English    Türkçe    فارسی   

6
4099-4123

  • بر که افتی گاه و در جوی اوفتی  ** گه بدین سو گه بدان سوی اوفتی 
  • Now thou fallest on a mountain, now into a river; now thou wanderest in this direction, now in that.
  • خود نبینی تو دلیل ای جاه‌جو  ** ور ببینی رو بگردانی ازو  4100
  • O seeker of worldly estate, thou wilt never find the guide; and if thou find him, thou wilt avert thy face from him,
  • که سفر کردم درین ره شصت میل  ** مر مرا گمراه گوید این دلیل 
  • Saying, “I have travelled sixty miles on this road, and (now) this guide tells me I have lost my way.
  • گر نهم من گوش سوی این شگفت  ** ز امر او راهم ز سر باید گرفت 
  • If I give ear to this marvel, I must begin my journey again under his authority.
  • من درین ره عمر خود کردم گرو  ** هرچه بادا باد ای خواجه برو 
  • I have devoted my life to this journey: (I will pursue it) come what may. Begone, O Khwája!”
  • راه کردی لیک در ظن چو برق  ** عشر آن ره کن پی وحی چو شرق 
  • “(Yes), thou hast journeyed (far), but (only) in opinion (unsubstantial) as lightning: (come), make a tenth part of that journey for the sake of (Divine) inspiration (glorious) as the sunrise.
  • ظن لایغنی من الحق خوانده‌ای  ** وز چنان برقی ز شرقی مانده‌ای  4105
  • Thou hast read (the Verse), Opinion cannot serve instead of truth, and (yet) by a lightning-flash like that thou hast been blinded to a rising sun.
  • هی در آ در کشتی ما ای نژند  ** یا تو آن کشتی برین کشتی ببند 
  • Hark, come into our boat, O wretched man, or (at least) tie that boat (of thine) to this boat (of ours).”
  • گوید او چون ترک گیرم گیر و دار  ** چون روم من در طفیلت کوروار 
  • He replies, “How should I abandon power and dominion? How should I follow thee blindly?”
  • کور با رهبر به از تنها یقین  ** زان یکی ننگست و صد ننگست ازین 
  • A blind man is certainly better off with a guide than (when he goes) alone: in the former case there is (only) one ignominy, while in the latter there are a hundred.
  • می‌گریزی از پشه در کزدمی  ** می‌گریزی در یمی تو از نمی 
  • Thou art fleeing from a gnat to a scorpion, thou art fleeing from a dewdrop into an ocean.
  • می‌گریزی از جفاهای پدر  ** در میان لوطیان و شور و شر  4110
  • Thou art fleeing from thy father's unkindnesses into the midst of scoundrels and mischief and trouble.
  • می‌گریزی هم‌چو یوسف ز اندهی  ** تا ز نرتع نلعب افتی در چهی 
  • Like Joseph, thou art fleeing from one sorrow to fall into a well (of woe) through (being beguiled by) “let us frolic and play.”
  • در چه افتی زین تفرج هم‌چو او  ** مر ترا لیک آن عنایت یار کو 
  • Because of this pastime thou fallest into a well, like him; but where is the (Divine) favour to help thee (as it helped him)?
  • گر نبودی آن به دستوری پدر  ** برنیاوردی ز چه تا حشر سر 
  • Had it not been (done) by his father's leave, he would never have emerged from the well till the Resurrection;
  • آن پدر بهر دل او اذن داد  ** گفت چون اینست میلت خیر باد 
  • (But) in order to please him his father gave the permission and said, “Since this is thy desire, may good come (of it)!”
  • هر ضریری کز مسیحی سر کشد  ** او جهودانه بماند از رشد  4115
  • Any blind man who turns away in scorn from a Messiah will be left, like the Jews, without guidance;
  • قابل ضو بود اگر چه کور بود  ** شد ازین اعراض او کور و کبود 
  • (For) though he was blind, he was capable of receiving light; (but) from showing this aversion he becomes blind and blue (miserably lost).
  • گویدش عیسی بزن در من دو دست  ** ای عمی کحل عزیزی با منست 
  • Jesus says to him, “O blind man, cling to me with both hands: I have a precious collyrium.
  • از من ار کوری بیابی روشنی  ** بر قمیص یوسف جان بر زنی 
  • If thou art blind, thou wilt obtain light from me and lay hold of the (sweet-scented) Joseph's shirt of the spirit.”
  • کار و باری کت رسد بعد شکست  ** اندر آن اقبال و منهاج رهست 
  • The (real) fortune and highway (of success) lies in the business that comes to thee after utter defeat (self-abasement).
  • کار و باری که ندارد پا و سر  ** ترک کن هی پیر خر ای پیر خر  4120
  • Give up the business that hath no foot or head (permanence): hark, old donkey, get for thyself a Pír!
  • غیر پیر استاد و سرلشکر مباد  ** پیر گردون نی ولی پیر رشاد 
  • May none but the Pír be (thy) master and captain!—not the Pír (old man) of the rolling sky, but the Pír of right guidance.
  • در زمان چون پیر را شد زیردست  ** روشنایی دید آن ظلمت‌پرست 
  • The devotee of darkness sees the light immediately as soon as he becomes subject to (the authority of) the Pír.
  • شرط تسلیم است نه کار دراز  ** سود نبود در ضلالت ترک‌تاز 
  • What is required is self-surrender, not long toil: ’tis useless to rush about in error.