English    Türkçe    فارسی   

4
3351-3375

  • صبر کن در موزه دوزی تو هنوز ** ور بوی بی‌صبر گردی پاره‌دوز
  • Do thou still have patience in cobbling; for if thou be impatient, thou wilt become a rag-stitcher.

  • کهنه‌دوزان گر بدیشان صبر و حلم ** جمله نودوزان شدندی هم به علم
  • If the stitchers of old clothes had patience and forbearance, all of them too would become stitchers of new garments through (acquisition of) knowledge.

  • بس بکوشی و بخر از کلال ** هم تو گویی خویش کالعقل عقال
  • Thou strivest much, and at last even thou thyself sayest in weariness that the intellect is a fetter,

  • هم‌چو آن مرد مفلسف روز مرگ ** عقل را می‌دید بس بی‌بال و برگ
  • Like the philosopher (who) on the day of his death perceived his intellect to be very poor and feeble,

  • بی‌غرض می‌کرد آن دم اعتراف ** کز ذکاوت راندیم اسپ از گزاف 3355
  • And in that hour disinterestedly confessed (the truth), saying, “(Impelled) by acuteness of mind we galloped in vain.

  • از غروری سر کشیدیم از رجال ** آشنا کردیم در بحر خیال
  • In delusion we drew (scornfully) away from the holy men, we swam in the sea of phantasy.”

  • آشنا هیچست اندر بحر روح ** نیست اینجا چاره جز کشتی نوح
  • In the spiritual Sea swimming is naught (of no avail): here is no resource but the ship (ark) of Noah.

  • این چنین فرمود این شاه رسل ** که منم کشتی درین دریای کل
  • Thus said that king of the prophets, “I am the ship in this universal Sea,

  • یا کسی کو در بصیرتهای من ** شد خلیفه‌ی راستی بر جای من
  • Or that person who, in respect of my (inward) clairvoyances, has become a true vicegerent in my stead.”

  • کشتی نوحیم در دریا که تا ** رو نگردانی ز کشتی ای فتی 3360
  • We (saints) are the ship (ark) of Noah in the Sea, in order that thou mayst not turn thy face away from the ship, O youth.

  • هم‌چو کنعان سوی هر کوهی مرو ** از نبی لا عاصم الیوم شنو
  • Go not, like Canaan, to every mountain: hear from the Qur’án (the warning), “There is naught that will protect (thee) to-day.”

  • می‌نماید پست این کشتی ز بند ** می‌نماید کوه فکرت بس بلند
  • This ship, because of the bandage (on thy vision), seems to thee low, (while) the mountain of (intellectual) thought seems very high.

  • پست منگر هان و هان این پست را ** بنگر آن فضل حق پیوست را
  • Beware, beware! Do not regard this “low” with contempt: regard the grace of God that is attached (to it).

  • در علو کوه فکرت کم نگر ** که یکی موجش کند زیر و زبر
  • Do not regard the height of the mountain of thought, for a single wave turns it upside down.

  • گر تو کنعانی نداری باورم ** گر دو صد چندین نصیحت پرورم 3365
  • If thou art (like) Canaan, thou wilt not believe me though I foster (for thy sake) two hundred times as many counsels.

  • گوش کنعان کی پذیرد این کلام ** که برو مهر خدایست و ختام
  • How should Canaan's ear accept these words? for God's seal and signet is upon it.

  • کی گذارد موعظه بر مهر حق ** کی بگرداند حدث حکم سبق
  • How should admonition pass through God's seal? How should the new (admonition) avert the (eternal) pre-ordainment?

  • لیک می‌گویم حدیث خوش‌پیی ** بر امید آنک تو کنعان نه‌ای
  • But I am telling the news of good fortune in the hope that thou art not (like) Canaan.

  • آخر این اقرار خواهی کرد هین ** هم ز اول روز آخر را ببین
  • Thou wilt make this confession at last. Hark, from the first day do thou behold the last!

  • می‌توانی دید آخر را مکن ** چشم آخربینت را کور کهن 3370
  • Thou canst see the end: do not make blind and old thine eye that sees the end.

  • هر که آخربین بود مسعودوار ** نبودش هر دم ز ره رفتن عثار
  • Whosoever is blessedly a seer of the end will never stumble in wayfaring.

  • گر نخواهی هر دمی این خفت‌خیز ** کن ز خاک پایی مردی چشم تیز
  • Unless thou desire this incessant lying down and rising up (this stumbling on the way), sharpen thine eye with the dust on the foot of a holy man.

  • کحل دیده ساز خاک پاش را ** تا بیندازی سر اوباش را
  • Make the dust of his foot collyrium for thine eye, that thou mayst strike off the head of the blackguards;

  • که ازین شاگردی و زین افتقار ** سوزنی باشی شوی تو ذوالفقار
  • For through this pupilage and this poverty (of spirit), (though) thou be (as) a needle, thou wilt become (a trenchant sword like) Dhu ’l-faqár.

  • سرمه کن تو خاک هر بگزیده را ** هم بسوزد هم بسازد دیده را 3375
  • Use the dust of every elect one as collyrium: it will both burn the eye and do it good.