English    Türkçe    فارسی   

6
4797-4821

  • حق به عزرائیل می‌گفت ای نقیب  ** بر کی رحم آمد ترا از هر کیب 
  • God was saying to Azrael, “O marshal, whom of all the miserable ones didst thou pity (most)?”

  • گفت بر جمله دلم سوزد به درد  ** لیک ترسم امر را اهمال کرد 
  • He replied, “My heart burns with grief for them all, but I am afraid to neglect the (Divine) command,

  • تا بگویم کاشکی یزدان مرا  ** در عوض قربان کند بهر فتی 
  • So that I should say, ‘Would that God might sacrifice me in exchange for the (generous) youth!’”

  • گفت بر کی بیشتر رحم آمدت  ** از کی دل پر سوز و بریان‌تر شدت  4800
  • God asked, “For whom didst thou feel the greatest pity? On account of whom was thy heart most filled with flame and grilled?”

  • گفت روزی کشتیی بر موج تیز  ** من شکستم ز امر تا شد ریز ریز 
  • “One day,” said he, “by (Thy) command I wrecked a ship on the fierce waves, so that it went to pieces.

  • پس بگفتی قبض کن جان همه  ** جز زنی و غیر طفلی زان رمه 
  • Then Thou bad’st me take the souls of them all, except one woman and one child belonging to that company.

  • هر دو بر یک تخته‌ای در ماندند  ** تخته را آن موج‌ها می‌راندند 
  • The twain were left on a plank, and the plank was being driven on by the waves.

  • باز گفتی جان مادر قبض کن  ** طفل را بگذار تنها ز امر کن 
  • Then Thou saidst, ‘Take the mother's soul and leave the child alone in obedience to the command Be!’

  • چون ز مادر بسکلیدم طفل را  ** خود تو می‌دانی چه تلخ آمد مرا  4805
  • When I parted the child from its mother, Thou thyself knowest how bitter ’twas to me.

  • بس بدیدم دود ماتم‌های زفت  ** تلخی آن طفل از فکرم نرفت 
  • Often have I seen sighs (heaved) in great mournings, (but) the bitter grief of that child has never gone from my recollection.”

  • گفت حق آن طفل را از فضل خویش  ** موج را گفتم فکن در بیشه‌ایش 
  • God said, “Of My grace I bade the waves cast that child into a forest—

  • بیشه‌ای پر سوسن و ریحان و گل  ** پر درخت میوه‌دار خوش‌اکل 
  • A forest abounding in lilies and sweet basils and roses, full of trees laden with fruit good to eat,

  • چشمه‌های آب شیرین زلال  ** پروریدم طفل را با صد دلال 
  • And fountains of sweet limpid water. I fostered the child with a hundred endearments.

  • صد هزاران مرغ مطرب خوش‌صدا  ** اندر آن روضه فکنده صد نوا  4810
  • Myriads of melodious singing-birds poured forth a hundred songs in that garden.

  • پسترش کردم ز برگ نسترن  ** کرده او را آمن از صدمه‌ی فتن 
  • I made for him a couch of wild-rose leaves; I made him secure from the shock of afflictions.

  • گفته من خورشید را کو را مگز  ** باد را گفته برو آهسته وز 
  • I told the sun not to scorch him; I told the wind to blow on him gently;

  • ابر را گفته برو باران مریز  ** برق را گفته برو مگرای تیز 
  • I told the clouds not to rain upon him; I told the lightning not to dart at him.

  • زین چمن ای دی مبران اعتدال  ** پنجه ای بهمن برین روضه ممال 
  • I said, ‘O December, do not cut off the mild weather from this orchard; O November, do not let thy fist fall on this garden.’”

  • کرامات شیخ شیبان راعی قدس الله روحه العزیز 
  • The miracles of Shaybán Rá‘í, may God sanctify his venerable spirit!

  • هم‌چو آن شیبان که از گرگ عنید  ** وقت جمعه بر رعا خط می‌کشید  4815
  • Just as Shaybán Rá‘í (the shepherd), because of the froward wolf, used to draw a line round his flock at the hour of the Friday prayers,

  • تا برون ناید از آن خط گوسفند  ** نه در آید گرگ و دزد با گزند 
  • In order that no sheep should go beyond that line, and that no wolf or mischievous robber should come inside.

  • بر مثال دایره‌ی تعویذ هود  ** که اندر آن صرصر امان آل بود 
  • ’Twas on the model of Húd's circle of refuge, in which his followers were safe from the sarsar wind.

  • هشت روزی اندرین خط تن زنید  ** وز برون مثله تماشا می‌کنید 
  • (Húd said to them), “Stay quietly within this line for eight days and view the terrible mutilation (which is being inflicted) outside.”

  • بر هوا بردی فکندی بر حجر  ** تا دریدی لحم و عظم از هم‌دگر 
  • It (the wind) lifted (the unbelievers) into the air and flung them on the stones, so that flesh and bone were torn asunder.

  • یک گره را بر هوا درهم زدی  ** تا چو خشخاش استخوان ریزان شدی  4820
  • One party it hurled against each other in the air, so that their bones crumbled like poppy-seed.

  • آن سیاست را که لرزید آسمان  ** مثنوی اندر نگنجد شرح آن 
  • There is no room in the Mathnawí to describe fully that chastisement whereat Heaven trembled.