English    Türkçe    فارسی   

5
38-62

  • خلق را گر زندگی خواهی ابد  ** سر ببر زین چار مرغ شوم بد 
  • If thou wish the people to have everlasting life, cut off the heads of these four foul and evil birds,

  • بازشان زنده کن از نوعی دگر  ** که نباشد بعد از آن زیشان ضرر 
  • (And then) revive them again in another sort, so that afterwards no harm will be done by them.

  • چار مرغ معنوی راه‌زن  ** کرده‌اند اندر دل خلقان وطن  40
  • The four immaterial birds which infest the Way have made their home in the hearts of the people.

  • چون امیر جمله دلهای سوی  ** اندرین دور ای خلیفه‌ی حق توی 
  • Since in this epoch thou, O Vicegerent of God, art the commander of all righteous hearts,

  • سر ببر این چار مرغ زنده را  ** سر مدی کن خلق ناپاینده را 
  • Cut off the heads of these four live birds and make everlasting the creatures that are not enduring for ever.

  • بط و طاوسست و زاغست و خروس  ** این مثال چار خلق اندر نفوس 
  • There is the duck and the peacock and the crow and the cock: these are a parable of the four (evil) dispositions in (human) souls.

  • بط حرصست و خروس آن شهوتست  ** جاه چون طاوس و زاغ امنیتست 
  • The duck is greed, and the cock is lust; eminence is like the peacock, and the crow is (worldly) desire.

  • منیتش آن که بود اومیدساز  ** طامع تابید یا عمر دراز  45
  • His (the crow's) object of desire is this, that he forms hopes and wishes for immortality or long life.

  • بط حرص آمد که نولش در زمین  ** در تر و در خشک می‌جوید دفین 
  • The duck is greed, for her bill is always in the ground, seeking what is buried in the wet and dry.

  • یک زمان نبود معطل آن گلو  ** نشنود از حکم جز امر کلوا 
  • That gullet (of hers) is never idle for a moment: it hearkens unto naught of the (Divine) ordinance save the command “Eat ye!”

  • هم‌چو یغماجیست خانه می‌کند  ** زود زود انبان خود پر می‌کند 
  • ’Tis like the looter who digs up (ravages) the house and very quickly fills his bag,

  • اندر انبان می‌فشارد نیک و بد  ** دانه‌های در و حبات نخود 
  • Cramming into the bag good and bad (indifferently), single pearls and chickpeas,

  • تا مبادا یاغیی آید دگر  ** می‌فشارد در جوال او خشک و تر  50
  • Cramming dry and wet into the sack, for fear lest another enemy should arrive.

  • وقت تنگ و فرصت اندک او مخوف  ** در بغل زد هر چه زودتر بی‌وقوف 
  • Time presses, the opportunity is small, he is terrified: without delay he heaves it under his arm as speedily as possible.

  • لیک مومن ز اعتماد آن حیات  ** می‌کند غارت به مهل و با انات 
  • But the true believer, from his confidence in that (Divine) Life, conducts his raid in a leisurely manner and with deliberation.

  • آمنست از فوت و از یاغی که او  ** می‌شناسد قهر شه را بر عدو 
  • He hath no fear of missing his chance or of the enemy, for he recognises the King's dominion over the enemy.

  • آمنست از خواجه‌تاشان دگر  ** که بیایندش مزاحم صرفه‌بر  55
  • He hath no fear of the other fellow-servants coming to jostle him and gain the advantage,

  • عدل شه را دید در ضبط حشم  ** که نیارد کرد کس بر کس ستم 
  • (For) he perceived the King's justice in restraining his followers so that none durst do violence to any one.

  • لاجرم نشتابد و ساکن بود  ** از فوات حظ خود آمن بود 
  • Consequently he does not hurry and is calm: he hath no fear of missing his (appointed) portion.

  • بس تانی دارد و صبر و شکیب  ** چشم‌سیر و مثرست و پاک‌جیب 
  • He hath much deliberation and patience and long-suffering; he is contented and unselfish and pure of heart,

  • کین تانی پرتو رحمان بود  ** وان شتاب از هزه‌ی شیطان بود 
  • For this deliberation is the ray of the Merciful (God), while that haste is from the impulse of the Devil,

  • زانک شیطانش بترساند ز فقر  ** بارگیر صبر را بکشد به عقر  60
  • Because the Devil frightens him (the greedy man) away from poverty and kills the beast of burden, patience, by stabbing.

  • از نبی بشنو که شیطان در وعید  ** می‌کند تهدیدت از فقر شدید 
  • Hear from the Qur’án that the Devil in menace is threatening thee with hard poverty,

  • تا خوری زشت و بری زشت و شتاب  ** نی مروت نی‌تانی نی ثواب 
  • That in haste thou mayst eat foul things and take foul things, (having in thee) no generosity, no deliberation, no merit acquired by good works.