English    Türkçe    فارسی   

6
4088-4112

  • روبه افتد پهن اندر زیر خاک  ** بر سر خاکش حبوب مکرناک 
  • A fox falls (and lies) flat under his earth: above his earth are deceptive grains,

  • تا بیاید زاغ غافل سوی آن  ** پای او گیرد به مکر آن مکردان 
  • In order that the heedless crow may approach them and the crafty one cunningly seize her by the leg.

  • صدهزاران مکر در حیوان چو هست  ** چون بود مکر بشر کو مهترست  4090
  • Since there are a hundred thousand cunning tricks in animals, how (great) must be the cunning of Man who is superior (to all other animals)!

  • مصحفی در کف چو زین‌العابدین  ** خنجری پر قهر اندر آستین 
  • In his hand (he carries) a copy of the Holy Book as (though he were) Zaynu ’l- ‘Ábidín; (but) in his sleeve a vengeful dagger.

  • گویدت خندان کای مولای من  ** در دل او بابلی پر سحر و فن 
  • He addresses thee smilingly—“O my lord,” (while) in his heart there is a Babylon of sorcery and guileful spells.

  • زهر قاتل صورتش شهدست و شیر  ** هین مرو بی‌صحبت پیر خبیر 
  • (He is) deadly poison, (though) in appearance he is honey and milk. Beware, do not go (on thy way) save in company with a wise (spiritual) preceptor.

  • جمله لذات هوا مکرست و زرق  ** سوز و تاریکیست گرد نور برق 
  • All selfish pleasures are a deceit and fraud: round the lightning-flash is a wall of darkness.

  • برق نور کوته و کذب و مجاز  ** گرد او ظلمات و راه تو دراز  4095
  • The lightning is (but) a brief gleam, false and fleeting, surrounded by darkness; and thy way is long.

  • نه به نورش نامه توانی خواندن  ** نه به منزل اسپ دانی راندن 
  • By its light thou canst neither read a letter nor ride to thy destination.

  • لیک جرم آنک باشی رهن برق  ** از تو رو اندر کشد انوار شرق 
  • But, as a penalty for thy being enthralled by the lightning, the beams of sunrise withdraw themselves from thee.

  • می‌کشاند مکر برقت بی‌دلیل  ** در مفازه‌ی مظلمی شب میل میل 
  • Mile after mile through the night the lightning's deception leads thee on, without a guide, in a dark wilderness.

  • بر که افتی گاه و در جوی اوفتی  ** گه بدین سو گه بدان سوی اوفتی 
  • Now thou fallest on a mountain, now into a river; now thou wanderest in this direction, now in that.

  • خود نبینی تو دلیل ای جاه‌جو  ** ور ببینی رو بگردانی ازو  4100
  • O seeker of worldly estate, thou wilt never find the guide; and if thou find him, thou wilt avert thy face from him,

  • که سفر کردم درین ره شصت میل  ** مر مرا گمراه گوید این دلیل 
  • Saying, “I have travelled sixty miles on this road, and (now) this guide tells me I have lost my way.

  • گر نهم من گوش سوی این شگفت  ** ز امر او راهم ز سر باید گرفت 
  • If I give ear to this marvel, I must begin my journey again under his authority.

  • من درین ره عمر خود کردم گرو  ** هرچه بادا باد ای خواجه برو 
  • I have devoted my life to this journey: (I will pursue it) come what may. Begone, O Khwája!”

  • راه کردی لیک در ظن چو برق  ** عشر آن ره کن پی وحی چو شرق 
  • “(Yes), thou hast journeyed (far), but (only) in opinion (unsubstantial) as lightning: (come), make a tenth part of that journey for the sake of (Divine) inspiration (glorious) as the sunrise.

  • ظن لایغنی من الحق خوانده‌ای  ** وز چنان برقی ز شرقی مانده‌ای  4105
  • Thou hast read (the Verse), Opinion cannot serve instead of truth, and (yet) by a lightning-flash like that thou hast been blinded to a rising sun.

  • هی در آ در کشتی ما ای نژند  ** یا تو آن کشتی برین کشتی ببند 
  • Hark, come into our boat, O wretched man, or (at least) tie that boat (of thine) to this boat (of ours).”

  • گوید او چون ترک گیرم گیر و دار  ** چون روم من در طفیلت کوروار 
  • He replies, “How should I abandon power and dominion? How should I follow thee blindly?”

  • کور با رهبر به از تنها یقین  ** زان یکی ننگست و صد ننگست ازین 
  • A blind man is certainly better off with a guide than (when he goes) alone: in the former case there is (only) one ignominy, while in the latter there are a hundred.

  • می‌گریزی از پشه در کزدمی  ** می‌گریزی در یمی تو از نمی 
  • Thou art fleeing from a gnat to a scorpion, thou art fleeing from a dewdrop into an ocean.

  • می‌گریزی از جفاهای پدر  ** در میان لوطیان و شور و شر  4110
  • Thou art fleeing from thy father's unkindnesses into the midst of scoundrels and mischief and trouble.

  • می‌گریزی هم‌چو یوسف ز اندهی  ** تا ز نرتع نلعب افتی در چهی 
  • Like Joseph, thou art fleeing from one sorrow to fall into a well (of woe) through (being beguiled by) “let us frolic and play.”

  • در چه افتی زین تفرج هم‌چو او  ** مر ترا لیک آن عنایت یار کو 
  • Because of this pastime thou fallest into a well, like him; but where is the (Divine) favour to help thee (as it helped him)?