این دراز و کوتهی مر جسم راست ** چه دراز و کوته آنجا که خداست
This longness and shortness appertains to the body: where God is, what is “long” and “short”?
چون خدا مر جسم را تبدیل کرد ** رفتنش بی‌فرسخ و بی‌میل کرد535
When God has transmuted the body, He makes its faring to be without league or mile.
صد امیدست این زمان بردار گام ** عاشقانه ای فتی خل الکلام
There are a hundred hopes at this (present) time. Step (forward), O youth, like a (true) lover and relinquish (idle) disputation.
گرچه پله‌ی چشم بر هم می‌زنی ** در سفینه خفته‌ای ره می‌کنی
Albeit thou art closing thine eyelids, thou art asleep in the ship and voyaging (in safety).
تفسیر این حدیث کی مثل امتی کمثل سفینة نوح من تمسک بها نجا و من تخلف عنها غرق
Exposition of the Hadíth, "The parable of my community is the parable of the Ship (Ark) of Noah: whoso shall cleave to it is saved, and whoso shall hold back from it is drowned."
بهر این فرمود پیغامبر که من ** هم‌چو کشتی‌ام به طوفان زمن
On this account the Prophet said, “I am as the Ship (Ark) in the Flood of Time.
ما و اصحابم چو آن کشتی نوح ** هر که دست اندر زند یابد فتوح
I and my Companions are as the Ship of Noah: whoso clings (to us) will gain (spiritual) graces.”
چونک با شیخی تو دور از زشتیی ** روز و شب سیاری و در کشتیی540
When you are with the Shaykh you are far removed from wickedness: day and night you are a traveller and in a ship.
در پناه جان جان‌بخشی توی ** کشتی اندر خفته‌ای ره می‌روی
You are under the protection of a life-giving spirit: you are asleep in the ship, you are going on the way.
مسکل از پیغامبر ایام خویش ** تکیه کم کن بر فن و بر کام خویش
Do not break with the prophet of your days: do not rely on your own skill and footsteps.
گرچه شیری چون روی ره بی‌دلیل ** خویش‌بین و در ضلالی و ذلیل
Lion though you are, you are self-conceited and in error and contemptible when you go on the way without a guide.
هین مپر الا که با پرهای شیخ ** تا ببینی عون و لشکرهای شیخ
Beware! Do not fly but with the wings of the Shaykh, that you may see (receive) the aid of the armies of the Shaykh.
یک زمانی موج لطفش بال تست ** آتش قهرش دمی حمال تست545
At one time the wave of his mercy is your pinion, at another moment the fire of his wrath is your carrier.
قهر او را ضد لطفش کم شمر ** اتحاد هر دو بین اندر اثر
Do not reckon his wrath to be the contrary of his mercy: behold the oneness of both (these qualities) in the effect.
یک زمان چون خاک سبزت می‌کند ** یک زمان پر باد و گبزت می‌کند
At one time he will make you green like the earth, at another time he will make you full of wind, and big.
جسم عارف را دهد وصف جماد ** تا برو روید گل و نسرین شاد
He gives the quality of inorganic things to the body of the knower (of God), in order that gay roses and eglantines may grow on it;
لیک او بیند نبیند غیر او ** جز به مغز پاک ندهد خلد بو
But he (the Shaykh) alone sees (them), none sees but he: Paradise yields no scent but to the purified brain.
مغز را خالی کن از انکار یار ** تا که ریحان یابد از گلزار یار550
Empty your brain of disbelief in the Friend, that it may feel sweet odours from the rose-garden of the Friend;
تا بیابی بوی خلد از یار من ** چون محمد بوی رحمن از یمن
So that you may feel the scent of Paradise from my Friend, as Mohammed the scent of the Merciful (God) from Yemen.
در صف معراجیان گر بیستی ** چون براقت بر کشاند نیستی
If you stand in the rank of those who make the (spiritual) ascension, not-being (self-naughtedness) will bear you aloft, like Buráq.
نه چو معراج زمینی تا قمر ** بلک چون معراج کلکی تا شکر
’Tis not like the ascension of a piece of earth (an earthly being) to the moon; nay, but like the ascension of a cane to sugar.
نه چو معراج بخاری تا سما ** بل چو معراج جنینی تا نهی
’Tis not like the ascension of a vapour to the sky; nay, but like the ascension of an embryo to rationality.