English    Türkçe    فارسی   

6
2587-2611

  • اشتها صادق بود تاخیر به  ** تا گواریده شود آن بی‌گره 
  • (If) the appetite be true, ’tis better to delay, in order that it (the food) may be digested without difficulty.

  • تو پی دفع بلایم می‌زنی  ** تا ببینی رخنه را بندش کنی 
  • Wilt thou beat me for the purpose of averting a (dreaded) calamity, to the end that thou mayst see the crevice and block it up,

  • تا از آن رخنه برون ناید بلا  ** غیر آن رخنه بسی دارد قضا 
  • So that the calamity will not issue from that crevice? Destiny hath many a crevice besides that one.

  • چاره‌ی دفع بلا نبود ستم  ** چاره احسان باشد و عفو و کرم  2590
  • Violence is not the means of averting calamity: the means is beneficence and pardon and kindness.

  • گفت الصدقه مرد للبلا  ** داو مرضاک به صدقه یا فتی 
  • He (the Prophet) said, ‘Alms is a means of averting calamity: cure thy diseased ones by (giving) alms, O youth.’

  • صدقه نبود سوختن درویش را  ** کور کردن چشم حلم‌اندیش را 
  • ’Tis not alms-giving to burn a poor man (in the fire of anger) and to blind the eye that meditates on forbearance.”

  • گفت شه نیکوست خیر و موقعش  ** لیک چون خیری کنی در موضعش 
  • The king replied, “Charity and the occasion for it are excellent (things), but (only) when you perform an act of charity in its (proper) place.

  • موضع رخ شه نهی ویرانیست  ** موضع شه اسپ هم نادانیست 
  • (If) you put the king in the rook's place, ’tis ruin (to the game); likewise, (if you put) the horse (knight) in the king's place, ’tis the act of an ignoramus.

  • در شریعت هم عطا هم زجر هست  ** شاه را صدر و فرس را درگه است  2595
  • Both bounty and severity are (sanctioned) in the religious Law: (’tis) for the king (to sit on) the throne, (’tis) for the horse (to stand at) the gate.

  • عدل چه بود وضع اندر موضعش  ** ظلم چه بود وضع در ناموقعش 
  • What is justice? To put (a thing) in its (right) place. What is injustice? To put it in its wrong place.

  • نیست باطل هر چه یزدان آفرید  ** از غضب وز حلم وز نصح و مکید 
  • Nothing is vain that God created, (whether it be) anger or forbearance or sincere counsel or guile.

  • خیر مطلق نیست زینها هیچ چیز  ** شر مطلق نیست زینها هیچ نیز 
  • None of these things is absolutely good, nor is any of them absolutely evil.

  • نفع و ضر هر یکی از موضعست  ** علم ازین رو واجبست و نافعست 
  • The usefulness and harm of each depend on the place (occasion): for this reason knowledge is necessary and useful.

  • ای بسا زجری که بر مسکین رود  ** در ثواب از نان و حلوا به بود  2600
  • Oh, many a punishment inflicted on a poor fellow is more meritorious than (a gift of) bread and sweetmeat,

  • زانک حلوا بی‌اوان صفرا کند  ** سیلیش از خبث مستنقا کند 
  • For sweetmeat (when eaten) unseasonably causes yellow bile, (whereas) slaps purge him of wickedness.

  • سیلیی در وقت بر مسکین بزن  ** که رهاند آنش از گردن زدن 
  • Give the poor fellow a slap in season: it will save him from beheading (afterwards).

  • زخم در معنی فتد از خوی بد  ** چوب بر گرد اوفتد نه بر نمد 
  • The blow is really inflicted because of (his) evil disposition: the stick falls on the dust (in the garment of felt), not on the felt (itself).

  • بزم و زندن هست هر بهرام را  ** بزم مخلص را و زندان خام را 
  • Every Bahrám (emperor) has a banquet(-hall) and a prison: the banquet is for the sincere (friend) and the prison for the half-baked (churl).

  • شق باید ریش را مرهم کنی  ** چرک را در ریش مستحکم کنی  2605
  • (If) a sore wants lancing and you apply a poultice to it, you will (only) establish the pus in the sore,

  • تا خورد مر گوشت را در زیر آن  ** نیم سودی باشد و پنجه زیان 
  • So that it will eat away the flesh underneath: (the result) will be a half (a mere fraction) of profit and fifty losses.”

  • گفت دلقک من نمی‌گویم گذار  ** من همی‌گویم تحریی بیار 
  • Dalqak said, “I am not saying, ‘Let (my offence) pass’; I am saying, ‘Take some care to investigate.’

  • هین ره صبر و تانی در مبند  ** صبر کن اندیشه می‌کن روز چند 
  • Hark, do not bar the road of patience and deliberation: be patient, reflect for a few days.

  • در تانی بر یقینی بر زنی  ** گوش‌مال من بایقانی کنی 
  • In (the course of) deliberation thou wilt hit upon a certainty, (and then) thou wilt chastise me with a sure conviction (of knowing the truth).”

  • در روش یمشی مکبا خود چرا  ** چون همی‌شاید شدن در استوا  2610
  • Why, indeed, (be one who) walks falling (on his face) in wayfaring, when it behoves him to walk in an upright posture?

  • مشورت کن با گروه صالحان  ** بر پیمبر امر شاورهم بدان 
  • Take counsel with the company of the righteous: note the (Divine) command (given) to the Prophet, “Consult them.”