English    Türkçe    فارسی   

5
606-630

  • هر که میرد خود تمنی باشدش  ** که بدی زین پیش نقل مقصدش 
  • In sooth every one that dies wishes that the departure to his destination had been earlier:

  • گر بود بد تا بدی کمتر بدی  ** ور تقی تا خانه زوتر آمدی 
  • If he be wicked, in order that his wickedness might have been less; and if devout, in order that he might have come home sooner.

  • گوید آن بد بی‌خبر می‌بوده‌ام  ** دم به دم من پرده می‌افزوده‌ام 
  • The wicked man says, ‘I have been heedless, moment by moment I have been adding to the veil (of sin).

  • گر ازین زودتر مرا معبر بدی  ** این حجاب و پرده‌ام کمتر بدی 
  • If my passing (from the world) had taken place sooner, this screen and veil of mine would have been less.’

  • از حریصی کم دران روی قنوع  ** وز تکبر کم دران چهره‌ی خشوع  610
  • Do not in covetousness rend the face of contentment, and do not in pride rend the visage of humility.

  • هم‌چنین از بخل کم در روی جود  ** وز بلیسی چهره‌ی خوب سجود 
  • Likewise do not in avarice rend the face of munificence, and in devilishness the beauteous countenance of worship.

  • بر مکن آن پر خلد آرای را  ** بر مکن آن پر ره‌پیمای را 
  • Do not tear out those feathers which are an ornament to Paradise: do not tear out those feathers which (enable thee to) traverse the Way.”

  • چون شنید این پند در وی بنگریست  ** بعد از آن در نوحه آمد می‌گریست 
  • When he (the peacock) heard this counsel, he looked at him (the Sage) and, after that, began to lament and weep.

  • نوحه و گریه‌ی دراز دردمند  ** هر که آنجا بود بر گریه‌ش فکند 
  • The long lamentation and weeping of the sorrowful (peacock) caused every one who was there to fall a-weeping;

  • وآنک می‌پرسید پر کندن ز چیست  ** بی‌جوابی شد پشیمان می‌گریست  615
  • And he who was asking the reason of (the peacock's) tearing out his feathers, (he too being left) without an answer repented (of having asked) and wept,

  • کز فضولی من چرا پرسیدمش  ** او ز غم پر بود شورانیدمش 
  • Saying, “Why did I impertinently ask him (that question)? He was full of grief: I made him distraught.”

  • می‌چکید از چشم تر بر خاک آب  ** اندر آن هر قطره مدرج صد جواب 
  • From his (the peacock's) moist eyes the water (of tears) was trickling to the earth: in every drop were contained a hundred answers.

  • گریه‌ی با صدق بر جانها زند  ** تا که چرخ و عرش را گریان کند 
  • Sincere weeping touches the souls (of all), so that it makes (even) the sky and heaven to weep.

  • عقل و دلها بی‌گمان عرشی‌اند  ** در حجاب از نور عرشی می‌زیند 
  • Without any doubt, intellects and hearts (spirits) are celestial, (though) they live debarred from the celestial light.

  • در بیان آنک عقل و روح در آب و گل محبوس‌اند هم‌چون هاروت و ماروت در چاه بابل 
  • Explaining that the intellect and spirit are imprisoned in clay, like Hárút and Márút in the pit of Babylon.

  • هم‌چو هاروت و چو ماروت آن دو پاک  ** بسته‌اند اینجا به چاه سهمناک  620
  • Like Hárút and Márút, those two pure ones (the intellect and spirit) have been confined here (in this world) in a horrible pit.

  • عالم سفلی و شهوانی درند  ** اندرین چه گشته‌اند از جرم‌بند 
  • They are in the low and sensual world: they have been confined in this pit on account of sin.

  • سحر و ضد سحر را بی‌اختیار  ** زین دو آموزند نیکان و شرار 
  • The good and the evil (alike) learn magic and the opposite of magic from these twain involuntarily;

  • لیک اول پند بدهندش که هین  ** سحر را از ما میاموز و مچین 
  • But first they admonish him, saying, “Beware, do not learn and pick up magic from us:

  • ما بیاموزیم این سحر ای فلان  ** از برای ابتلا و امتحان 
  • We teach this magic, O such and such, for the purpose of trial and probation;

  • که امتحان را شرط باشد اختیار  ** اختیاری نبودت بی‌اقتدار  625
  • (But thou art free to choose), for probation necessarily involves free-will, and thou canst not have any (effective) free-will without the power (of action).”

  • میلها هم‌چون سگان خفته‌اند  ** اندریشان خیر و شر بنهفته‌اند 
  • Desires are like sleeping dogs: good and evil are hidden in them.

  • چونک قدرت نیست خفتند این رده  ** هم‌چو هیزم‌پاره‌ها و تن‌زده 
  • When there is no power (of action), this troop (of desires) are asleep and silent like faggots (smouldering in the fire),

  • تا که مرداری در آید در میان  ** نفخ صور حرص کوبد بر سگان 
  • Until (when) a carcase comes into view, the blast of the trumpet of greed strikes on (suddenly rouses) the dogs.

  • چون در آن کوچه خری مردار شد  ** صد سگ خفته بدان بیدار شد 
  • When the carcase of a donkey appears in the parish, a hundred sleeping dogs are awakened by it.

  • حرصهای رفته اندر کتم غیب  ** تاختن آورد سر بر زد ز جیب  630
  • The greedy desires that had gone into the concealment of the Unseen rush out and display themselves.