-
آب را در چشمه کی آرد دگر ** جز من بیمثل با فضل و خطر 1635
- Benim gibi ihsanda, ululukta misalsiz olan tek Allahtan başka kim vardır ki suyu tekrar kaynağına getirebilsin?” ayetini okuyordu.
-
فلسفی منطقی مستهان ** میگذشت از سوی مکتب آن زمان
- Bir hor, hakir felsefeci, bir aşağılık mantıkçı, mektep yanından geçerken,
-
چون که بشنید آیت او از ناپسند ** گفت آریم آب را ما با کلند
- Bu ayeti duyup hoşuna gitmedi. Dedi ki: “ Suyu külünkle biz çıkarırız.
-
ما بزخم بیل و تیزی تبر ** آب را آریم از پستی ز بر
- Belin, kazmanın darbesiyle ta yerin dibinden kaynatırız”
-
شب بخفت و دید او یک شیر مرد ** زد طپانچه هر دو چشمش کور کرد
- Gece uyudu, rüyada aslan gibi bir adam gördü. O adam felsefeciye bir tokat vurdu. İki gözünü de kör etti.
-
گفت زین دو چشمهی چشم ای شقی ** با تبر نوری بر آر ار صادقی 1640
- Dedi ki: “Ey kötü kişi, eğer doğrucuysan, gözün doğruysa bu iki göz kaynağını da, haydi kazma ile nurlandır”
-
روز بر جست و دو چشم کور دید ** نور فایض از دو چشمش ناپدید
- Gündüzün felsefeci sıçrayıp uykudan kalktı. Gördü ki iki gözü de kör olmuş, iki gözünün nuru da sönmüş!
-
گر بنالیدی و مستغفر شدی ** نور رفته از کرم ظاهر شدی
- Eğer ağlayıp inleseydi, eğer tövbe ve istiğfar etseydi mahvolan nur, Allah keremiyle yine zuhur ederdi.
-
لیک استغفار هم در دست نیست ** ذوق توبه نقل هر سر مست نیست
- Fakat istiğfar etmek de elde değildir. Tövbe zevki, her sarhoşun mezesi olmaz.
-
زشتی اعمال و شومی جحود ** راه توبه بر دل او بسته بود
- Yapılan işlerin çirkinliği, küfür ve inkârın şomluğu, onun gönlüne tövbe gelmesine mani oluyordu, tövbe yolunu bağlamıştı.
-
دل به سختی همچو روی سنگ گشت ** چون شکافد توبه آن را بهر کشت 1645
- Gönlü, katılıkta taşa dönmüştü. Tövbe onu ekin ekmek için nasıl yarabilir?
-
چون شعیبی کو که تا او را دعا ** بهر کشتن خاک سازد کوه را
- Nerede Şuayb gibi biri ki duasıyla dağı, ekin ekmek üzere toprak haline getirsin.
-
از نیاز و اعتقاد آن خلیل ** گشت ممکن امر صعب و مستحیل
- Halil’in niyazı ve inanışı yüzünden güç ve olmayacak iş mümkün oldu.
-
یا به دریوزهی مقوقس از رسول ** سنگلاخی مزرعی شد با اصول
- Yahut Mukavkıs’ın Peygamberden dilemesi üzerine taşlık yer, gayret güzel bir tarla haline geldi.
-
همچنین بر عکس آن انکار مرد ** مس کند زر را و صلحی را نبرد
- Bunlar gibi o kötü adamın inkârı da aksine olarak altını bakır haline getirir, sulhu savaş yapar.
-
کهربای مسخ آمد این دغا ** خاک قابل را کند سنگ و حصا 1650
- Bu kötü kişi, çarpma kehribarıdır. Kabiliyetli toprağı bile taş topaç yapar.
-
هر دلی را سجده هم دستور نیست ** مزد رحمت قسم هر مزدور نیست
- Her gönle secde için izin yok, her ücretlinin ücreti rahmet değil.
-
هین بپشت آن مکن جرم و گناه ** که کنم توبه در آیم در پناه
- Kendine gel de “ Tövbe eder, Allah’a sığınırım” diye cürümde bulunma, günah etme.
-
میبباید تاب و آبی توبه را ** شرط شد برق و سحابی توبه را
- Tövbeye de bir parlaklık gerek. Tövbeye de bir şimşek bir bulut şart.
-
آتش و آبی بباید میوه را ** واجب آید ابر و برق این شیوه را
- Meyvenin olması için hararet ve su lâzımdır. Bunun için de bulut ve şimşek icap eder.
-
تا نباشد برق دل و ابر دو چشم ** کی نشیند آتش تهدید و خشم 1655
- Gönül şimşeğiyle iki göz bulutu olmadıkça tehdit ve hışım ateşi nasıl yatışır?
-
کی بروید سبزهی ذوق وصال ** کی بجوشد چشمهها ز آب زلال
- Vuslat zevkinin yeşilliği nasıl yetişir, kaynaklardan arı, duru su nasıl coşar?
-
کی گلستان راز گوید با چمن ** کی بنفشه عهد بندد با سمن
- Gül bahçesi; yeşilliğe nasıl sır söyler, menekşe nasıl olur da yaseminle ahdedebilir?
-
کی چناری کف گشاید در دعا ** کی درختی سر فشاند در هوا
- Çınar, dua için nasıl el açar, ağaç havada nasıl baş sallar?
-
کی شکوفه آستین پر نثار ** بر فشاندن گیرد ایام بهار
- Çiçek bahar mevsiminde ( renklerle, kokularla dolu olan) eteğini nasıl serper?