English    Türkçe    فارسی   

4
2790-2814

  • گفت پیغامبر که وقت امتحان ** آمد اکنون تا گمارد گردد عیان 2790
  • The Prophet said, “Now the time is come for the test, in order that opinion may become ocular vision.”

  • هر امیری نیزه‌ی خود در فکند ** تا شود در امتحان آن سیل‌بند
  • Each Amír flung his lance (into the flood), that in the test it might become a barrier against the torrent.

  • پس قضیب انداخت در وی مصطفی ** آن قضیب معجز فرمان روا
  • Then Mustafá (Mohammed) cast his wand upon it—that sovereign wand that reduced (his foes) to helplessness.

  • نیزه‌ها را هم‌چو خاشاکی ربود ** آب تیز سیل پرجوش عنود
  • The rapid water of the boiling tameless torrent swept away the lances like a bit of straw.

  • نیزه‌ها گم گشت جمله و آن قضیب ** بر سر آب ایستاده چون رقیب
  • All the lances disappeared, while that wand stood on the surface of the water like a sentry.

  • ز اهتمام آن قضیب آن سیل زفت ** روبگردانید و آن سیلاب رفت 2795
  • From anxious regard for that wand the mighty torrent turned its face away, and the flood-water departed.

  • چون بدیدند از وی آن امر عظیم ** پس مقر گشتند آن میران ز بیم
  • When they beheld that great matter wrought by him, those Amírs, (overcome) by dread, confessed—

  • جز سه کس که حقد ایشان چیره بود ** ساحرش گفتند و کاهی از جحود
  • Save three persons, whose rancour was prevailing: they, from disbelief, called him a magician and soothsayer.

  • ملک بر بسته چنان باشد ضعیف ** ملک بر رسته چنین باشد شریف
  • The kingship that has been tied on (artificially) is weak like that; the kingship that has grown up (naturally) is august like this.

  • نیزه‌ها را گر ندیدی با قضیب ** نامشان بین نام او بین این نجیب
  • If thou didst not see the lances together with the wand, (yet) consider the names of them (the Amírs) and consider the name of him (Mohammed), O noble one!

  • نامشان را سیل تیز مرگ برد ** نام او و دولت تیزش نمرد 2800
  • Their names the rapid torrent of death has borne away; his name and his puissant fortune are not dead.

  • پنج نوبت می‌زنندش بر دوام ** هم‌چنین هر روز تا روز قیام
  • For him the drum is always beaten five times (daily): on this wise every day till the Day of Resurrection.

  • گر ترا عقلست کردم لطفها ** ور خری آورده‌ام خر را عصا
  • “If thou hast intelligence, (thou wilt see that) I have done kindnesses; and if thou art an ass, I have brought the rod for the ass.

  • آنچنان زین آخرت بیرون کنم ** کز عصا گوش و سرت پر خون کنم
  • I will turn thee out of this stable in such wise that I will make thy ears and head bloody with (blows of) the rod.

  • اندرین آخر خران و مردمان ** می‌نیابند از جفای تو امان
  • In this stable asses and men are getting no quarter from thy oppression.

  • نک عصا آورده‌ام بهر ادب ** هر خری را کو نباشد مستحب 2805
  • Lo, I have brought the rod, for correction's sake, for every ass that is not approved.

  • اژدهایی می‌شود در قهر تو ** که اژدهایی گشته‌ای در فعل و خو
  • It will become a dragon in subduing thee, for thou hast become a dragon in (thy) deeds and disposition.

  • اژدهای کوهیی تو بی‌امان ** لیک بنگر اژدهای آسمان
  • Thou art a mountain-dragon without mercy; but look at the dragon of Heaven!

  • این عصا از دوزخ آمد چاشنی ** که هلا بگریز اندر روشنی
  • This rod comes as a taste (sample) from Hell, saying, ‘Ho! take refuge in the Light;

  • ورنه در مانی تو در دندان من ** مخلصت نبود ز در بندان من
  • Else thou wilt be left helpless in my teeth: there will be no escape for thee through my passes.’

  • این عصایی بود این دم اژدهاست ** تا نگویی دوزخ یزدان کجاست 2810
  • This was a rod; it is now a dragon, to the end that thou mayst not say, ‘Where is God's Hell?’”

  • در بیان آنک شناسای قدرت حق نپرسد کی بهشت و دوزخ کجاست
  • Explaining that one who knows the power of God will not ask, "Where are Paradise and Hell?"

  • هر کجا خدا دوزخ کند ** اوج را بر مرغ دام و فخ کند
  • God makes Hell to be wheresoever He will: He makes the zenith to be a snare and trap for the bird.

  • هم ز دندانت برآید دردها ** تا بگویی دوزخست و اژدها
  • Likewise from thy teeth arise pangs of pain, to the end that thou mayst say, “‘Tis Hell and the dragon.”

  • یا کند آب دهانت را عسل ** که بگویی که بهشتست و حلل
  • Or He makes the water of thy mouth to be (sweet as) honey, that thou mayst say, “’Tis Paradise and the robes (of Paradise).”

  • از بن دندان برویاند شکر ** تا بدانی قوت حکم قدر
  • He makes sugar to grow from the roots of the teeth, that thou mayst know the power of the ordinance of the (Divine) decree.