English    Türkçe    فارسی   

4
3318-3342

  • گر بفضلش پی ببردی هر فضول ** کی فرستادی خدا چندین رسول
  • If every busybody had found the track (had attained) to His grace, how should God have sent so many prophets?

  • عقل جزوی هم‌چو برقست و درخش ** در درخشی کی توان شد سوی وخش
  • The particular intellect is like the lightning and the flash: how is it possible to go to Wakhsh in a flash?

  • نیست نور برق بهر رهبری ** بلک امریست ابر را که می‌گری 3320
  • The light of the lightning is not for guidance on the way; nay, it is a command to the cloud to weep.

  • برق عقل ما برای گریه است ** تا بگرید نیستی در شوق هست
  • The lightning of our intellect is for the sake of weeping, to the end that nonexistence may weep in longing for (real) existence.

  • عقل کودک گفت بر کتاب تن ** لیک نتواند به خود آموختن
  • The child's intellect said, “Attend school”; but it cannot learn by itself.

  • عقل رنجور آردش سوی طبیب ** لیک نبود در دوا عقلش مصیب
  • The sick man's intellect leads him to the physician; but his intellect is not successful in curing him.

  • نک شیاطین سوی گردون می‌شدند ** گوش بر اسرار بالا می‌زدند
  • Mark, the devils were going heavenward and listening to the secrets on high

  • می‌ربودند اندکی زان رازها ** تا شهب می‌راندشان زود از سما 3325
  • And carrying away a little of those secrets, till the shooting stars quickly drove them from heaven,

  • که روید آنجا رسولی آمدست ** هر چه می‌خواهید زو آید به دست
  • Saying, “Begone! A prophet is come there (on the earth): from him will be obtained whatsoever ye crave.

  • گر همی‌جویید در بی‌بها ** ادخلوا الابیات من ابوابها
  • If ye are seeking priceless pearls, enter the houses by their doors.

  • می‌زن آن حلقه‌ی در و بر باب بیست ** از سوی بام فلکتان راه نیست
  • Keep knocking that door-ring and stand at the door: there is no way for you in the direction of the vault of heaven.

  • نیست حاجتتان بدین راه دراز ** خاکیی را داده‌ایم اسرار راز
  • Ye need not take this long road: We have bestowed on an earthly one the secrets of the mystery.

  • پیش او آیید اگر خاین نیید ** نیشکر گردید ازو گرچه نیید 3330
  • Come to him, if ye are not disloyal; be made sugar-cane by him, though ye are (empty) reeds.”

  • سبزه رویاند ز خاکت آن دلیل ** نیست کم از سم اسپ جبرئیل
  • That Guide will cause verdure to grow from thy earth: he is not inferior to the hoof of the horse of Gabriel.

  • سبزه گردی تازه گردی در نوی ** گر توخاک اسپ جبریلی شوی
  • Thou wilt be made verdure, thou wilt be made fresh anew, if thou become the dust of the horse of a Gabriel—

  • سبزه‌ی جان‌بخش که آن را سامری ** کرد در گوساله تا شد گوهری
  • The life-giving verdure which Sámirí put into the (golden) calf, so that it became endowed with the (vital) essence.

  • جان گرفت و بانگ زد زان سبزه او ** آنچنان بانگی که شد فتنه‌ی عدو
  • From that verdure it took life and bellowed—such a bellowing as confounded the foe.

  • گر امین آیید سوی اهل راز ** وا رهید از سر کله مانند باز 3335
  • If ye come loyally to the possessors of the mystery, ye will be freed from the hood, like a falcon—

  • سر کلاه چشم‌بند گوش‌بند ** که ازو بازست مسکین و نژند
  • The hood that binds eye and ear, whereby the falcon is (made) wretched and abject.

  • زان کله مر چشم بازان را سدست ** که همه میلش سوی جنس خودست
  • The hood is (placed as) a blind on the eyes of falcons because its (the falcon's) whole desire is for its own kind.

  • چون برید از جنس با شه گشت یار ** بر گشاید چشم او را بازدار
  • When it has been severed from its kind, it associates with the king: the falconer unveils its eye.

  • راند دیوان را حق از مرصاد خویش ** عقل جزوی را ز استبداد خویش
  • God drove the devils from His place of watch, (He drove) the particular intellect from its autonomy,

  • که سری کم کن نه‌ای تو مستبد ** بلک شاگرد دلی و مستعد 3340
  • Saying, “Do not domineer: thou art not autonomous; nay, thou art the pupil of the heart and predisposed (to learn from it).

  • رو بر دل رو که تو جزو دلی ** هین که بنده‌ی پادشاه عادلی
  • Go to the heart, go, for thou art a part of the heart: take heed, for thou art a slave of the just King.”

  • بندگی او به از سلطانیست ** که انا خیر دم شیطانیست
  • To be His slave is better than being a sovereign, for “I am better” is the word of Satan.