English    Türkçe    فارسی   

5
1824-1848

  • چون بدیدی نامه‌ی کردار خویش  ** چه نگری پس بین جزای کار خویش 
  • Since thou hast seen the scroll of thy deeds, why dost thou look back? Behold the reward of thy works!

  • بیهده چه مول مولی می‌زنی  ** در چنین چه کو امید روشنی  1825
  • Why art thou tarrying in vain? Where is hope of light in such a (deep) pit as this?

  • نه ترا از روی ظاهر طاعتی  ** نه ترا در سر و باطن نیتی 
  • Neither outwardly hast thou any act of piety (to thy credit), nor inwardly and in thy heart an intention (to perform one);

  • نه ترا شبها مناجات و قیام  ** نه ترا در روز پرهیز و صیام 
  • No nightly orisons and vigils, no abstinence and fasting in the daytime;

  • نه ترا حفظ زبان ز آزار کس  ** نه نظر کردن به عبرت پیش و پس 
  • No holding thy tongue to avoid hurting any one, no looking earnestly forward and backward.

  • پیش چه بود یاد مرگ و نزع خویش  ** پس چه باشد مردن یاران ز پیش 
  • What is (meant by looking) forward? To think of thy own death and last agony. What is (meant by looking) backward? (To remember) the predecease of thy friends.

  • نه ترا بر ظلم توبه‌ی پر خروش  ** ای دغا گندم‌نمای جوفروش  1830
  • Thou hast (in thy record) no wailful penitence for thy injustice, O rogue who showest wheat and sellest barley.

  • چون ترازوی تو کژ بود و دغا  ** راست چون جویی ترازوی جزا 
  • Since thy scales were wrong and false, how shouldst thou require the scales of thy retribution to be right?

  • چونک پای چپ بدی در غدر و کاست  ** نامه چون آید ترا در دست راست 
  • Since thou wert a left foot (wert going to the left) in fraud and dishonesty, how should the scroll come into thy right hand?

  • چون جزا سایه‌ست ای قد تو خم  ** سایه‌ی تو کژ فتد در پیش هم 
  • Since retribution is (like) the shadow, accordingly thy shadow, O man of bent figure, falls crookedly before thee.’”

  • زین قبل آید خطابات درشت  ** که شود که را از آن هم کوز پشت 
  • (To him) from this quarter (Heaven) come (such) harsh words of rebuke that even the back of a mountain would be bowed by them.

  • بنده گوید آنچ فرمودی بیان  ** صد چنانم صد چنانم صد چنان  1835
  • The servant (of God) answers: “I am a hundred, hundred, hundred times as much as that which Thou hast declared.

  • خود تو پوشیدی بترها را به حلم  ** ورنه می‌دانی فضیحتها به علم 
  • Verily, in Thy forbearance Thou hast thrown a veil over worse things (than those mentioned); otherwise (Thou mightst have declared them, for) Thou knowest with Thy knowledge (all my) shameful deeds;

  • لیک بیرون از جهاد و فعل خویش  ** از ورای خیر و شر و کفر و کیش 
  • But, outside of my own exertion and action, beyond good and evil and religion and infidelity,

  • وز نیاز عاجزانه‌ی خویشتن  ** وز خیال و وهم من یا صد چو من 
  • And beyond my feeble supplication and the fancy and imagination of myself or a hundred like me,

  • بودم اومیدی به محض لطف تو  ** از ورای راست باشی یا عتو 
  • Beyond living righteously or behaving disobediently—I had a (great) hope in Thy pure lovingkindness.

  • بخشش محضی ز لطف بی‌عوض  ** بودم اومید ای کریم بی‌عوض  1840
  • I had hope in the pure bounty (flowing) from Thy spontaneous loving kindness, O Gracious Disinterested One.

  • رو سپس کردم بدان محض کرم  ** سوی فعل خویشتن می‌ننگرم 
  • I turn my face back to that pure grace: I am not looking towards my own actions.

  • سوی آن اومید کردم روی خویش  ** که وجودم داده‌ای از پیش بیش 
  • I turn my face towards that hope, for Thou hast given me existence older than of old.

  • خلعت هستی بدادی رایگان  ** من همیشه معتمد بودم بر آن 
  • Thou gavest (me) existence, free of cost, as a robe of honour: I have always relied upon that (generosity).”

  • چون شمارد جرم خود را و خطا  ** محض بخشایش در آید در عطا 
  • When he recounts his sins and trespasses, the Pure Bounty begins to show munificence,

  • کای ملایک باز آریدش به ما  ** که بدستش چشم دل سوی رجا  1845
  • Saying, “O angels, bring him back to Us, for his inward eye has (ever) been (turned) towards hope.

  • لاابالی وار آزادش کنیم  ** وآن خطاها را همه خط بر زنیم 
  • Like one who recks of naught, We will set him free and cancel all his trespasses.

  • لا ابالی مر کسی را شد مباح  ** کش زیان نبود ز غدر و از صلاح 
  • (To say) ‘I reck not’ is permitted to that One (alone) who loses nothing by perfidy and (gains nothing) by probity.

  • آتشی خوش بر فروزیم از کرم  ** تا نماند جرم و زلت بیش و کم 
  • We will kindle up a goodly fire of grace, in order that no sin and fault, great or small, may endure—