English    Türkçe    فارسی   

4
2387-2411

  • جمله عالم گر بود نور و صور ** چشم را باشد از آن خوبی خبر
  • If the whole world be (filled with) light and (radiant) forms, (only) the eye would be aware of that loveliness.
  • چشم بستی گوش می‌آری به پیش ** تا نمایی زلف و رخساره‌ی به تیش
  • (Suppose) thou hast shut the eye and art bringing forward the ear that thou mayst show unto it the locks and face of an adorable beauty,
  • گوش گوید من به صورت نگروم ** صورت ار بانگی زند من بشنوم
  • The ear will say, “I do not attend to the (visible) form: if the form utter a cry, I will hearken.
  • عالمم من لکی اندر فن خویش ** فن من جز حرف و صوتی نیست بیش 2390
  • I am skilled, but (only) in my own art: my art is (the perception of) a (spoken) word or sound, no more.”
  • هین بیا بینی ببین این خوب را ** نیست در خور بینی این مطلوب را
  • (And if thou say), “Hey, nose, come and see this beauteous one,” the nose is not fit for this purpose.
  • گر بود مشک و گلابی بو برم ** فن من اینست و علم و مخبرم
  • “If there be any musk or rose-water, I will smell it: this is my art and science and knowledge.
  • کی ببینم من رخ آن سیم‌ساق ** هین مکن تکلیف ما لیس یطاق
  • How should I see the face of that silver-shanked one? Take heed, do not lay (on me) as a task that which cannot be done.”
  • باز حس کژ نبیند غیر کژ ** خواه کژ غژ پیش او یا راست غژ
  • Again, the crooked (perverted) sense hath naught but crooked (perverse) perception, (so) go crookedly into His presence or go straight, as thou wilt (it matters not).
  • چشم احول از یکی دیدن یقین ** دانک معزولست ای خواجه معین 2395
  • Know for sure that the eye of him who sees double is remote from seeing the Unity, O Khwája who aidest (the true Religion).
  • تو که فرعونی همه مکری و زرق ** مر مرا از خود نمی‌دانی تو فرق
  • Thou who art a Pharaoh art wholly deceit and hypocrisy: (hence) thou knowest no difference between me and thyself.
  • منگر از خود در من ای کژباز تو ** تا یکی تو را نبینی تو دوتو
  • Do not regard (judge of) me from thyself, O false-playing man, that thou mayst not see the single as double.
  • بنگر اندر من ز من یک ساعتی ** تا ورای کون بینی ساحتی
  • Regard (judge of) me from me (with my eyes) for one moment, that thou mayst behold a spacious region beyond (phenomenal) existence,
  • وا رهی از تنگی و از ننگ و نام ** عشق اندر عشق بینی والسلام
  • And mayst be delivered from straitness and dishonour and renown (good and evil repute) and behold love within love, and peace (be with thee)!
  • پس بدانی چونک رستی از بدن ** گوش و بینی چشم می‌داند شدن 2400
  • Then, when thou hast been delivered from the body, thou wilt know that ear and nose can become eye.
  • راست گفتست آن شه شیرین‌زبان ** چشم گرد مو به موی عارفان
  • That sweet-tongued (spiritual) king has said with truth that every hair of gnostics becomes an eye.
  • چشم را چشمی نبود اول یقین ** در رحم بود او جنین گوشتین
  • Certainly the eye had no eye (vision) at first: it was an embryo of flesh in the womb.
  • علت دیدن مدان پیه ای پسر ** ورنه خواب اندر ندیدی کس صور
  • Deem not the fat (the white of the eye) to be the cause of sight, O son; otherwise none would see (visible) forms in dream.
  • آن پری و دیو می‌بیند شبیه ** نیست اندر دیدگاه هر دو پیه
  • The genie and the demon see the like, and there is no fat in the sight-organ of either.
  • نور را با پیه خود نسبت نبود ** نسبتش بخشید خلاق ودود 2405
  • In fact there was (originally) no relationship between light and the fat (of the eye): the loving Creator gave them relationship.
  • آدمست از خاک کی ماند به خاک ** جنیست از نار بی‌هیچ اشتراک
  • Adam is of earth, (but) how does he resemble earth? The genie is of fire without any participation (of the other elements);
  • نیست مانندای آتش آن پری ** گر چه اصلش اوست چون می‌بنگری
  • (But) the genie is not similar (in form) to fire, though when thou considerest (thou wilt acknowledge that) it is his origin.
  • مرغ از بادست و کی ماند به باد ** نامناسب را خدا نسبت به داد
  • The bird is (originally) of wind (air), (but) how does it resemble wind? God gave relationship to the unrelated.
  • نسبت این فرعها با اصلها ** هست بی‌چون ار چه دادش وصلها
  • The relation of these derivatives to the originals is ineffable, although He connected them.
  • آدمی چون زاده‌ی خاک هباست ** این پسر را با پدر نسبت کجاست 2410
  • Since man is born of dust, where is the relation between this son and his father?
  • نسبتی گر هست مخفی از خرد ** هست بی‌چون و خرد کی پی برد
  • If there is a relation hidden from the understanding, it is ineffable, and how should the understanding follow its track?