English    Türkçe    فارسی   

4
109-133

  • برد بیند خویش را در عین مات ** پس بگوید اقتلونی یا ثقات
  • He sees victory for himself in the very essence of checkmate; therefore he says, “Kill me, O trusty ones!”

  • این عوان در حق غیری سود شد ** لیک اندر حق خود مردود شد 110
  • This policeman became a (source of) profit in respect of another, but he became reprobate in respect of himself.

  • رحم ایمانی ازو ببریده شد ** کین شیطانی برو پیچیده شد
  • The mercy appertaining to the Faith was cut off from him; the hate inherent in the Devil enfolded him.

  • کارگاه خشم گشت و کین‌وری ** کینه دان اصل ضلال و کافری
  • He became a factory of anger and hatred: know that hate is the root of error and infidelity.

  • سال کردن از عیسی علیه‌السلام کی در وجود از همه‌ی صعبها صعب‌تر چیست
  • How they asked Jesus, on whom be peace, saying, "O Spirit of God, what is the hardest thing to bear of all the hard things in existence?"

  • گفت عیسی را یکی هشیار سر ** چیست در هستی ز جمله صعب‌تر
  • A sober-minded man said to Jesus, “What is the hardest to bear of all things in existence?”

  • گفتش ای جان صعب‌تر خشم خدا ** که از آن دوزخ همی لرزد چو ما
  • He replied, “O (my dear) soul, the hardest is God's anger, on account of which Hell is trembling as we (are).”

  • گفت ازین خشم خدا چه بود امان ** گفت ترک خشم خویش اندر زمان 115
  • He said, “What is the security against this anger of God?” Jesus said, “To abandon thine own anger at once.”

  • پس عوان که معدن این خشم گشت ** خشم زشتش از سبع هم در گذشت
  • Therefore, as the policeman became this anger's mine (source), his ugly anger surpassed even (that of) a wild beast.

  • چه امیدستش به رحمت جز مگر ** باز گردد زان صفت آن بی‌هنر
  • What hope is there for him of (Divine) mercy, unless perchance that graceless man should turn back from that (vile) quality?

  • گرچه عالم را ازیشان چاره نیست ** این سخن اندر ضلال افکندنیست
  • Although the world cannot do without them, this statement is a (means of) casting (those who hear it) into error.

  • چاره نبود هم جهان را از چمین ** لیک نبود آن چمین ماء معین
  • The world cannot do without urine either, but that urine is not clear running water.

  • قصد خیانت کردن عاشق و بانگ بر زدن معشوق بر وی
  • The lover’s attempted perfidy, and how the beloved scolded him.

  • چونک تنهااش بدید آن ساده مرد ** زود او قصد کنار و بوسه کرد 120
  • When that simpleton found her alone, at once he attempted to embrace and kiss her.

  • بانگ بر وی زد به هیبت آن نگار ** که مرو گستاخ ادب را هوش دار
  • The beauty with awesome mien raised her voice against him, saying, “Do not behave impudently, be mindful of good manners!”

  • گفت آخر خلوتست و خلق نی ** آب حاضر تشنه‌ی هم‌چون منی
  • He said, “Why, there is privacy, and no people (present): the water at hand, and a thirsty man like me!

  • کس نمی‌جنبد درینجا جز که باد ** کیست حاضر کیست مانع زین گشاد
  • None is moving here but the wind. Who is present? Who will hinder (me) from this conquest?”

  • گفت ای شیدا تو ابله بوده‌ای ** ابلهی وز عاقلان نشنوده‌ای
  • “O madman,” said she, “thou hast been a fool: a fool thou art and hast not hearkened to the wise.

  • باد را دیدی که می‌جنبد بدان ** بادجنبانیست اینجا بادران 125
  • Thou sawest the wind moving: know that a Mover of the wind is here, who drives the wind along.”

  • مروحهى تصريف صنع ايزدش ** زد بر اين باد و همىجنباندش
  • The fan, namely, the direction of its course by God’s action, smote upon this wind and is always keeping it in movement.

  • جزو بادی که به حکم ما درست ** بادبیزن تا نجنبانی نجست
  • The portion of wind (air) that is in our control does not stir till you move the fan.

  • جنبش این جزو باد ای ساده مرد ** بی‌تو و بی‌بادبیزن سر نکرد
  • Without you and without the fan the movement of this portion of wind (air) does not arise, O simpleton.

  • جنبش باد نفس کاندر لبست ** تابع تصریف جان و قالبست
  • The movement of the wind of the breath, which is on the lips, follows the course directed by the spirit and the body.

  • گاه دم را مدح و پیغامی کنی ** گاه دم را هجو و دشنامی کنی 130
  • At one time you make the breath to be a eulogy and a (pleasing) message; at another time you make the breath to be a satire and a foul speech.

  • پس بدان احوال دیگر بادها ** که ز جز وی کل می‌بیند نهی
  • Understand, then, (from this case) the cases of other winds; for from a part the intellect perceives the whole.

  • باد را حق گه بهاری می‌کند ** در دیش زین لطف عاری می‌کند
  • God sometimes makes the wind vernal: in December He divests it of this kindliness.

  • بر گروه عاد صرصر می‌کند ** باز بر هودش معطر می‌کند
  • He makes it a sarsar (intensely cold and violent) for the people of ‘Ád; again, He makes it perfumed (balmy) for Húd.