English    Türkçe    فارسی   

2
1526-1550

  • چون همه اجزام از انعام تو ** رسته‏اند و غرق دانه و دام تو
  • Çünkü vücudumun bütün cüzileri senin nimetlerinden meydana geldi. Ben senin tanene, tuzağına gark olmuştum;

  • گر ز یک تلخی کنم فریاد و داد ** خاک صد ره بر سر اجزام باد
  • Bu kadarcık bir acıya dayanamaz, feryat edersem vücudumun bütün cüzileri Hak ile yeksan olsun!

  • لذت دست شکر بخشت بداشت ** اندر این بطیخ تلخی کی گذاشت‏
  • Şekerler bağışlayan elinin lezzeti bu karpuzdaki acılığı hiç bırakır mı?

  • از محبت تلخها شیرین شود ** از محبت مسها زرین شود
  • Sevgiden acılıklar tatlılaşır, sevgiden bakırlar altın kesilir.

  • از محبت دردها صافی شود ** از محبت دردها شافی شود 1530
  • Sevgiden tortulu, bulanık sular, arı duru bir hale gelir, sevgiden dertler şifa bulur.

  • از محبت مرده زنده می‏کنند ** از محبت شاه بنده می‏کنند
  • Sevgiden ölü dirilir, sevgiden padişahlar kul olur.

  • این محبت هم نتیجه‏ی دانش است ** کی گزافه بر چنین تختی نشست‏
  • Bu sevgi de bilgi neticesidir. Saçma sapan şeylere kapılan kişi nasıl olur da böyle bir tahta oturur ki?

  • دانش ناقص کجا این عشق زاد ** عشق زاید ناقص اما بر جماد
  • Noksan bilgi nerden aşkı doğuracak? Noksan bilgi de bir aşk doğurur ama o aşk, cansız şeylerdir.

  • بر جمادی رنگ مطلوبی چو دید ** از صفیری بانگ محبوبی شنید
  • Noksan bilgi sahibi, cansız bir şey de dilediği şeyin rengini görünce âdeta bir ıslıktan sevgilinin sesini duymuş gibi olur.

  • دانش ناقص نداند فرق را ** لاجرم خورشید داند برق را 1535
  • Noksan bilgi, fark ve temyize malik değildir. Nihayet şimşeği güneş sanır.

  • چون که ملعون خواند ناقص را رسول ** بود در تاویل نقصان عقول‏
  • Bu yüzden peygamber, noksanı olan kişiye melun dedi. Fakat bu noksan, tevil de akıl noksanıdır.

  • ز انکه ناقص تن بود مرحوم رحم ** نیست بر مرحوم لایق لعن و زخم‏
  • Teninde noksan bulunan acınır, acınan kişiye lânet etmek böyle bir adamı yaralamaksa hiç de yaraşır bir şey değil.

  • نقص عقل است آن که بد رنجوری است ** موجب لعنت سزای دوری است‏
  • Kötü hastalık, lânet edilmesi icap eden, uzaklığa lâyık olan illet, akıl noksanıdır.

  • ز انکه تکمیل خردها دور نیست ** لیک تکمیل بدن مقدور نیست‏
  • Zira noksan akılları tamamlamak, yani akıllanmak mümkündür, fakat bedendeki noksanı tamamlamaya imkân yok.

  • کفر و فرعونی هر گبر بعید ** جمله از نقصان عقل آمد پدید 1540
  • Allah’tan uzak düşen her kötü kişinin kâfirliği, Firavunluğu, umumiyetle akıl noksanından ileri gelmiştir.

  • بهر نقصان بدن آمد فرج ** در نبی که ما علی الاعمی حرج‏
  • Beden noksanı için Kuran’ da “ Köre teklif yok” diye bir genişlik var.

  • برق آفل باشد و بس بی‏وفا ** آفل از باقی ندانی بی‏صفا
  • Şimşek çabucak sönüp gider, pek vefasızdır. Sen aydın ve parlak olmayan geçici şeyi baki olandan ayırt edemiyorsun.

  • برق خندد بر که می‏خندد بگو ** بر کسی که دل نهد بر نور او
  • Şimşek güler o kişiye. Kime biliyor musun? Onun nuruna gönül bağlayana.

  • نورهای چرخ ببریده پی است ** آن چو لا شرقی و لا غربی کی است‏
  • Felek nurlarının sonu yoktur. O nurlar, şarkta ve garpta bulunmayan Allah nuruna benzer mi hiç?

  • برق را چون یخطف الأبصار دان ** نور باقی را همه انصار دان‏ 1545
  • Şimşek, bil ki göz nurunu alır, baki nur da, bil ki gözlere yardımcıdır.

  • بر کف دریا فرس را راندن ** نامه‏ای در نور برقی خواندن‏
  • Denizköpüğü üstüne at sürmekle şimşek ziyasıyla mektup okumak,

  • از حریصی عاقبت نادیدن است ** بر دل و بر عقل خود خندیدن است‏
  • Hırs yüzünden akıbeti görmemek, kendi gönlüne, kendi aklına gülmektir.

  • عاقبت بین است عقل از خاصیت ** نفس باشد کاو نبیند عاقبت‏
  • Aklın hassası, işin sonunu görmektir. Akıbeti görmeyen akıl, nefistir.

  • عقل کاو مغلوب نفس او نفس شد ** مشتری مات زحل شد نحس شد
  • Nefse mağlûp olan akıl, nefis haline gelmiştir. Müşteri, Zuhal tesiri altında kalırsa Zuhalleşir.

  • هم درین نحسی بگردان این نظر ** در کسی که کرد نحست درنگر 1550
  • Sen bu yomsuzluk içinde gözünü döndür de sana bu nuhuseti verene bak!