English    Türkçe    فارسی   

6
3545-3569

  • وارثانم را سلام من بگو  ** وین وصیت را بگو هم مو به مو  3545
  • Give my heirs a greeting from me and rehearse to them this injunction, point by point,

  • تا ز بسیاری آن زر نشکهند  ** بی‌گرانی پیش آن مهمان نهند 
  • In order that they may not be deterred by the largeness of the (sum of) gold, but may deliver it to that guest (of mine) without reluctance.

  • ور بگوید او نخواهم این فره  ** گو بگیر و هر که را خواهی بده 
  • And if he say that he does not want so much, bid him take it and bestow it on whom he will.

  • زانچ دادم باز نستانم نقیر  ** سوی پستان باز ناید هیچ شیر 
  • I will not take back a jot of what I have given: the milk never comes back to the teat.

  • گشته باشد هم‌چو سگ قی را اکول  ** مسترد نحله بر قول رسول 
  • According to the Prophet's saying, he who reclaims a gift will have become like a dog devouring his vomit.

  • ور ببندد در نباید آن زرش  ** تا بریزند آن عطا را بر درش  3550
  • And if he shut the door and (declare that he) has no need of the gold, let them pour the bounty at his door,

  • هر که آنجا بگذرد زر می‌برد  ** نیست هدیه‌ی مخلصان را مسترد 
  • (So that) every one who passes may carry gold away: the gifts of the sincere are never taken back.

  • بهر او بنهاده‌ام آن از دو سال  ** کرده‌ام من نذرها با ذوالجلال 
  • I laid it in store for him two years ago and vowed to the Almighty (that it should be his).

  • ور روا دارند چیزی زان ستد  ** بیست چندان خو زیانشان اوفتد 
  • And if they (my heirs) deem it permissible to take aught (for themselves), verily twentyfold loss will befall them.

  • گر روانم را پژولانند زود  ** صد در محنت بریشان بر گشود 
  • If they vex my spirit, a hundred doors of tribulation will at once be opened for them.

  • از خدا اومید دارم من لبق  ** که رساند حق را در مستحق  3555
  • I have good hope of God that He will cause the due (payment) to reach the person who has the right to it.”

  • دو قضیه‌ی دیگر او را شرح داد  ** لب به ذکر آن نخواهم بر گشاد 
  • He (the Khwája) unfolded two other matters to him (the bailiff), (but) I will not open my lips in mention of them,

  • تا بماند دو قضیه سر و راز  ** هم نگردد مثنوی چندین دراز 
  • In order that (these) two matters may remain secret and mysterious, and also that the Mathnawí may not become so very long.

  • برجهید از خواب انگشتک‌زنان  ** گه غزل‌گویان و گه نوحه‌کنان 
  • He (the bailiff) sprang up from sleep, (joyously) snapping his fingers, now singing love-songs and now making lament.

  • گفت مهمان در چه سوداهاستی  ** پای‌مردا مست و خوش بر خاستی 
  • The guest (the debtor) said, “In what mad fits are you (plunged)? O bailiff, you have risen intoxicated and merry.

  • تا چه دیدی خواب دوش ای بوالعلا  ** که نمی‌گنجی تو در شهر و فلا  3560
  • I wonder what you dreamed last night, O exalted one, that you cannot be contained in city or desert.

  • خواب دیده پیل تو هندوستان  ** که رمیدستی ز حلقه‌ی دوستان 
  • Your elephant has dreamed of Hindustán, for you have fled from the circle of your friends.”

  • گفت سوداناک خوابی دیده‌ام  ** در دل خود آفتابی دیده‌ام 
  • He replied, “I have dreamed a mad dream: I have beheld a sun in my heart.

  • خواب دیدم خواجه‌ی بیدار را  ** آن سپرده جان پی دیدار را 
  • In my dream I saw the wakeful Khwája, who gave up his life for vision (of God).

  • خواب دیدم خواجه‌ی معطی المنی  ** واحد کالالف ان امر عنی 
  • In my dream I saw the Khwája, the giver of things desired, (who was) one man like (equal to) a thousand if any (grave) affair happened.”

  • مست و بی‌خود این چنین بر می‌شمرد  ** تا که مستی عقل و هوشش را ببرد  3565
  • Drunken and beside himself, he continued to recount in this fashion till intoxication bereft him of reason and consciousness.

  • در میان خانه افتاد او دراز  ** خلق انبه گرد او آمد فراز 
  • He fell (and lay) at full length in the middle of the room: a crowd of people gathered round him.

  • با خود آمد گفت ای بحر خوشی  ** ای نهاده هوش‌ها در بیهشی 
  • (When) he came to himself, he said, “O Sea of bliss, O Thou who hast stored (transcendental) forms of consciousness in unconsciousness,

  • خواب در بنهاده‌ای بیداریی  ** بسته‌ای در بی‌دلی دلداریی 
  • Thou hast stored a wakefulness in sleep, Thou hast fastened (attached) a dominion over the heart to the state of one who has lost his heart.

  • توانگری پنهان کنی در ذل فقر  ** طوق دولت بسته اندر غل فقر 
  • Thou dost conceal riches in the lowliness of poverty, Thou dost fasten the necklace of wealth to the iron collar of poverty.”