such darkness as this!