English    Türkçe    فارسی   

6
2591-2615

  • گفت الصدقه مرد للبلا  ** داو مرضاک به صدقه یا فتی 
  • He (the Prophet) said, ‘Alms is a means of averting calamity: cure thy diseased ones by (giving) alms, O youth.’
  • صدقه نبود سوختن درویش را  ** کور کردن چشم حلم‌اندیش را 
  • ’Tis not alms-giving to burn a poor man (in the fire of anger) and to blind the eye that meditates on forbearance.”
  • گفت شه نیکوست خیر و موقعش  ** لیک چون خیری کنی در موضعش 
  • The king replied, “Charity and the occasion for it are excellent (things), but (only) when you perform an act of charity in its (proper) place.
  • موضع رخ شه نهی ویرانیست  ** موضع شه اسپ هم نادانیست 
  • (If) you put the king in the rook's place, ’tis ruin (to the game); likewise, (if you put) the horse (knight) in the king's place, ’tis the act of an ignoramus.
  • در شریعت هم عطا هم زجر هست  ** شاه را صدر و فرس را درگه است  2595
  • Both bounty and severity are (sanctioned) in the religious Law: (’tis) for the king (to sit on) the throne, (’tis) for the horse (to stand at) the gate.
  • عدل چه بود وضع اندر موضعش  ** ظلم چه بود وضع در ناموقعش 
  • What is justice? To put (a thing) in its (right) place. What is injustice? To put it in its wrong place.
  • نیست باطل هر چه یزدان آفرید  ** از غضب وز حلم وز نصح و مکید 
  • Nothing is vain that God created, (whether it be) anger or forbearance or sincere counsel or guile.
  • خیر مطلق نیست زینها هیچ چیز  ** شر مطلق نیست زینها هیچ نیز 
  • None of these things is absolutely good, nor is any of them absolutely evil.
  • نفع و ضر هر یکی از موضعست  ** علم ازین رو واجبست و نافعست 
  • The usefulness and harm of each depend on the place (occasion): for this reason knowledge is necessary and useful.
  • ای بسا زجری که بر مسکین رود  ** در ثواب از نان و حلوا به بود  2600
  • Oh, many a punishment inflicted on a poor fellow is more meritorious than (a gift of) bread and sweetmeat,
  • زانک حلوا بی‌اوان صفرا کند  ** سیلیش از خبث مستنقا کند 
  • For sweetmeat (when eaten) unseasonably causes yellow bile, (whereas) slaps purge him of wickedness.
  • سیلیی در وقت بر مسکین بزن  ** که رهاند آنش از گردن زدن 
  • Give the poor fellow a slap in season: it will save him from beheading (afterwards).
  • زخم در معنی فتد از خوی بد  ** چوب بر گرد اوفتد نه بر نمد 
  • The blow is really inflicted because of (his) evil disposition: the stick falls on the dust (in the garment of felt), not on the felt (itself).
  • بزم و زندن هست هر بهرام را  ** بزم مخلص را و زندان خام را 
  • Every Bahrám (emperor) has a banquet(-hall) and a prison: the banquet is for the sincere (friend) and the prison for the half-baked (churl).
  • شق باید ریش را مرهم کنی  ** چرک را در ریش مستحکم کنی  2605
  • (If) a sore wants lancing and you apply a poultice to it, you will (only) establish the pus in the sore,
  • تا خورد مر گوشت را در زیر آن  ** نیم سودی باشد و پنجه زیان 
  • So that it will eat away the flesh underneath: (the result) will be a half (a mere fraction) of profit and fifty losses.”
  • گفت دلقک من نمی‌گویم گذار  ** من همی‌گویم تحریی بیار 
  • Dalqak said, “I am not saying, ‘Let (my offence) pass’; I am saying, ‘Take some care to investigate.’
  • هین ره صبر و تانی در مبند  ** صبر کن اندیشه می‌کن روز چند 
  • Hark, do not bar the road of patience and deliberation: be patient, reflect for a few days.
  • در تانی بر یقینی بر زنی  ** گوش‌مال من بایقانی کنی 
  • In (the course of) deliberation thou wilt hit upon a certainty, (and then) thou wilt chastise me with a sure conviction (of knowing the truth).”
  • در روش یمشی مکبا خود چرا  ** چون همی‌شاید شدن در استوا  2610
  • Why, indeed, (be one who) walks falling (on his face) in wayfaring, when it behoves him to walk in an upright posture?
  • مشورت کن با گروه صالحان  ** بر پیمبر امر شاورهم بدان 
  • Take counsel with the company of the righteous: note the (Divine) command (given) to the Prophet, “Consult them.”
  • امرهم شوری برای این بود  ** کز تشاور سهو و کژ کمتر رود 
  • (The words) their affair is (a matter for) consultation are to this (the same) purpose, for owing to consultation mistakes and errors occur less (frequently).
  • این خردها چون مصابیح انورست  ** بیست مصباح از یک روشن‌ترست 
  • These (human) intellects are luminous like lamps: twenty lamps are brighter than one.
  • بوک مصباحی فتد اندر میان  ** مشتعل گشته ز نور آسمان 
  • There may happen to be amongst them a lamp that has become aflame with the light of Heaven,
  • غیرت حق پرده‌ای انگیختست  ** سفلی و علوی به هم آمیختست  2615
  • (For) the jealousy of God has produced a veil (of concealment) and has mingled the low and the lofty together.