-
چون به قول اوست مصلوب جهود ** پس مر او را امن کی تاند نمود
- Çünkü onlarca İsa’yı Yahudiler asmıştır. Peki, iş böyleyse ona kim imdat etsin?
-
چون دل آن شاه ز ایشان خون بود ** عصمت و أنت فیهم چون بود
- O padişahın yüreği, onların yüzünden kan olunca “ Sen, onların içinde oldukça Allah onlara azap göndermez” hükmü nasıl olur da sürüp gider?
-
زر خالص را و زرگر را خطر ** باشد از قلاب خاین بیشتر
- Hain kalpazandan, halis altınla kuyumcu, daha fazla korkar.
-
یوسفان از رشک زشتان مخفیند ** کز عدو خوبان در آتش میزیند 1405
- Yusuflar, çirkin kişilerin hasedinden korkup gizlenirler. Güzeller, düşman korkusundan ateş içinde yaşarlar.
-
یوسفان از مکر اخوان در چهاند ** کز حسد یوسف به گرگان میدهند
- Yusuflar, kardeşlerinin hilesi yüzünden kuyuya düşmüşlerdir. Çünkü o kardeşler, hasetlerinden Yusuf’u kurtlara verip dururlar.
-
از حسد بر یوسف مصری چه رفت ** این حسد اندر کمین گرگی است زفت
- Hasetten Mısır Yusuf’unun başına neler geldi? Bu haset, pusuya yatmış büyük bir kurttur.
-
لاجرم زین گرگ یعقوب حلیم ** داشت بر یوسف همیشه خوف و بیم
- Hulâsa halîm Yakup, Yusuf’a bir şey yapmasın diye bu kurttan daima korkar.
-
گرگ ظاهر گرد یوسف خود نگشت ** این حسد در فعل از گرگان گذشت
- Zahiri kurt, Yusuf’un etrafında dönüp dolaşmadı. Fakat bu haset, işlediği işle kurtları da geçti!
-
رحم کرد این گرگ و ز عذر لبق ** آمده که إنا ذهبنا نستبق 1410
- Bu haset kurdu, Yusuf’u yaraladı da “ Biz onu elbiselerimizin başında bırakmış, gitmiştik, kurt kapmış” diye tatlı sözlerle özür serdetti.
-
صد هزاران گرگ را این مکر نیست ** عاقبت رسوا شود این گرگ بیست
- Bu hile, yüz binlerce kurtta bile yok Hele dur, bak, bu kurt sonunda nasıl rüsvay olur!
-
ز انکه حشر حاسدان روز گزند ** بیگمان بر صورت گرگان کنند
- Ondan dolayı herkesin yaptığı kötülüğün zararını göreceği gün hasetçiler, muhakkak kurt şeklinde haşredileceklerdir.
-
حشر پر حرص خس مردار خوار ** صورت خوکی بود روز شمار
- Hırsla dolu aşağılık ve haram yiyici kişi, o sayı günü domuz şeklinde,
-
زانیان را گند اندام نهان ** خمر خواران را بود گند دهان
- Zina edenler, avret yerleri kokarak, şarap içenler, ağızları kokarak dirilirler.
-
گند مخفی کان به دلها میرسید ** گشت اندر حشر محسوس و پدید 1415
- Gönüllerin duyduğu o gizli koku, mahşerde açığa çıkar, duyulur.
-
بیشهای آمد وجود آدمی ** بر حذر شو زین وجود ار ز آن دمی
- İnsanın varlığı bir ormana benzer. O deme agâhsan çekin bu varlıktan çekin!
-
در وجود ما هزاران گرگ و خوک ** صالح و ناصالح و خوب و خشوک
- Vücudumuzda binlerce kurt, binlerce domuz. Temiz, pis, güzel, çirkin binlerce sıfat var.
-
حکم آن خور است کان غالبتر است ** چون که زر بیش از مس آید آن زر است
- Herhangi huy galipse hüküm, onundur. Maden de altın bakırdan fazlaysa o maden altın sayılır.
-
سیرتی کان بر وجودت غالب است ** هم بر آن تصویر حشرت واجب است
- Vücudunda hangi huy galipse o huyun suretine göre haşredilmen gerekir.
-
ساعتی گرگی در آید در بشر ** ساعتی یوسف رخی همچون قمر 1420
- İnsan da bir an olur, kurtluk zuhur eder, bir an olur, ay gibi Yusuf yüzlü bir güzel haline gelir.
-
میرود از سینهها در سینهها ** از ره پنهان صلاح و کینهها
- İyiliklerle kinler gizli bir yolda gönüllerden gönüllere gidip durmaktadır.
-
بلکه خود از آدمی در گاو و خر ** میرود دانایی و علم و هنر
- Hatta insandan, öküzle eşek bile bilgi sahibi olur, akıllanır, hüner elde eder.
-
اسب سکسک میشود رهوار و رام ** خرس بازی میکند بر هم سلام
- Serkeş at, rahvan bir hale gelir, alışır. Ayı oynar, keçi de selâm verir.
-
رفت اندر سگ ز آدمیان هوس ** تا شبان شد یا شکاری یا حرس
- Köpeğe insanın huyu geçer, nihayet çoban olur, av, avlar yahut sürüyü korur.
-
در سگ اصحاب خوبی ز ان وفود ** رفت تا جویای الله گشته بود 1425
- Eshabı Kehf’in köpeğine onlardan öyle bir huy sirayet etti ki sonunda Allah’ı aramaya koyuldu.
-
هر زمان در سینه نوعی سر کند ** گاه دیو و گه ملک گه دام و دد
- Kalpte her an bir çeşit şey baş gösterir. İnsan bazen şeytanlaşır, bazen melekleşir. Bazen tuzak kesilir, bazen yırtıcı hayvan!