-
گر نباشد جاه فرعون و سری ** از کجا یابد جهنم پروری 1075
- If there be not the power and dominion of Pharaoh, whence shall Hell obtain nutriment?
-
فربهش کن آنگهش کش ای قصاب ** زانک بیبرگاند در دوزخ کلاب
- Fatten him, then kill him, O Butcher; for the dogs in Hell are without food.
-
گر نبودی خصم و دشمن در جهان ** پس بمردی خشم اندر مردمان
- If there were no adversary and enemy in the world, then the anger in men would die.
-
دوزخ آن خشمست خصمی بایدش ** تا زید ور نی رحیمی بکشدش
- That anger is Hell: it needs an adversary that it may live; else Mercy would kill it.
-
پس بماندی لطف بیقهر و بدی ** پس کمال پادشاهی کی بدی
- Then clemency would remain without any vengeance or evil: then how would the perfection of Kingship be (manifested)?
-
ریشخندی کردهاند آن منکران ** بر مثلها و بیان ذاکران 1080
- Those disbelievers have made a laughing-stock of the parables and clear exposition of them that glorify (God).
-
تو اگر خواهی بکن هم ریشخند ** چند خواهی زیست ای مردار چند
- Make (them) a laughing-stock, if thou wishest (O disbeliever): how long wilt thou live, O carcase, how long?
-
شاد باشید ای محبان در نیاز ** بر همین در که شود امروز باز
- Rejoice, O lovers (of God), in supplication at this same door, for it is opened today.
-
هر حویجی باشدش کردی دگر ** در میان باغ از سیر و کبر
- Every pot-herb, (such as) garlic and caper, has a different bed in the garden.
-
هر یکی با جنس خود در کرد خود ** از برای پختگی نم میخورد
- Each with its own kind in its own bed drinks moisture (is watered) for the purpose of becoming mature.
-
تو که کرد زعفرانی زعفران ** باش و آمیزش مکن با دیگران 1085
- Thou, who art a saffron-bed, be saffron and do not mix with the others.
-
آب میخور زعفرانا تا رسی ** زعفرانی اندر آن حلوا رسی
- Drink the water, O saffron, that thou mayst attain to maturity: thou art saffron, thou wilt attain to that halwá (sweetmeat).
-
در مکن در کرد شلغم پوز خویش ** که نگردد با تو او همطبع و کیش
- Do not put thy muzzle into the bed of turnips, for it (the turnip) will not agree with thee in nature and habit.
-
تو بکردی او بکردی مودعه ** زانک ارض الله آمد واسعه
- Thou art planted in one bed, it (the turnip) in another bed, because God's earth is spacious,
-
خاصه آن ارضی که از پهناوری ** در سفر گم میشود دیو و پری
- Particularly that earth (the unseen world) where, on account of its breadth, demon and genie are lost in their journey.
-
اندر آن بحر و بیابان و جبال ** منقطع میگردد اوهام و خیال 1090
- In (seeking to measure) those seas and deserts and mountains imagination and fancy fail entirely.
-
این بیابان در بیابانهای او ** همچو اندر بحر پر یک تای مو
- In (comparison with) the deserts thereof, this desert (the material world) is like a single hair in a full sea.
-
آب استاده که سیرستش نهان ** تازهتر خوشتر ز جوهای روان
- The still water whose course is hidden is fresher and sweeter than running brooks,
-
کو درون خویش چون جان و روان ** سیر پنهان دارد و پای روان
- For, like the (vital) spirit and the (rational) soul, it hath within itself a hidden course and a moving foot.
-
مستمع خفتست کوته کن خطاب ** ای خطیب این نقش کم کن تو بر آب
- The auditor is asleep: cut short (conclude) the address: O preacher, do not draw this picture on water.
-
خیز بلقیسا که بازاریست تیز ** زین خسیسان کسادافکن گریز 1095
- Arise, O Bilqís, for ’tis a keen (busy and lucrative) market: flee from these vile wretches who ruin (the spiritual) trade.
-
خیز بلقیسا کنون با اختیار ** پیش از آنک مرگ آرد گیر و دار
- O Bilqís, arise now with free-will, ere Death appear in his sovereign might.
-
بعد از آن گوشت کشد مرگ آنچنان ** که چو دزد آیی به شحنه جانکنان
- After that, Death will pull thy ear (torment thee) in such wise that thou wilt come in agony, like a thief to the magistrate.
-
زین خران تا چند باشی نعلدزد ** گر همی دزدی بیا و لعل دزد
- How long wilt thou be (engaged in) stealing shoes from these asses? If thou art going to steal, come and steal a ruby!
-
خواهرانت یافته ملک خلود ** تو گرفته ملکت کور و کبود
- Thy sisters have gained the kingdom of everlasting life; thou hast won the kingdom of misery.