English    Türkçe    فارسی   

3
94-118

  • مو بمو بیند ز صرفه حرص انس ** رقص بی مقصود دارد همچو خرس
  • Man, from the parsimony of greed, inspects hair by hair: like a bear, he keeps dancing to no purpose.

  • رقص آنجا کن که خود را بشکنی ** پنبه را از ریش شهوت بر کنی 95
  • Dance (only) where you break (mortify) yourself and (when you) tear away the cotton from the sore of lust.

  • رقص و جولان بر سر میدان کنند ** رقص اندر خون خود مردان کنند
  • (Holy) men dance and wheel on the (spiritual) battle-field: they dance in their own blood.

  • چون رهند از دست خود دستی زنند ** چون جهند از نقص خود رقصی کنند
  • When they are freed from the hand (dominion) of self, they clap a hand; when they escape from their own imperfection, they make a dance.

  • مطربانشان از درون دف می‌زنند ** بحرها در شورشان کف می‌زنند
  • From within them musicians strike the tambourine; at their ecstasy the seas burst into foam.

  • تو نبینی لیک بهر گوششان ** برگها بر شاخها هم کف‌زنان
  • You see it not, but for their ears the leaves too on the boughs are clapping hands.

  • تو نبینی برگها را کف زدن ** گوش دل باید نه این گوش بدن 100
  • You do not see the clapping of the leaves: one must have the spiritual ear, not this ear of the body.

  • گوش سر بر بند از هزل و دروغ ** تا ببینی شهر جان با فروغ
  • Close the ear of the head to jesting and lying, that you may see the resplendent city of the soul.

  • سر کشد گوش محمد در سخن ** کش بگوید در نبی حق هو اذن
  • The ear of Mohammed draws out the hidden meaning in the words (of the religious hypocrites), for God saith of him in the Qur’án, “He is an ear.”

  • سر به سر گوشست و چشم است این نبی ** تازه زو ما مرضعست او ما صبی
  • This Prophet is entirely ear and eye; we are refreshed by him: he is (as) the suckler and we (as) the (infant) boy.

  • این سخن پایان ندارد باز ران ** سوی اهل پیل و بر آغاز ران
  • This discourse hath no end. Go back to those who had to do with the elephant, and start at the beginning.

  • بقیه‌ی قصه‌ی متعرضان پیل‌بچگان
  • The remainder of the Story of those who molested the young elephants.

  • هر دهان را پیل بویی می‌کند ** گرد معده‌ی هر بشر بر می‌تند 105
  • “The elephant takes a sniff at every mouth and keeps poking round the belly of every man,

  • تا کجا یابد کباب پور خویش ** تا نماید انتقام و زور خویش
  • To see where she will find the roasted flesh of her young, so that she may manifest her vengeance and strength.”

  • گوشتهای بندگان حق خوری ** غیبت ایشان کنی کیفر بری
  • You eat the flesh of God's servants: you backbite them, you will suffer retribution.

  • هان که بویای دهانتان خالقست ** کی برد جان غیر آن کو صادقست
  • Beware, for he that smells your mouths is the Creator: how shall any one save his life except him that is true (to God)?

  • وای آن افسوسیی کش بوی‌گیر ** باشد اندر گور منکر یا نکیر
  • Woe to the scoffer whose smell shall be tested in the grave by Munkar or Nakír!

  • نه دهان دزدیدن امکان زان مهان ** نه دهان خوش کردن از دارودهان 110
  • There is no possibility of withdrawing the mouth from those mighty ones, nor of sweetening the mouth with medicinal ointments.

  • آب و روغن نیست مر روپوش را ** راه حیلت نیست عقل و هوش را
  • (In the grave) there is no water and oil to cover the face, there is no way of evasion (open) to intelligence and sagacity.

  • چند کوبد زخمهای گرزشان ** بر سر هر ژاژخا و مرزشان
  • How many a time will the blows of their maces beat upon the head and rump of every vain gabbler!

  • گرز عزرائیل را بنگر اثر ** گر نبینی چوب و آهن در صور
  • Look at the effect of the mace of ‘Azrá’íl, (even) if you do not see the wood and iron in (their material) forms.

  • هم بصورت می‌نماید گه گهی ** زان همان رنجور باشد آگهی
  • Sometimes too they appear in (material) form: the patient (himself) is aware thereof.

  • گوید آن رنجور ای یاران من ** چیست این شمشیر بر ساران من 115
  • The patient says, “O my friends, what is this sword over my head?”

  • ما نمی‌بینیم باشد این خیال ** چه خیالست این که این هست ارتحال
  • (They reply), “We do not see it; this must be fancy.” What fancy is this? (Nay), for it is (the hour of) departure (to the other world).

  • چه خیالست این که این چرخ نگون ** از نهیب این خیالی شد کنون
  • What fancy is this, from terror of which this inverted sphere (the sky) has now become (as insubstantial as) a phantom?

  • گرزها و تیغها محسوس شد ** پیش بیمار و سرش منکوس شد
  • To the sick man the maces and swords became perceptible (visible), and his head dropped down.