English    Türkçe    فارسی   

3
4699-4723

  • آن سمیعی تو وان اصغای تو ** و آن تبسمهای جان‌افزای تو
  • That hearing of thine and that listening of thine, and those life-quickening smiles of thine;
  • آن بنوشیدن کم و بیش مرا ** عشوه‌ی جان بداندیش مرا 4700
  • That hearkening unto my lesser and greater (matters), (and unto) the beguilements of my evil-thinking (suspicious) soul.
  • قلبهای من که آن معلوم تست ** بس پذیرفتی تو چون نقد درست
  • Then my false coins, which are well-known to thee, thou didst accept as (though they were) genuine money;
  • بهر گستاخی شوخ غره‌ای ** حلمها در پیش حلمت ذره‌ای
  • For the sake of the boldness (importunity) of one (who was) impudent and deluded, O thou beside whose clemency (all) clemencies are (but) a mote!
  • اولا بشنو که چون ماندم ز شست ** اول و آخر ز پیش من بجست
  • Firstly, hear that when I abandoned (thy) net the first and the last {this world and the next) shot away (disappeared) from before me;
  • ثانیا بشنو تو ای صدر ودود ** که بسی جستم ترا ثانی نبود
  • Secondly, hear, O loving Prince, that I sought long, (but) there was no second to thee;
  • ثالثا تا از تو بیرون رفته‌ام ** گوییا ثالث ثلاثه گفته‌ام 4705
  • Thirdly, since I have gone away from thee, ‘tis as though I have said, ‘the third of three’;
  • رابعا چون سوخت ما را مزرعه ** می ندانم خامسه از رابعه
  • Fourthly, forasmuch as my cornfield is burnt-up, I do not know the fifth (finger) from the fourth.
  • هر کجا یابی تو خون بر خاکها ** پی بری باشد یقین از چشم ما
  • Wherever thou findest blood on the sods, (if) thou investigate, it will certainly (prove to) be (blood) from mine eye.
  • گفت من رعدست و این بانگ و حنین ** ز ابر خواهد تا ببارد بر زمین
  • My words are (as) the thunder, and this noise and moaning demands of the cloud that it should rain upon the earth.
  • من میان گفت و گریه می‌تنم ** یا بگریم یا بگویم چون کنم
  • Between words and tears I continue (in doubt) whether I should weep or speak: hew shall I do?
  • گر بگویم فوت می‌گردد بکا ** ور نگویم چون کنم شکر و ثنا 4710
  • If I speak, the weeping will be lost; and if I weep, how shall I render thanks and praise?
  • می‌فتد از دیده خون دل شها ** بین چه افتادست از دیده مرا
  • Heart’s blood is falling from mine eye, O King: see what has befallen me from mine eye!”
  • این بگفت و گریه در شد آن نحیف ** که برو بگریست هم دون هم شریف
  • The emaciated man said this and began to weep (so violently) that both base and noble wept for him.
  • از دلش چندان بر آمد های هوی ** حلقه کرد اهل بخارا گرد اوی
  • So many ecstatic cries came up from his heart (that) the people of Bukhárá made a ring around him.
  • خیره گویان خیره گریان خیره‌خند ** مرد و زن خرد و کلان حیران شدند
  • (He was) speaking crazily, weeping crazily, laughing crazily: men and women, small and great were bewildered.
  • شهر هم هم‌رنگ او شد اشک ریز ** مرد و زن درهم شده چون رستخیز 4715
  • The (whole) city, too, shed tears in conformity with him: men and women were gathered together as (at) the Resurrection.
  • آسمان می‌گفت آن دم با زمین ** گر قیامت را ندیدستی ببین
  • At that moment the heaven was saying to the earth, “If thou hast never seen the Resurrection, behold it (now)!”
  • عقل حیران که چه عشق است و چه حال ** تا فراق او عجب‌تر یا وصال
  • The intellect (was) bewildered, saying, "What is love and what is ecstasy? (I know not) whether separation from Him or union with Him is the more marvellous."
  • چرخ بر خوانده قیامت‌نامه را ** تا مجره بر دریده جامه را
  • The sky read the letter (announcement) of Resurrection (and was so distraught that) it rent its garment up to the Milky Way.
  • با دو عالم عشق را بیگانگی ** اندرو هفتاد و دو دیوانگی
  • Love bath estrangement with (is a stranger to) the two worlds: in it are two-and-seventy madnesses.
  • سخت پنهانست و پیدا حیرتش ** جان سلطانان جان در حسرتش 4720
  • It is exceedingly hidden, and (only) its bewilderment is manifest the soul of the spiritual sultans is pining for it
  • غیر هفتاد و دو ملت کیش او ** تخت شاهان تخته‌بندی پیش او
  • Its religion is other than (that of) the two-and-seventy sects: beside it the throne of Kings is (but) a splint-bandage.
  • مطرب عشق این زند وقت سماع ** بندگی بند و خداوندی صداع
  • At the time of the samá’ Love’s minstrel strikes up this (strain): “Servitude is chains and lordship headache.”
  • پس چه باشد عشق دریای عدم ** در شکسته عقل را آنجا قدم
  • Then what is Love? The Sea of Not-being: there the foot of the intellect is shattered.